Inne przykładowe "bardzo trudne" pytania: Czy chcesz płacić podatki? Czy chcesz być zdrowy? Czy chcesz zarabiać mniej? Czy chcesz pracować dłużej?
Uważam, że rozwinięte społeczeństwa zmierzają (i słusznie) w kierunku demokracji bezpośredniej, a więc takiej, w której całe społeczeństwo w sposób świadomy podejmuje decyzje o najważniejszych dla jego funkcjonowania sprawach. Jestem zdecydowanym zwolennikiem głosowania w formie referendum. Jednak, aby takie referendum miało jakikolwiek sens, to musi być w nim podejmowana decyzja dotycząca konkretnej trudnej alternatywy. To nie może być głosowanie nad ogólnym, powszechnie akceptowanym lub negowanym, pytaniem.
Jeżeli mamy problem z efektywnością funkcjonowania szkoły, która ze względu na znaczny spadek liczby uczniów zaczyna przynosić straty, to nie pytajmy mieszkańców, czy są za jej zamknięciem? Należy zapytać o wybór z alternatywy: czy chcemy zapłacić wszyscy większe podatki, aby utrzymać szkołę; czy wprowadzić rozwiązanie, które umożliwi pobieranie dodatkowych opłat od samych rodziców; czy zamknąć szkołę, a uczniów dowozić do placówki oddalonej o pięć kilometrów, dzięki czemu gmina zaoszczędzi pieniądze i będzie mogła zreperować kolejny odcinek drogi? Tylko pokazując konkretne, różne i możliwe do przyjęcia, rozwiązania można oczekiwać sensownych odpowiedzi. I tak musi być konstruowane referendum.
Piszę te słowa w kontekście dyskusji na temat potrzeby zorganizowania referendum w sprawie reformy systemu emerytalnego w Polsce. Tak, uważam, że takie referendum ma sens. Jest to dla nas wszystkich bardzo istotna sprawa i warto, aby każdy miał szansę się na ten temat wypowiedzieć. Nie może to być jednak odpowiedź na pytanie: czy jesteś za tym, aby pracować dłużej? Należy wyraźnie przedstawić alternatywę: czy jesteś za tym, aby pozostawić dotychczasowy wiek przechodzenia na emeryturę, wiedząc, że spowoduje to konieczność obniżenia emerytur o 50 proc. wobec poziomu obecnego za kilkanaście lat; czy należy ten wiek podnieść, co daje szansę na utrzymanie dotychczasowych poziomów emerytur?
To tylko ogólny zarys takiego pytania. Całość powinna być dokładnie uargumentowana i przedstawiona w sposób zrozumiały dla ludzi.
Nasze serwisy:
Serwis gospodarczy - Wybierz Lublin
Serwis turystyczny - Perły i Perełki Lubelszczyzny
Serwis dla fanów spottingu i lotnictwa - Samoloty nad Lubelszczyzną
Miasto widziane z samolotu - Lublin z lotu ptaka
Nasze filmy - Puls Polski
Codziennie rano najświeższe informacje z Lublina i okolic na Twoją skrzynkę mailową.
Zapisz się do newslettera!
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?