15 Pułk Ułanów Poznańskich miałby dziś 102 lata. Oto historia jednostki, z której Poznań jest dumny!

Słynny poznański pułk nosił nazwę 15 Pułku Ułanów Poznańskich od 5 sierpnia 1920 roku, gdy nadano ją na wniosek prezydenta Poznania Jarogniewa Drwęskiego – wcześniej był 1 Pułkiem Ułanów Wielkopolskich, a po zjednoczeniu wielkopolskiej armii z Wojskiem Polskim – 15 Pułkiem Ułanów Wielkopolskich.

Jego historia sięga początków Powstania Wielkopolskiego, bowiem 28 grudnia 1918 roku, powstańcy rekrutujący się z kawalerii pruskiej, dowodzeni przez ppor. Kazimierza Ciążyńskiego zajęli koszary 1. Pułku Strzelców Konnych, a podkomendni Michała Plewkiewicza – koszary taborów. Mając już będącą w bardzo dobrym stanie bazę, kawalerzyści sformowali oddział Konnych Strzelców Straży Miasta Poznania, który stał się zalążkiem pułku nazwanego od 29 stycznia 1919 roku – 1. Pułkiem Ułanów Wielkopolskich. W połowie marca pułk liczył ponad tysiąc żołnierzy. Już 6 stycznia ułani wzięli udział w zdobyciu bazy lotniczej Ławica, a później - w bitwie pod Szubinem.

Od 1 sierpnia 1919 roku poznańskich ułanów skierowano na wschód, na front litewsko - białoruski, gdzie po walkach z bolszewikami m.in. nad Berezyną i na Polesiu otrzymali nietypowy - bo od nieprzyjaciela - dowód uznania - nieformalną nazwę rogatych czerwonych czortów - w nawiązaniu do nadzwyczajnej bojowej skuteczności i wielkopolskich rogatywek z czerwonym otokiem. Pod dowództwem ppłk. Władysława Andersa wzięli udział w maju 1920 w zatrzymaniu sowieckiej ofensywy, później osłaniając odwrót wojsk polskich, a 16 sierpnia wygrali bitwę pod Maciejowicami. W kwietniu 1921 r. marszałek Józef Piłsudski dekorował w Poznaniu sztandar Pułku Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari.

- Szlak bojowy we wrześniu 1939 r. Pułk rozpoczął z rejonu Zaniemyśla w Wielkopolsce - czytamy na stronie poświęconej dziejom Pułku, 15pu.pl. - Wraz z całą Wielkopolską Brygadą Kawalerii cofał się w kierunku na Warszawę, biorąc udział w największej bitwie kampanii wrześniowej – Bitwie nad Bzurą, w której stracił swojego dowódcę, ppłka Tadeusza Mikke. Pod dowództwem mjra Kazimierza Chłapowskiego ułani przedarł się do Warszawy, biorąc udział w jej obronie. Pułk złożył broń dopiero wraz z kapitulacją stolicy dnia 28 września 1939 r. Na podstawie układu Sikorski-Majski, w ramach tworzącej się na terenie Związku Sowieckiego Armii Polskiej, dnia 17 kwietnia 1942 r. w Uzbekistanie powstał batalion „S” pod dowództwem oficera 15. Pułku Ułanów, rtm. Zbigniewa Kiedacza, stanowiący zalążek odtwarzającego się Pułku.

Po dalszych przekształceniach Pułk, w ramach 5. Kresowej Dywizji Piechoty, przez Irak, Liban, Palestynę i Egipt został przerzucony na południe Włoch. Rozpoczął swój szlak w kierunku na Rzym, biorąc m.in. udział w ciężkich walkach o Monte Casino i dalej o Ankonę i Bolonię. Podczas walk na linii Gotów, 23 października 1944 r., zginął kolejny wojenny dowódca Pułku, ppłk Zbigniew Kiedacz. Po zakończeniu walk na froncie włoskim, Pułk został ponownie przerzucony do Egiptu, a następnie do Włoch, by ostatecznie zostać rozlokowanym w Wielkiej Brytanii, w obozie Browning Camp koło Horsham, niedaleko Londynu. Tam też został rozformowany w 1947 r.

Dziś tradycje Pułku podtrzymuje 15 Wielkopolska Brygada Kawalerii Pancernej i 15. Batalion Ułanów Poznańskich im. gen. broni Władysława Andersa. Ponadto w 1991 r. zarejestrowano w Polsce Towarzystwo byłych Żołnierzy i Przyjaciół 15. Pułku Ułanów Poznańskich, którego celem jest pielęgnowanie tradycji i historii Ułanów Poznańskich.

Zobacz zdjęcia poznańskich ułanów: