Dwa lata z Rodziną 500 plus w województwie lubelskim. Do rodzin trafiło w sumie 2,8 mld złotych. Na co je przeznaczyli?

- Gdy program wchodził w życie, mieliśmy już piątkę dzieci, a szóste było w drodze. Staliśmy przed dylematem, co dalej, bo tylko ja pracowałem. Moja małżonka opiekowała się dziećmi i domem. Stawaliśmy na głowie, żeby budżet spiąć w całość. Pomimo zapewnień, że program 500 plus wejdzie w życie, nie upatrywałem w nim ratunku, ale gdy wszedł, to faktycznie mogliśmy jakoś godnie zacząć realizować nasze życie rodzinne. Te finanse pozwoliły nam zaspokoić wiele potrzeb - opowiada Daniel Jarosz, który ma sześcioro dzieci.

O jakich potrzebach mówi? - Nie musimy oszczędzać na jedzeniu dla dzieci, mogę kupować pełnowartościowe produkty albo na wiosnę kupić kilka par butów, co jest sporym wydatkiem, a wcześniej nie mogliśmy sobie pozwolić na nową odzież. Czasem potrzebne są prywatne wizyty u lekarzy czy badania. Możemy wyjechać też na wspólne wyjazdy rodzinne, bo wcześniej nam na nie brakowało pieniędzy - dodaje Urszula Jarosz.

Przez dwa lata rodziny z woj. lubelskiego otrzymały ponad 2,8 mld złotych w ramach programu 500 plus. Z programu korzysta 141 tys. rodzin, w których wychowuje się 220 tys. dzieci. - 60 procent tych środków trafiło na lubelską wieś. Wynika to z tego, że tam mamy więcej przypadków rodzin wielodzietnych. Ma to bardzo duże znaczenia przy zmniejszeniu skali skrajnego ubóstwa. Co przełożyło się na spadek osób, które uczestniczą w programie dożywiania dzieci w szkole czy z innych dodatków pomocy społecznej - wyjaśnia Przemysław Czarnek, wojewoda lubelski.

I zaznacza, że udało się też w Polsce zatrzymać spadek dzietności i urodziło się o 40 tys. dzieci więcej niż w 2015 roku. W naszym regionie idzie to zdecydowanie wolniej. - W 2017 roku w woj. lubelskim urodziło się o 1100 dzieci więcej niż w 2016 r. W samym Lublinie było to ponad 100 dzieci więcej - mówi Tomasz Pitucha, pełnomocnik wojewody ds. rodziny

Wojewoda uważa, że w województwie lubelskim nie obserwujemy tzw. dezaktywizacji kobiet na rynku pracy. - Byłoby to nawet nielogiczne rezygnować np. z 1500 zł pensji dla 500 zł. Chociaż przypadki rezygnacji z pracy mogą być spowodowane dużą rodziną albo wynikać z innych sytuacji - mówi Czarnek.

W ciągu dwóch lat około tysiąca razy urzędnicy zmienili wypłatę 500 plus na formę rzeczową ze względu na marnotrawienie otrzymanych pieniędzy. - Ale to tylko niecały procent - dodaje wojewoda.

Eksperci studzą ten entuzjazm, choć przyznają, że 500 złotych to duży zastrzyk gotówki dla rodzin.

- Ale zawsze tam, gdzie są pieniądze, trzeba liczyć się z pewnymi nadużyciami. Nowy telewizor czy samochód nie zaspokaja bezpośrednio potrzeb dzieci, ale z drugiej strony podwożone są nim np. do szkoły. Problem w tym, że nikt nie rozlicza, na co wydawane jest 500 plus - tłumaczy dr Anna Andrzejewska-Cioch, pedagog z KUL.

Jak rzeczywiście wygląda problem dezaktywizacji kobiet? - Mamy takie przypadki, że kobiety rezygnują z aktywnego poszukiwania pracy z powodu 500 plus. Obawiają się, że jak podejmą zatrudnienie, to utracą pieniądze z pomocy społecznej, bo wzrośnie im dochód na jednego członka rodziny - dodaje Sławomir Marciniak, dyrektor PUP w Hrubieszowie.