„Enigma. Mamy nowiny". Duet lubelskich filmowców odkrywa tajemnice słynnej maszyny szyfrującej. Zobacz film dokumentalny!

Swoją premierę ma w czwartek krótkometrażowy film dokumentalny Fundacji Arma Civitatis „Enigma. Mamy nowiny”. O produkcji opowiedział nam jej reżyser, Norbert Rudaś.

Jest jeszcze coś nowego do opowiedzenia o rozpracowaniu niemieckiej maszyny szyfrującej - Enigmy?
I to dużo, bo to, co wiemy o pracy kryptologów wiemy ze wspomnień Mariana Rejewskiego, spisanych w 1967 i 1974 roku. Aby w pełni opowiedzieć te historię, brakuje dostępu do materiałów wywiadowczych. Zwłaszcza dokumentów wywiadów zachodnich.

Panu udało się do tych dokumentów dotrzeć i można to zobaczyć w filmie.
Tak, pokazujemy w nim zachodnią dokumentację, ale powiem szczerze, że „Świętego Graala”, którego szukają wszyscy w tej sprawie jeszcze nie trzymaliśmy w ręku. Podejrzewam, że tego Graala nie uda się nigdy zobaczyć, bo zapewne został zniszczony. Chodzi o raport z konferencji kryptologicznej w Pyrach, podczas której Polacy przekazali Brytyjczykom efekt swoich prac nad złamaniem szyfru Enigmy. Raport został sporządzony w trzech egzemplarzach, a wśród ekspertów są głosy, że wszystkie zostały zniszczone.

Jakie nowe fakty ujawnia pan w filmie?
Nie chcę popsuć przyjemności z jego oglądania. Powiem tylko, że dotarliśmy do skróconej kopii raportu z Pyr. Dokument odnalazł dr Marek Grajek. Dzięki temu potwierdzamy wiele faktów dotyczących Enigmy i poszerzamy wiedzę o pracy kryptologów. A to nie koniec, bo Brytyjczycy obiecali, że na 100-lecie swojego wywiadu odtajnią wszystkie dokumenty dotyczące tej sprawy. Może tam też jest raport po konferencji w Pyrach.

Enigma to nośny temat, ale polski wkład raczej nie jest doceniany na Zachodzie.
W filmie tłumaczymy dlaczego. Stało się tak, bo ta tajemnica II wojny światowej płynnie stała się tajemnicą Zimnej Wojny - technologie oparte na Enigmie były używane jeszcze w latach 70. XX wieku. W filmie jasno pokazujemy, jaki duży wkład z rozszyfrowanie Enigmy mieli Polacy.