Chełm. Co kryje tajemnicza kapsuła czasu znaleziona podczas remontu cerkwi unickiej pw. św. Mikołaja?

To już kolejne po Janowie Lubelskim w kościele parafialnym i Lublinie w kościele ewangelicko-augsburskim, odkrycie tego typu na terenie woj. lubelskiego.

- Prowadzony aktualnie remont dawnej cerkwi unickiej pw. św. Mikołaja w Chełmie był okazją do sprawdzenia wiarygodności relacji ustnej, informującej o kapsule czasu ukrytej w dawnym przejściu z apsydy prezbiterium świątyni do byłego unickiego Seminarium Duchownego, obecnie budynku szkolnego IV Liceum Ogólnokształcącego im. dr Jadwigi Młodowskiej.Oglądający wystawy prezentowane w dawnej świątyni, pełniącej obecnie rolę sali ekspozycyjnej Muzeum Ziemi Chełmskiej, nie domyślali się nawet, że do apsydy prezbiterium przylega duża wnęka, kryjąca tajemnicę sprzed kilkudziesięciu lat. Tylko wprawne oko mogło dostrzec niewielkie rysy na tynku wyznaczające obrys wnęki. - informuje chełmska delegatura Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Powstanie kapsuły czasu związane były z ostatnim kompleksowym remontem cerkwi zrealizowanym w drugiej połowie lat 70. ubiegłego wieku. W chwili rozpoczęcia remontu zdewastowanego wnętrza cerkwi zdeponowano w niej elementy wyposażenia sakralnego rzymskokatolickiej kaplicy szkolnej pw. św. Mikołaja z lat 20. XX w. Był to niekompletny ołtarz główny oraz drewniany krucyfiks umieszczony pierwotnie na łuku tęczowym.

Decyzję o stworzeniu kapsuły czasu podjął Leszek Samocki, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Chełmie, który wiedział, że w zdesakralizowanym wnętrzu cerkwi nie będzie już miejsca na ekspozycję ołtarza i krucyfiksu. W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem było ukrycie ołtarza i krucyfiksu w kapsule czasu, aby tam mogły doczekać czasów bardziej przyjaznych dla zabytków.

- Odsłonięcie kapsuły czasu było czynnością prostą. Po zdemontowaniu przesłony ukazała się zamurowana wnęka z… drzwiami. Po otworzeniu drzwi z wnęki wyjęto elementy przedwojennego ołtarza głównego, krucyfiks oraz worek z niekompletnym szkieletem zwierzęcym. Zarówno ołtarz, jak i krucyfiks dobrze zniosły kilkudziesięcioletnie ukrycie w kapsule czasu - informuje chełmska delegatura Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Po przeprowadzeniu niezbędnych zabiegów konserwatorskich oba zabytki ze względu na posiadane wartości artystyczne i historyczne kwalifikują się do umieszczenia na stałej ekspozycji muzealnej, która powstanie po zakończeniu remontu cerkwi.

Natomiast tajemnicze kości trafią w ręce specjalistów, którzy określą gatunek zwierzęcia oraz być może wyjaśnią powód ich ukrycia w kapsule czasu.

Murowana cerkiew unicka pw. św. Mikołaja jest najstarszą istniejącą świątynią Chełma. Wybudowana została za czasów biskupa unickiego Józefa Lewickiego, który zarządzał chełmską diecezją unicką w latach 1711-1730. Świątynia została wzniesiona najprawdopodobniej po roku 1720/1721, a przed 1730. Wcześniejsze świątynie pw. św. Mikołaja były drewniane. Najstarsza wzmianka o chełmskiej cerkwi pw. św. Mikołaja pochodzi z 1428 r., była to wówczas świątynia prawosławna, parafialna.