Komu zależy na kompromitacji Eulexu?

Nowy szef misji Włoch Gabriele Meucci w odpowiedzi na zarzuty powiedział, że " oskarżenia te zostaną dokładnie sprawdzone i nikt ich nie lekceważy". W podobnym tonie wypowiedziała się nowa szefowa polityki zagranicznej UE, Federica Mogherini stwierdzając, iż "kwestia Eulex będzie priorytetem jej działalności”. Zapowiedziala również wysłanie specjalnego eksperta, który będzie nadzorować śledztwo, jakie prowadzone jest w sprawie zarzutów korupcji w misji w Kosowie. Warto dodać, że śledztwo w tej sprawie jest prowadzone juz od 2013 roku.

Geneza oskarżeń
Bamieh oskarżyła na łamach kosowskiej prasy oraz w rozmowie z korespondentem francuskiej AFP, prawników, którzy mieli - według jej twierdzeń - brać łapówki od ludzi z kosowskiego półświatka za umarzanie lub blokowanie śledztw przeciwko przestępczości zorganizowanej, w tym zabójstwa w latach 2012-2013. Ponadto pod adresem Ratela skierowała ona zarzut o blokowanie i przeszkadzanie jej w ujawnianiu informacji o łapówkach. W serii artykułów prasowych Maria Bamieh twierdzi, iż Novotna i Florit mieli otrzymać ok. 350 000 euro za umarzanie śledztw.

Bamieh kierowała wydziałem przestępstw finansowych SPRK i kilka dni przed wybuchem skandalu, została zawieszona w czynnościach w związku z wszczętym wewnętrznym śledztwem w prokuraturze dotyczącym wycieku z niej tajnych informacji i dokumentów. Jedną z podejrzanych o ujawnienie poufnych danych jest właśnie Maria Bamieh. Jej kontrakt w misji Eulex nie został przedłużony, o czym wiedziała ona już od kilku miesięcy.

Sędzia Francesco Florit przed dwoma laty sądził w Kosowie policjantów oskarżonych o udział w zamachu bombowym w restauracji przy bulwarze Clintona w Prisztinie (tzw. Clinton bombing). Wówczas to rzekomo miał pojechać do Albanii, do Durres, gdzie miał otrzymać pieniądze za uniewinnienie sprawców przestępstw od ich adwokata. Zarówno sędzia Florit jak i adwokat zaprzeczają temu faktowi.

Prokurator Jarosława Novotna kieruje prokuratorami misji Eulex od 2012 roku. To ona miała rzekomo wstrzymać śledztwo przeciwko byłemu ministrowi komunikacji i infrastruktury oraz sekretarzowi ministerstwa zdrowia Kosova oraz w sprawie tzw. Clinton bombing. Na łamach czeskiej prasy "Lidovky.cz" oświadczyła ona ,"że nie podjęła ona żadnych kroków, które miałyby wpływ na prowadzone śledztwa w misji Eulex. Nie spotykała się również kiedykolwiek z oskarżonymi".

M. Bamieh na łamach kosowskiego "Koha Ditore" stwierdziła, że istnieje podejrzenie, iż wyżsi urzędnicy Eulex przyjęli łapówki za tuszowanie śledztw a przy tym zastrzega jednocześnie, że "nie oznacza to od razu wyroku skazującego". Twierdzi dalej, że nie zna szczegółów, ale wie, iż zespół antykorupcyjny działa w Eulex i jego członkowie podsłuchiwali zarówno Novotną jak i Florita. Dwójka tych prawników miała rzekomo porozumiewać się ze sobą jak i z przestępcami w celu tuszowania spraw. W tej gazecie czytamy dalej, że zastępca szefa Prokuratury Specjalnej Kosowa - Jonathan Ratel miał blokować wszczęcie śledztwa przeciwko Novotnej i Floritowi.

Wszyscy wymienieni przez Marię Bamieh zaprzeczają tym oskarżeniom, zwłaszcza, co wspólnie podkreślają, że w tej sprawie jest prowadzone śledztwo od ubiegłego roku i zapewne wyjaśni ono, co naprawdę się wydarzyło. Z ostatnich doniesień wynika, że Francesco Florit zamierza pozwać misję Eulex przed sądem w Brukseli o naruszenie jego dóbr osobistych i fałszywe oskarżenia jakich dopuściła się pod jego adresem pracownica misji.

Kompromitacja czy....?
Serial w wykonaniu Brytyjki Bamieh trwa. Oświadczenie przedstawicieli Eulex, o zawieszeniu jej jako prokuratora z uwagi na ujawnienie przez nią tajnych dokumentów i informacji spowodowało, iż powiedziała ona AFP, że " jest pod naciskiem kierownictwa misji Eulex. To nie jest coś co można zatuszować. Chcą mnie ukarać, za to , co przypadkowo ujawniłam".

Prokurator Maria Bamieh zanim trafiła do misji Eulex w Kosowie była pracownikiem Koronnej Prokuratury w Wielkiej Brytanii (Crown Prosecution Service). W 2000 roku zawarła ona ugodę z CPS na podstawie której otrzymała odszkodowanie w wysokości 250 000 funtów i musiała odejść z zajmowanego stanowiska w Koronnej Prokuraturze i zaprzestać wszelkich komentarzy na temat działalności urzędu, w którym pracowała przez 16 lat. Bamieh oskarżyła wówczas prokuraturę o dyskryminacje rasową i mobbing. W owym czasie Bamieh była członkinią Stowarzyszenia Krajowej Czarnej Prokuratury (National Black Crown Prosecution Association ) w Wielkiej Brytanii.

Międzynarodowi obserwatorzy komentują te wydarzenia, nazywając działania prokurator Bamieh niezrozumiałym rewanżem ze strony pracownika na pracodawcy. Jeśli rzeczywiście przed laty Bamieh miała informacje o korupcji wśród pracowników prokuratury lub innych organów misji, to dlaczego wtedy ich nie ujawniła? Twierdzenie dziś, że "była blokowana przez kogokolwiek" jest niedorzeczne, bowiem prokurator z wieloletnim stażem, zawsze powinien wiedzieć, co zrobić, bez względu na sytuację. Ponadto, dlaczego wówczas nie zwróciła się do mediów i nie ujawniła tych "rewelacji"?

Takich pytań można postawić w tej sprawie wiele. Prowadzone śledztwo w misji w tej sprawie ujawni najprawdopodobniej wszystkie okoliczności. Zależy na tym nie tylko kierownictwu Eulexu, ale wszystkim przedstawicielom Unii Europejskiej. Misja miała i ma na celu wspieranie i umacnianie władz i administracji Kosowa, rozwój niezależnego i wieloetnicznego systemu sądowniczego, policji i służb celnych, wolnych od nacisków politycznych i działających zgodnie z międzynarodowymi standardami. Pochłonęła ona jak dotychczas olbrzymie pieniądze i nie wolno dopuścić, aby wysiłek zatrudnionych tu przez lata ludzi poszedł na marne.

Należy pamiętać, że są wśród polityków i mieszkańców Kosowa tacy, którzy są przeciwni europejskiej pomocy dla tego kraju. Widać to niemal na każdym kroku w Kosowie. Począwszy od programów politycznych niektórych partii po napisy na murach budynków. W dodatku, o ile serbska społeczność z Kosowa jak i z Serbii początkowo oponowała obecności misji UE, to od pewnego czasu Eulex - w serbskim mniemaniu - jest gwarantem praworządności i sprawiedliwości na Bałkanach.

Wielu obserwatorów tych wydarzeń w Kosowie zaczyna sobie zadawać też pytanie, czy tego rodzaju oskarżenia nie są prowokacją. Prowokacją, która ma zakończyć działanie i obecność misji Eulex w Kosowie. Nie można bowiem wykluczyć i takiego splotu wydarzeń, skoro od 5 miesięcy nie ma w Kosowie rządu, nie można wybrać przewodniczącego parlamentu, a Trybunał Konstytucyjny nie może prawidłowo działać, bowiem nie ma ustawowego składu i nie ma kto go wybrać. Do tego wielu głównych polityków Kosowa oczekuje na zakończenie się toczących się przeciwko nim postępowań karnych prowadzonych przez międzynarodowych sędziów i prokuratorów. Czy nie jest to metoda na pozbycie się niewygodnych "gości" i zakończenie kompromitujących spraw kosowskiego establishmentu ? I taka wersja jest brana również pod uwagę.

"Rewelacje" Marii Bamieh są sprawdzane. Ujawniono obecnie i to, że w oczach przełożonych nie miała ona wysokich ocen i kontrakt jej nie został przedłużony, o czym wiedziała sporo wcześniej, zanim ujawniła te sensacyjne wieści. Z czasem dowiemy się więc: czy to troska o sprawiedliwość czy totalna nieodpowiedzialność kierowała działaniami brytyjskiej prokurator.