75 lat temu powstała Armia Krajowa. W naszym okręgu walczyło 70 oddziałów

„Znoszę dla użytku zewnętrznego nazwę ZWZ - wszyscy żołnierze w czynnej służbie wojskowej w Kraju stanowią „Armię Krajową” podległą Panu Generałowi, jako jej dowódcy” - to fragment datowanej na 14 lutego 1942 roku depeszy Naczelnego Wodza, generała Władysława Sikorskiego.

Polskie Państwo Podziemne, którego Armia Krajowa była siłami zbrojnymi, stanowiło fenomen w Europie ogarniętej II wojną światową. Armia Krajowa miała tworzyć struktury umożliwiające skuteczną walkę społeczeństwa z okupantem. Organizowała akcje dywersyjne, prowadziła działalność wywiadowczą, propagandową i partyzancką. Powstanie AK miało doprowadzić do scalenia organizacji konspiracyjnych na terenie kraju. Cel był jasny: doprowadzić do odzyskania przez Polskę niepodległości. Kolejni komendanci AK podlegali Naczelnemu Wodzowi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

- Armia Krajowa Okręgu Lubelskiego w 1944 roku liczyła ponad 60 tysięcy członków. W czasie całej II wojny funkcjonowało 70 oddziałów partyzanckich, najwięcej na Zamojszczyźnie, gdzie Niemcy wywozili m.in. do obozów całe wsie - wyjaśnia dr Justyna Dudek z lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

- W latach 1942-1943 do Okręgu Lubelskiego AK zostało skierowanych 16 Cichociemnych. Wśród nim Hieronim Dekutowski ps. Zapora - dodaje dr Justyna Dudek z IPN w Lublinie.

Największym zrywem zbrojnym Armii Krajowej była akcja „Burza” w końcowej fazie okupacji niemieckiej. Armia Krajowa miała wystąpić w roli gospodarza, w obliczu wkraczającej na ziemie polskie Armii Czerwonej.

Po zakończeniu II wojny światowej żołnierze Armii Krajowej byli prześladowani przez komunistyczne władze, szczególnie w okresie stalinowskim. Niesłusznie aresztowani akowcy odsiadywali wyroki m.in. w więzieniu na Zamku Lubelskim.