71 lat temu przestał istnieć niemiecki, nazistowski obóz na Majdanku, po tym,jak wkroczyła tam Armia Czerwona. Jeszcze w ostatnich dniach Niemcy próbowali zacierać ślady swoich zbrodni, m.in. wywożąc prycze z baraków. Trwały ostatnie egzekucje.
"Znowu widzimy szare autobusy jadące do krematorium. Codzienne 8-10 wozów, a więc każdego dnia po 200-250 więźniów z Zamku idzie na śmierć. Pracujący w krematorium opowiadają, że są wśród nich młode, przystojne kobiety, wytwornie ubrane, a zatem dopiero co aresztowane" - czytamy we wspomnieniach "485 dni na Majdanku" autorstwa Jerzego Kwiatkowskiego.
22 lipca 1944 roku więźniowie słyszą detonacje od strony centrum Lublina. Niemcy na placu apelowym pośpiesznie palą dokumenty z obozowej kancelarii. O 13 okazuje się, że obóz za godzinę będzie ewakuowany. Z wyjściem wszyscy czekają do 17.50, do czasu, aż spalą się trupy rozstrzelanych przy krematorium więźniów Zamku.
"Znowu widzimy szare autobusy jadące do krematorium. Codzienne 8-10 wozów, a więc każdego dnia po 200-250 więźniów z Zamku idzie na śmierć. Pracujący w krematorium opowiadają, że są wśród nich młode, przystojne kobiety, wytwornie ubrane, a zatem dopiero co aresztowane" - czytamy we wspomnieniach "485 dni na Majdanku" autorstwa Jerzego Kwiatkowskiego.
22 lipca 1944 roku więźniowie słyszą detonacje od strony centrum Lublina. Niemcy na placu apelowym pośpiesznie palą dokumenty z obozowej kancelarii. O 13 okazuje się, że obóz za godzinę będzie ewakuowany. Z wyjściem wszyscy czekają do 17.50, do czasu, aż spalą się trupy rozstrzelanych przy krematorium więźniów Zamku.
Za bramą stoi pułk esesmanów. Radzieckie samoloty ostrzeliwują niemieckie kolumny. Są ranni, także wśród więźniów. <> - tak wyglądał dzień likwidacji obozu widziany oczyma byłego więźnia Jerzego Kwiatkowskiego.
O tym momencie w historii Majdanka będzie można posłuchać w środę, w czasie specjalnego, bezpłatnego zwiedzania z przewodnikiem Państwowego Muzeum na Majdanku. Początek oprowadzania o godz. 13.30, zbiórka przy pomniku Bramie. Pół godziny wcześniej zostaną złożone kwiaty w tym miejscu. W ten sposób lublinianie uczczą 71. rocznicę likwidacji niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego.
Wybór Jerzego Kwiatkowskiego jako przewodnika po tej historii to nie przypadek. Jego wspomnienia są niezwykle szczegółowe.
Kwiatkowski spisywać je zaczął jesienią 1945 roku, jeszcze w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec. Na odwrocie rachunkowych blankietów, bo innego papieru wtedy nie miał. W listopadzie 1945 roku były ostre mrozy, dlatego pisząc na maszynie odmroził sobie trzy palce.
Próbował wydać wspomnienia jeszcze na Zachodzie, bezskutecznie. W 1956 roku gotowy tekst dał do przeczytania Melchiorowi Wańkowiczowi - pisarz był pod wrażeniem materiału. W przeciwieństwie do anonimowego redaktora z "Dziennika Polskiego i Żołnierza", wydawanego w Londynie, który relację z Majdanka ocenił niezwykle surowo. "Do druku nie nadaje się ani jedno słowo - styl fatalny - język biedny" - stwierdził recenzent.
Ostatecznie Kwiatkowski wysłał maszynopis do Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie. "485 dni na Majdanku" w 1966 roku wyszło w - dziś już nieistniejącym -Wydawnictwie Lubelskim. Teraz muzeum planuje ponowną edycję tej książki, bo nakład wspomnień już dawno się wyczerpał.
- Oprzemy się na maszynopisie tekstu, jaki do muzeum przysłał przed laty Jerzy Kwiatkowski. Z tego samego korzystało Wydawnictwo Lubelskie - dodaje Agnieszka Kowalczyk-Nowak, rzeczniczka Państwowego Muzeum na Majdanku.
W środę na Zamku Lubelskim odbędzie się uroczystość upamiętniająca egzekucję dokonaną 22 lipca 1944 roku przez Niemców na więźniach Zamku.
Tylko 22 lipca 1944 roku wycofujący się Niemcy rozstrzelali na Zamku 300 osób.Zostawili za sobą niepochowane ciała.
O godz. 9 w Kaplicy Trójcy Świętej zostanie odprawiona msza w intencji ofiar. Godz. 9.45- złożenie kwiatów w Mauzoleum w baszcie.
Godz. 11.30- złożenie kwiatów na grobie pomordowanych na cmentarzu przy ul. Lipowej.
Godz. 20- dziedziniec Zamku Lubelskiego, projekcja filmu "The Tragic City of Lublin 1944".
O tym momencie w historii Majdanka będzie można posłuchać w środę, w czasie specjalnego, bezpłatnego zwiedzania z przewodnikiem Państwowego Muzeum na Majdanku. Początek oprowadzania o godz. 13.30, zbiórka przy pomniku Bramie. Pół godziny wcześniej zostaną złożone kwiaty w tym miejscu. W ten sposób lublinianie uczczą 71. rocznicę likwidacji niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego.
Wybór Jerzego Kwiatkowskiego jako przewodnika po tej historii to nie przypadek. Jego wspomnienia są niezwykle szczegółowe.
Kwiatkowski spisywać je zaczął jesienią 1945 roku, jeszcze w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec. Na odwrocie rachunkowych blankietów, bo innego papieru wtedy nie miał. W listopadzie 1945 roku były ostre mrozy, dlatego pisząc na maszynie odmroził sobie trzy palce.
Próbował wydać wspomnienia jeszcze na Zachodzie, bezskutecznie. W 1956 roku gotowy tekst dał do przeczytania Melchiorowi Wańkowiczowi - pisarz był pod wrażeniem materiału. W przeciwieństwie do anonimowego redaktora z "Dziennika Polskiego i Żołnierza", wydawanego w Londynie, który relację z Majdanka ocenił niezwykle surowo. "Do druku nie nadaje się ani jedno słowo - styl fatalny - język biedny" - stwierdził recenzent.
Ostatecznie Kwiatkowski wysłał maszynopis do Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie. "485 dni na Majdanku" w 1966 roku wyszło w - dziś już nieistniejącym -Wydawnictwie Lubelskim. Teraz muzeum planuje ponowną edycję tej książki, bo nakład wspomnień już dawno się wyczerpał.
- Oprzemy się na maszynopisie tekstu, jaki do muzeum przysłał przed laty Jerzy Kwiatkowski. Z tego samego korzystało Wydawnictwo Lubelskie - dodaje Agnieszka Kowalczyk-Nowak, rzeczniczka Państwowego Muzeum na Majdanku.
Uroczystości rocznicowe na Zamku Lubelskim
W środę na Zamku Lubelskim odbędzie się uroczystość upamiętniająca egzekucję dokonaną 22 lipca 1944 roku przez Niemców na więźniach Zamku.
Tylko 22 lipca 1944 roku wycofujący się Niemcy rozstrzelali na Zamku 300 osób.Zostawili za sobą niepochowane ciała.
O godz. 9 w Kaplicy Trójcy Świętej zostanie odprawiona msza w intencji ofiar. Godz. 9.45- złożenie kwiatów w Mauzoleum w baszcie.
Godz. 11.30- złożenie kwiatów na grobie pomordowanych na cmentarzu przy ul. Lipowej.
Godz. 20- dziedziniec Zamku Lubelskiego, projekcja filmu "The Tragic City of Lublin 1944".
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
