Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kumplak, harynki w cebulowej zołzie. Co jeszcze jest na liście produktów tradycyjnych?

Redakcja
Sprawdzamy, co jedli nasi dziadkowie
Sprawdzamy, co jedli nasi dziadkowie pixabay.com
Podhale słynie z oscypka, mieszkańcy Wielkopolski stawiają na pyry. Sprawdźmy, jakie potrawy i produkty widnieją na liście produktów tradycyjnych. Póki co, zawiera ona 1534 pozycji. Strefa AGRO także na Facebooku. Dołącz do nas!

Zaczynamy od Dolnośląskiego, które to promuje 44 dania i produkty. Większość z nich to wyroby cukiernicze i piekarskie. Ślązacy zajadają się m.in. beglami - krążkami z ciasta, które kiedyś były pieczone głównie w czasie Wielkiego Postu. Fani słodkości mogą też skusić się na miodowe pierniczki z Przemkowa czy ciasto z kruszonką z Ziemi Kłodzkiej.

 

Wśród mieszkańców Pomorza popularny był kiedyś zwyczaj „bicia” gęsi na dzień świętego Marcina (11 listopada). Województwo kujawsko-pomorskie znów stawia na stołach gęsinę, i wykorzystuje to mięso jako element promocji. A tym samym, przypomina o półgęsku (znanym też jako półgąskiem albo pierśnikiem), leberce gęsiej (wątrobiance), okrasie gęsiej z cząbrem, szyi gęsiej nadziewanej, owijunkach. Te ostatnie to gęsie lub kacze podroby nadziane na łapkę, owinięte kaczym lub gęsim jelitem. 

 

Aż 157 pozycji znajduje się na liście Lubelskiego. Produkty mięsne? To choćby kaczka czarna nadziewana, ludwińskie prosię pieczone faszerowane, dzik w cieście, szynka domowa roztoczańska. Wegetarianie mogą skusić się na szyneczkę z karpia z Pustelni. Lubelskie jest wszak - po Śląsku - drugim zagłębiem hodowli karpia w naszym kraju. 

 

Zaglądamy do Lubuskiego. Tutaj można raczyć się pierogami z kaszą gryczaną i twarogiem, pączkami lubuskimi, kapustą kwaszoną nadnotecką, mieszkanką rybną w zalewie octowej. Wśród tradycyjnych smaków jest salceson wiejski, który zdobył popularność w czasie kryzysu powojennego - do jego produkcji była wykorzystawana każda część z uboju trzody. Przepis na salceson wiejski przywędrował z okolic Tarnopola i Lwowa. 

 

Bundz/bunc to ser z Małopolski. Inne produkty mleczne z tego regionu? Ser gazdowski (pucok, kara), redykołka - powstaje z resztek po produkcji oscypków, bryndza podhalańska. Królem małopolskich serów jest oscypek, wyrób pasterzy wołoskich. Łatwo go poznać po charakterystycznym kształcie podwójnego stożka ze wzorem, lekko słonym smaku i zapachu wędzenia. Jak dowiadujemy się ze strony minirol.gov.pl, pierwsze wzmianki o produkcji serów na Podhalu i przyległych terenach spotykamy przy lokacji wsi Ochotnicy w Gorcach.

 

Dla Mazowieckiego charakterystyczne są m.in. czarna kiszka ze Starych Litewnik, którą przygotowywano po świniobiciu i fafernuchy (małe, podłużne ciasta o pieprznym posmaku, zapachu cynamomu i miodu). Inne kulinarne skarby Mazowieckiego - szynka pieczona w chlebie, śledź w oleju z Radziwiłłowa, konfitura borówkowa z gruszką, mazowieckie ciasta ze skwarek czy korowaj weselny. Ten ostatni wyrób to bułka drożdżowa, na której są umieszczane ozdobne elementy typu warkocze, ptaki, kwiaty. Tradycja jego wypieku wywodzi się z czasów średniowiecza, ciasto to pieczono głównie na Podlasiu, Suwalszczyźnie, Lubelszczyźnie i wschodniej części Mazowsza.

 

Receptura na domowy ser parzony z kminkiem jest przekazywana z pokolenia na pokolenie przez mieszkańców Opolskiego. Na liście tutejszych produktów tradycyjnych jest jeszcze 91 innych propozycji. Wśród nich - żymlok opolski biały, leberwurst grubo mielony z Górek czyli pasztetowa, ogórkowe pikle (najpopularniejsze na Śląsku Opolskim), kompot z kwity (owoców pigwy), sałatka z modrej kapusty, chrupiące ciasteczka ze skwarek (szpyrek), harynki w cebulowej zołzie (płaty śledziowe w sosie cebulowym). 

 

Największą liczbą certyfikowanych produktów i dań może się poszczycić Podkarpacie. Masa z nich to wyroby mleczarskie - gomółki, bryndza kozia, ser kornaka w zalewie ziołowej, ser wielkanocny, bundz łemkowski, ser wołowski krowi. Mięsa? Kiełbasa wiejska dulcza, golonka w słoju z Górna, karczek wędzony po dębowiecku, polędwiczka wędzona radomyska. Łącznie na liście produktów tradycyjnych jest aż 207 pozycji, które są charakterystyczne dla podkarpackiej kuchni. 

 

Przenieśmy się na Podlasie, a dokładniej - na podlaską wieś. Jej mieszkańcy dobrze znają kumpiak czyli szynkę wieprzową. Naciera się nią czosnkiem, owocami jałowca, ziołami i pieprzem, po czym umieszcza w drewnianej beczce lub skrzyni z solą na ponad dwa tygodnie. Kumpiak podlaski ma kształt łzy. Inne wytwory mięsne z tego regionu to kindziuk z Puńska (rodzaj wędlin(y) i wędzonka. 

 

Pomorskie? Ten region reprezentują m.in. potrawka z kury po kociewsku, udziec barani z owcy pomorskiej z czosnkiem, czarny salceson (blutka), kiełbasa – wòrszta, szynka z kołnierzykiem (warstwą tłuszczu wraz ze skórą). Z racji tego, iż Kaszuby jeziora stoją, na liście nie brakuje i potraw rybnych, to m.in. klopsiki z pomuchla (dorsza) po kaszubsku, ikra smażona, klopsy rybne w octowej zalewie czy sielawa wędzona (morënka) i ryba na kwaśno.  

 

Ślepa kiszka dla Ślązaków to zsiadło bądź kwaśne mleko, zależok - ser domowy z ziarnami kminku, moczka/bryja - marmolada śliwkowa z kawałkami orzechów i migdałów, a prażuchy - poszarpane kluski. Kto ma kłopoty z kaszlem, może sięgnąć po cieszyńską herbatę czyli mieszankę kwiatu bzu czarnego, jęczmienia lub owsa, fig, miodu. Była ona niezwykle popularna na Śląsku Cieszyńskim. 

 

Świąteczną potrawą mieszkańców Świętokrzyskiego były dzionie. To kiszka upieczona w naturalnym jelicie wieprzowym lub wołowym, jej końce były spięte szpilą drewnianą lub wełnianą przędzą. Przepis na dzionie miał wiele wersji, jedenaście lat temu zaproszono najstarsze gospodynie z Rakowa, które podzieliły się recepturami swoich babek i prababek. Gospodyniom udało się ujednolicić przepis na dzionie. Oprócz tej kiszki, wśród produktów tradycyjnych Świętokrzyskiego są rytwiański karp w galarecie, susz owocowy dębniacki, prazoki (masa ziemniaczano-mączna) czy kugiel z Czermna (placek ziemniaczany z zapieczonymi w środku kawałkami mięsa). 

 

Znacie fefernuszki? To małe ciasteczka, tzw. talarki z nutą przypraw korzennych. Tradycja ich przygotowywania  w okolicach Łąkorza (Warmińsko-Mazurskie) zrodziła się pod koniec XIX wieku. Fefernuszki zawierały m.in. słodki syrop buraczany. Pozostałe wyroby cukiernicze z tej części kraju to sękacz i brukowiec (piernik) mazurski. 

 

Parzybroda czyli zupa z kawałkami mięsa, gotowanymi ziemniakami, kapustą i suszonymi grzybami to potrawa goszcząca na wielkopolskich stołach. Tutaj królują ziemniaki, więc znane są również placki plyndze (plendze, plindze, placki kartoflane), bambrzok (pieczony placek ziemniaczany), ślepe ryby (zupa z ziemniakami, która z rybami nie ma nic wspólnego).  

 

Zachodniopomorskie wpisało na listę m.in. grzyby marynowane z szyszką, hołubcie bielkowskie (farsz z ziemniaków i kaszy jęczmiennej zawinięty w liście białej kapusty), miody z Lasu św. Marii, kapustę kiszoną z beczki, paprykarz, kiełbasę kruchą domową wyrabianą na bazie wieprzowiny. 

 

 

Przypominamy, że Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych. 

 

Źródło: minirol.gov.pl

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Kumplak, harynki w cebulowej zołzie. Co jeszcze jest na liście produktów tradycyjnych? - Gazeta Pomorska

Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski