160 lat temu Polacy wystąpili przeciwko Moskalom. Kluczową rolę odegrała Lubelszczyzna

Oficjalne obchody odbywają się pod auspicjami marszałka województwa lubelskiego Jarosława Stawiarskiego i prezydenta Lublina Krzysztofa Żuka. O godz. 10 zapalone zostaną znicze w przy pomniku powstańców styczniowych (ul. Langiewicza) i grobowcu powstańców (cmentarz przy ul. Lipowej). O godz. 11 w Kościele Kapucynów sprawowana będzie msza w intencji powstańców styczniowych, a o godz. 12 na Pl. Litewskim odbędzie się uroczysty apel, a w jego ramach m. in. wystąpienie wojewody lubelskiego, apel pamięci, salwa honorowa i defilada.

Wybuch powstania styczniowego upamiętni również Muzeum Wsi Lubelskiej wraz z grupami rekonstrukcyjnymi. O godz. 10:30 na terenie skansenu powstańcy rozbiją obóz, w którym tak samo jak przed 160 laty będą odlewać kule, przygotowywać posiłki i kuć kosy. Finałem wydarzenia będzie inscenizacja potyczki z tamtego okresu.

Powstanie styczniowe upamiętnią również w podlubelskim Nasutowie. Zacznie się o godz. 12 mszą w kościele parafialnym, a po niej nastąpi przejazd na mogiłę powstańczą w Nowym Stawie.

- Leżą tam powstańcy z oddziału „Ćwieka” Cieszkowskiego. Ich personalia nie są znane. Prawdopodobnie są to osoby z okolicznych miejscowości, a ich nazwiska zostały utajnione, żeby na ich rodziny nie spadły wówczas represje ze strony Rosjan – mówi Andrzej Nowicki, prezes Towarzystwa Edukacji Patriotycznej im. gen. K. Ziemskiego.

Po apelu poległych i zapaleniu zniczy w Domu Nasutów na uczestników obchodów czekać będzie gorący poczęstunek.

Lubelszczyzna była aktywnym regionem w kraju podczas powstanie styczniowego. 8 sierpnia 1863 r. pod Żyrzynem doszło do największego zwycięstwa Polaków nad Moskalami. Przeciw 500 Rosjanom stanęło około 2000 partyzantów z kilku połączonych oddziałów. Bitwa była dobrze rozegrana taktycznie przez stronę polską i zakończyła się pogromem wojsk carskich. W efekcie, 181 Rosjan padło na polu bitwy, a kolejnych 282 dostało się do niewoli (w tym 132 rannych). Wojska carskie straciły dwa prowadzone działa, wszystkie furgony pocztowe i większość oficerów. Straty powstańców były nieporównywalnie mniejsze: 10 poległo, a około 50 zostało rannych. Ostatecznie jednak szala militarnych zwycięstw przechyliła się na stronę rosyjską i jesienią 1864 r. powstanie upadło. W jego wyniku zginęło 10 tys. powstańców, a 20 tys. zesłano na Sybir.