Edukacyjne zabawy dla dzieci. Lista z podziałem na wiek. Nietypowe aktywności zwiększające umiejętności poznawcze, społeczne i sensoryczne

Roczne dziecko non stop się czegoś uczy, zazwyczaj w tym wieku stawia też pierwsze kroki. Nie potrafi jednak skupić uwagi przez dłuższy czas, dlatego zabawy edukacyjne dla rocznego dziecka powinny być krótkie. Warto by poznawało ono świat przez różne zmysły. Oto lista propozycji zabaw dla rocznego dziecka:

• Poznawanie świata przez chodzenie. Fizjoterapeuci podkreślają, jak ważne jest to, by dziecko poznawało świat bosą stopą. Takie chodzenie może być dla nich doskonałą zabawą. Poustawiaj na ziemi przedmioty o różnych fakturach: śliskich, chropowatych, miękkich czy twardych i stwórz ścieżkę sensoryczną. Dziecko będzie zachwycone, a jego stopy z pewnością na tym skorzystają.
• Koncert w domu. Małe dzieci (nie tylko te roczne, ale nawet młodsze) bardzo lubią muzykować. Wystarczy dać im do ręki grzechotkę czy inny instrument. Dobra zabawa gwarantowana, a w pakiecie dostaje ono solidną dawkę edukacyjni muzycznej.
• Zabawa tablicą manipulacyjną. Można ją kupić lub zrobić samodzielnie. Wystarczy poprzyczepiać do kawałka drewna różne przedmioty: na przykład wtyczkę i kabel, płaski zegar czy kawałek łańcucha. Tym razem dziecko będzie poznawało świat nie przez stopy, ale przez dłonie.
• Naśladowanie odgłosów. Pokazuj dziecku obrazki ze zwierzętami i poproś, by naśladowało konkretne odgłosy. Później można dodawać także zjawiska atmosferyczne, np. wiatr, deszcz itd.

Dzieci w wieku przedszkolnym posiadają już sporo umiejętności. Wciąż są jednak otwarte na zabawę i poznawanie świata. Warto dobrze wykorzystać ten czas i zaproponować dziecku aktywności, które pozwolą mu na zdobycie nowych umiejętności:

• Zabawa z kartonami. Wielu rodziców doświadczyło tego, że niekiedy dzieciom bardziej podoba się opakowanie prezentu, aniżeli sam prezent. Nic dziwnego, bo z kartonów można wykonać dosłownie wszystko: samochód, torebkę, a nawet scenę. Pobudź kreatywność dziecka i stwórzcie razem coś niesamowitego.
• Zabawa w sklep (naśladowanie). To jedna z ulubionych zabaw przedszkolaków. Dzieci w tym wieku bardzo chętnie naśladują dorosłych. Narysujcie konkretne produkty, wytnijcie pieniądze i bawcie się do woli. Dzięki takiemu naśladownictwu dziecko uczy się tego, jak funkcjonuje świat.
• Zróbcie razem slime’a. Slime to plastyczna masa, która jest w stanie przybierać różną formę. Można ją śmiało wykonać samodzielnie w domu z mąki ziemniaczanej i płynu do mycia naczyń.
• Wykonywanie przedmiotów z masy solnej. To znana i lubiana zabawa. By stworzyć figurki z masy solnej wystarczy szklanka mąki, szklanka soli i trochę ciepłej wody. Po wyschnięciu można je także pomalować.

W tym wieku dziecko zazwyczaj nie doświadczyło jeszcze w pełni systemu szkolnego lub dopiero go poznaje. Warto pokazywać mu wówczas, że edukacja może przebiegać również przez zabawę. Poniżej przedstawiamy aktywności, które mogą spodobać się 5- lub 6-letniemu dziecku:

• Tworzenie scrapbooka. To zajęcie może być naprawdę ciekawe, zwłaszcza jeśli dziecko może samodzielnie wybrać sobie temat. Scrapbook to ręcznie robiony album z liścikami, ciekawostkami i zdjęciami. Sam proces tworzenia jest niezwykle interesujący i wiele można się wówczas nauczyć.
• Zróbcie razem show. Nieważne, czy to będzie „Mam Talent” czy „The Voice od Poland”. Zorganizujcie pokaz talentów muzycznych, plastycznych czy jakichkolwiek innych.
• Dookoła świata. Weźcie do ręki globus i wylosujcie dany kraj. Zróbcie sobie na przykład „Dzień we Francji”. Poczytajcie na temat tego kraju, poznajcie kulturę Francji i… narysujcie wieżę Eiffela.
• Konstrukcje z klocków. Klockami może być tak naprawdę wszystko: kartony, rolki papieru czy książki. Stwórzcie razem z dzieckiem ciekawą konstrukcję.

Wymyślenie zabawy dla dzieci w tym wieku jest już nieco trudniejsze. Chcąc odwrócić ich uwagę od ekranu, można zachęcić ich do wykonywania kreatywnych przedmiotów czy rozwiązywania łamigłówek. Sami nie macie pomysłów, w co zaangażować dziecko? Sprawdźcie nasze pomysły:

• Zabawa w krawca i krawcową. Wystarczy igła, nitka i kawałek materiału. Dziewczynki z pewnością się ucieszą, gdy będą mogły samodzielnie wykonać modną obecnie gumkę scrunchie.
• Podchody. Idźcie w teren i zorganizujcie sobie zabawę w podchody. Bliski kontakt z naturą, to zawsze dobry pomysł.
• Zróbcie lapbooka. Lapbook to tzw. teczka tematyczna. Zwróć uwagę na to, czym się interesuje twoje dziecko. Może tańcem? Stwórzcie wspólnie lapbooka na ten temat.
• Zabawa w głuchy telefon. Zna ją każdy. Może wywołać naprawdę dużo śmiechu.

Dzieci, mające 9-10 lat chodzą już do czwartej klasy. Jest to okres, w którym obowiązków szkolnych jest coraz więcej. Warto więc nie przytłaczać ich nadmiernie innymi aktywnościami. Jeśli jednak szukacie zabaw, które można by im zaproponować, przejrzyjcie naszą listę:

• Nie tylko „państwa i miasta”. Stwórzcie alternatywną zabawę do „państw i miast”. Zamiast standardowych kategorii wymyślcie własne, np. literackie (autor, książka, wiersz itd.) Dajcie się ponieść wyobraźni!
• Opowiedz historię, którą przerwiesz w najmniej oczekiwanym momencie. Niech jedno z dzieci wymyśla historię na bieżąco i przerwie ją w kulminacyjnym momencie. Dalej opowiada ktoś inny.
• Rozgrywki sportowe. Wiele zależy od waszej kreatywności: rzuty fresbee, skakanie na piłce czy fikołki to tylko niektóre z pomysłów.
• Narysuj książkę albo… wiersz! To ciekawe ćwiczenie na rozwijanie wyobraźni. Po przeczytaniu jakiejś lektury lub wybranego wiersza poproś dziecko, by ją/go narysowało. Najlepiej, jeśli utwór będzie bardzo obrazowy.

W powyższe zabawy śmiało mogą angażować się także starsze dzieci. Warto odciągnąć je od ekranów komputerów czy telefonów i zaangażować w którąś z edukacyjnych zabaw.