Kontrowersje wokół zmian na terenie Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze

Właśnie zaczyna się budowa nowych budynków muzealnych na terenie Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze. Tymczasem w mediach pojawiła informacja, że stronie rosyjskiej nie podoba się, że nie bierze udziału w tworzeniu sobiborskiego muzeum w nowej odsłonie. „Odmówienie Rosji udziału w projekcie jest częścią rusofobicznej postawy, którą w ostatnim czasie demonstrowała Warszawa oraz ukazuje chęć Polski do narzucenia swojej wersji historii i umniejszenia roli Związku Radzieckiego i Armii Czerwonej w II Wojnie Światowej” - to fragment komunikatu rosyjskiego MSZ cytowany przez portal Onet.pl .

Dodajmy, że w stworzenie nowej formy upamiętnienia żydowskich ofiar niemieckiego obozu zagłady od blisko 10 lat zaangażowane są Polska, Izrael, Holandia i Słowacja. Państwowe Muzeum na Majdanku, którego Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze jest filią odsyła nas w tej sprawie do resortu kultury. - Nie jesteśmy odpowiedzialni za skład grupy sterującej, poza tym w 2008 r., kiedy ta inicjatywa powstawała, placówka w Sobiborze nie była naszą filią - wyjaśnia Agnieszka Kowalczyk-Nowak, rzeczniczka Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie.

- Nie chciałbym odnosić się do politycznego kontekstu - mówi Dariusz Pawłoś, przewodniczący Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie koordynującej prace w Sobiborze. - Inicjatywa godnego upamiętnienia byłego obozu zagłady, głównie dokonanego już zabezpieczenia masowych grobów, wyszła właśnie od czterech krajów z grupy sterującej - dodaje Pawłoś. Przypomina też, że pewne wytyczne zostały poczynione w 2010 r. na konferencji w Amsterdamie.

- Trzy lata później, przy ogłoszeniu konkursu na nowy pomnik, wysłaliśmy zaproszenie do kolejnych 9 krajów, z których pochodziły ofiary, także do Rosji - zaznacza szef Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie.

Resort kultury pisze o „sprawnym zamknięciu zaawansowanych już prac”.

- Obradujący w dniach 12 i 13 czerwca 2017 r. Międzynarodowy Komitet Sterujący projektem utworzenia nowego Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, złożony z przedstawicieli Polski, Izraela, Holandii i Słowacji, podjął jednogłośną decyzję o kontynuowaniu współpracy w dotychczasowym składzie – pracującym już od 10 lat - aby doprowadzić w ten sposób do sprawnego zamknięcia zaawansowanych już prac nad nowym upamiętnieniem.Zdecydowano zatem obecnie nie dołączać kolejnych partnerów do Komitetu Sterującego. Decyzja międzynarodowego Komitetu Sterującego (a nie jedynie Polski) nie jest jednak odmową co do innych form udziału Rosji w projekcie, jest on bowiem przewidziany, np. podczas planowanych uroczystości 75. rocznicy Powstania w Sobiborze. Sekretarz Stanu w MKiDN Jarosław Sellin poinformował o tym Ambasadora Federacji Rosyjskiej oficjalnym pismem - pisze Centrum Informacyjne MKiDN.

We wtorek po południu rosyjska agencja TASS cytowała stanowisko resortu kultury w Warszawie.

Marek Bem, autor publikacji o historii niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze i były, wieloletni dyrektor Muzeum Byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady w Sobiborze zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt: - Aleksandr „Sasza” Pieczerski, przywódca powstania w Sobiborze, kilka lat temu, w jednej z moskiewskich synagog został upamiętniony izbą pamięci.

Zwracając jednocześnie uwagę, że współpraca międzynarodowa w kontekście badania pamięci ofiar Sobiboru trwa od lat.- Pierwszy kontakt z Holandią został nawiązany w 2001 roku, ta współpraca owocuje do dzisiaj - komentuje Marek Bem. - Kontakty środowiska naukowego Polski i Rosji trwają cały czas - dodaje.

Nowe budynki muzealne na terenie dawnego obozu zagłady w Sobiborze w stanie surowym, otwartym mają być wykonane do końca roku. Zakończył już się etap zabezpieczania masowych grobów.

Zobacz także: Zamojskie obchody 73. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego