Już w sierpniu 1940 r. zaczęły powstawać zbrojne oddziały Straży Chłopskiej, aby wiosną następnego roku zmienić nazwę na Bataliony Chłopskie. Do tej formacji konspiracyjnej wstępowali głównie mieszkańcy wiosek i małych miejscowości, a jej celem była obrona ludności polskiej przed terrorem okupacyjnym i eksploatacją gospodarczą rolników. Rozrost "chłopskiej armii", jak ją niekiedy nazywano, był błyskawiczny. W roku 1944 liczyła około 160 tysięcy żołnierzy, rozsianych głównie w okręgach: małopolskim, kieleckim i lubelskim.
Jak podaje Marian Wojtas, historyk Batalionów Chłopskich, autor pięciotomowego (szósty w przygotowaniu) zbioru biografii "zielonych żołnierzy" spod znaku BCh, okręg lubelski liczył ponad 50 tysięcy osób. Warto przypomnieć, że jednym z nich był obecny arcybiskup - senior Bolesław Pylak.
Pierwsze poważne walki z hitlerowcami miały miejsce w końcu 1942 i początkach 1943 r., gdy żołnierze BCh starli się z okupantem pacyfikującym zamojskie wsie, który chciał przekształcić je w kolonie niemieckie. Decyzja o "powstaniu chłopskim" w obronie pacyfikowanych wsi zapadła 8 grudnia 1942 r., podczas konspiracyjnego spotkania w Zamościu, z udziałem komendanta głównego BCh Franciszka Kamińskiego i lokalnych dowódców, w tym komendanta obwodu zamojskiego Władysława Wyłupka, który na tę naradę użyczył własnego mieszkania. Powzięto decyzje o zbrojnym przeciwstawieniu się okupantowi. W niedługim czasie uzbrojone oddziały stoczyły krwawe walki z hitlerowcami, m.in. pod Wojdą, Zaborecznem i Różą.
W tym miejscu chciałbym przybliżyć sylwetkę oraz działalność konspiracyjną generała Władysława Wyłupka, z powodów, o których poniżej. Urodzony 19 czerwca 1917 r. we wsi Sąsiadka w powiecie zamojskim, przed wojną działacz SL i ZMW "Wici". Jako żołnierz brał udział w kampanii wrześniowej 1939 i podczas walk pod Iłżą dostał się do niewoli niemieckiej. W czasie transportu do obozu jenieckiego udało mu się uciec. Do działalności konspiracyjnej włączył się już w grudniu 1939 r., organizując oddziały Straży Chłopskiej, które od wiosny 1941 r. weszły w skład Batalionów Chłopskich. Od sierpnia 1942 r. pełnił funkcję komendanta obwodu BCh Zamość, będąc równocześnie oficerem sztabu okręgu Lublin do spraw koordynacji, organizowanej szeroko zbrojnej akcji odwetowej podczas wysiedlania przez hitlerowców ludności Zamojszczyzny. Zdekonspirowany musiał opuścić Zamość i przenieść się w inne miejsce. Został odkomenderowany do Radzynia Podlaskiego na stanowisko komendanta obwodu. Po wojnie ujawnił się w 1944 r., ukończył wyższe studia rolnicze i pracował na stanowiskach kierowniczych w przemyśle cukrowniczym.
Z okazji 95 urodzin sędziwego generała, i z jego udziałem, odbędzie się we wtorek, 19 czerwca ( Sala Błękitna Urzędu Wojewódzkiego, początek o godz. 11) konferencja naukowo-historyczna, poświęcona działalności Batalionów Chłopskich na Lubelszczyźnie. Pamięć o wojennych czynach, dodam od siebie, powinna bowiem niczym wieczny ogień, nigdy nie wygasnąć…
Nasze serwisy:
Serwis gospodarczy - Wybierz Lublin
Serwis turystyczny - Perły i Perełki Lubelszczyzny
Serwis dla fanów spottingu i lotnictwa - Samoloty nad Lubelszczyzną
Miasto widziane z samolotu - Lublin z lotu ptaka
Nasze filmy - Puls Polski
Codziennie rano najświeższe informacje z Lublina i okolic na Twoją skrzynkę mailową.
Zapisz się do newslettera!
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
