Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Matura 2023. Arkusz był trudny? Oto lektury, wymagania, tematy i typy zadań, z jakimi musieli się zmierzyć zdający maturę z polskiego

Magdalena Konczal
Magdalena Konczal
Matura z polskiego w formule 2023 roku: wymagania egzaminacyjne, lektury obowiązkowe oraz najważniejsze informacje o egzaminie.
Matura z polskiego w formule 2023 roku: wymagania egzaminacyjne, lektury obowiązkowe oraz najważniejsze informacje o egzaminie. Tomasz Czachorowski/ Polska Press
Rozpoczął się maraton maturalny 2023. Język polski to przedmiot, który uczniowie zdawali jako pierwszy. Matura 2023 w tym roku odbywa się w nowej formule. W tym tekście znajdziecie najważniejsze informacje na temat matury podstawowej z języka polskiego. Ile trwał egzamin? Co trzeba było powtórzyć? Które lektury obowiązywały na maturze? Na podstawie Informatora maturalnego CKE z polskiego podajemy najważniejsze informacje: wymagania egzaminacyjne, typy zadań, które mogą znaleźć się w arkuszu CKE. O tym trzeba wiedzieć.

Spis treści

Matura z polskiego 2023 już się zakończyła. Gdzie znaleźc arkusz i odpowiedzi?

Szukasz informacji o maturze poprawkowej z języka polskiego? Wymagania, terminy, wyniki oraz arkusz z egzaminu 22 sierpnia znajdziesz tutaj >> Matura poprawkowa z języka polskiego.

Po godzinie 14. arkusz zostanie opublikowany, a niedługo potem proponowane odpowiedzi. Na wyniki swoich matur zdający musza jednak poczekać do lipca.

Matura z polskiego w 2023 – data, wymagania i zmiany

Uczniowie zastanawiają się, czy tegoroczna matura będzie łatwiejsza, czy trudniejsza. W trakcie konferencji prasowej, która odbyła się 26 stycznia 2023 dyrektor CKE podkreślił, że w związku z tym, że maturzyści przez 1,5 roku uczyli się zdalnie, wprowadzono udogodnienia, także na egzaminie z j. polskiego. Wspomniał o tym, że:

  • lista lektur na maturę 2023 została okrojona;
  • uczniowie zmierzą się z mniejszą liczbą zadań, niż to początkowo było przewidziane, ale czas pracy pozostanie taki sam;
  • za cały arkusz będzie można otrzymać 60, a nie 70 punktów.
Z czym uczniowie mają problemy na maturze? A z którymi zadaniami sobie dobrze radzą?

Kolejne zmiany na maturze 2023. CKE po przeanalizowaniu matu...

Matura z polskiego odbędzie się 4 maja 2023 (czwartek) o godz. 9.00. Uczniowie na rozwiązanie zadań będą mieli aż 240 minut. Pisać mogą więc do godz. 13.00. Oznacza to, że czas pracy znacznie się wydłuża w stosunku do matury w formule 2015 (wówczas było 170 minut). W arkuszu znajdzie się jednak więcej zadań. Jakie zmiany zaszły na egzaminie?

  • Zdający otrzymają dwa arkusze. Pierwszy z nich został podzielony na części: „Język polski w użyciu. Test” oraz „Test historycznoliteracki”. W drugim uczeń będzie musiał zmierzyć się z wypracowaniem;
  • Zamiast streszczenia, które najczęściej występowało na maturze, trzeba będzie napisać notatkę syntetyzującą;
  • Zmieniła się także forma wypracowania maturalnego oraz kryteria oceniania. Zdający będzie musiał odwołać się także do wybranego kontekstu.

Zadania na maturze z polskiego 2023

Pierwszą częścią matury z polskiego w 2023 roku jest część „Język polski w użyciu. Test”. Najbardziej przypomina ona egzamin w formule 2015, bo uczeń musi odpowiedzieć na pytania na podstawie tekstów (tzw. czytanie ze zrozumieniem). Tym razem pytania dotyczą dwóch podanych tekstów, co może stanowić pewne wyzwanie.

Po przeanalizowaniu próbnych zadań egzaminacyjnych i tych zamieszczonych w arkuszu pokazowym można dojść do wniosku, że najczęściej pojawiają się: zadania prawda/fałsz, zadania krótkiej odpowiedzi oraz zadania ABCD. Ostatnim zadaniem, z jakim trzeba się zmierzyć w tej części egzaminu, jest napisanie notatki syntetyzującej na podstawie zarówno pierwszego, jak i drugiego tekstu. Warto więc ćwiczyć tę umiejętność.

Nowe zadania na maturze z polskiego 2023

Nowością na maturze z polskiego jest część, którą nazwano „Test historycznoliteracki”. Sprawdza on znajomość utworów z konkretnych epok, ale także umiejętność pracy z tekstem, rozpoznawanie motywów mitologicznych czy biblijnych, a także analizowanie i interpretowanie utworów prozatorskich, lirycznych, dramatycznych, ale również ikonicznych (np. obrazów). Ponadto uczniowie mają za zadanie zinterpretować plakat (najczęściej sztuki teatralnej) nawiązującej do lektury.

Wypracowanie maturalne. Najważniejsze zmiany

Maturzyści zastanawiają się, ile słów powinna mieć rozprawka na maturze 2023. Okazuje się, że limit się zwiększył. Jakie zmiany zaszły, jeżeli chodzi o rozprawkę maturalną?

  • Rozprawka na maturze 2023 i 2024 będzie musiała zawierać minimum 300 wyrazów (od kolejnych lat liczba ta zwiększy się do 400.). Z kolei na maturze w formule 2015 trzeba było napisać wypracowanie na przynajmniej 250 wyrazów;
  • Uczeń w swojej pracy nie będzie musiał odwoływać się do fragmentu lektury podanego w arkuszu (takiego fragmentu w ogóle nie będzie), ale do wybranej lektury obowiązkowej. Spis ten zostanie zamieszczony w arkuszu;
  • Zdający będzie miał do wyboru dwa tematy;
  • W rozważaniach będzie trzeba się odwołać do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego oraz wybranych kontekstów (minimum dwóch).

Z jednej strony nowe wypracowanie maturalne może być dla uczniów trudniejsze (chociażby ze względu na zwiększenie liczby słów), z drugiej zaś ta wypowiedź cechuje się większą swobodą. To uczeń decyduje, w jaki sposób skonstruuje swój wywód, do jakich lektur i kontekstów się odwoła.

Lista lektur obowiązkowych na maturze 2023

Lektury obowiązkowe na maturze 2023, które uczeń musi znać w całości to:

  • Jan Parandowski - Mitologia, część I Grecja;
  • Sofokles – „Antygona”
  • Jan Kochanowski – „Odprawa posłów greckich”
  • William Szekspir – „Makbet”
  • Molier – „Skąpiec”
  • Adam Mickiewicz – „Konrad Wallenrod”
  • Adam Mickiewicz – „Dziady cz. III”
  • Juliusz Słowacki – „Kordian”
  • Bolesław Prus – „Lalka”
  • Eliza Orzeszkowa – „Gloria victis”
  • Henryk Sienkiewicz – „Potop”
  • Fiodor Dostojewski – „Zbrodnia i kara”
  • Stanisław Wyspiański – „Wesele”
  • Stefan Żeromski – „Przedwiośnie”
  • Tadeusz Borowski - opowiadania: „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”
  • Gustaw Herling-Grudziński – „Inny świat”
  • Hanna Krall – „Zdążyć przed Panem Bogiem”
  • Albert Camus „Dżuma”
  • George Orwell – „Rok 1984”
  • Sławomir Mrożek – „Tango”
  • Marek Nowakowski – „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie)
  • Marek Nowakowski – „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii)
  • Jacek Dukaj – „Katedra” (z tomu W kraju niewiernych)
  • Andrzej Stasiuk – „Miejsce” (z tomu Opowieści galicyjskie)
  • Olga Tokarczuk – „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu Gra na wielu bębenkach).

Uczniów obowiązują także lektury z zakresu szkoły podstawowej, a więc: „Balladyna” Słowackiego, bajki Ignacego Krasickiego
„Dziady” cz. II i „Pan Tadeusz” Mickiewicza.

Wymagania egzaminacyjne na maturze z polskiego 2023 na podstawie Informatora CKE

Wśród ogólnych wymagań egzaminacyjnych na maturze podstawowej z języka polskiego znalazły się:

  • Kształcenie literackie i kulturowe (m.in. znajomość wybranych utworów z literatury polskiej i światowej, kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania);
  • Kształcenie językowe (m.in. pogłębianie funkcjonalnej wiedzy z zakresu nauki o języku oraz odczytywanie sensów zawartych w strukturze głębokiej tekstów literackich i nieliterackich);
  • Tworzenie wypowiedzi (m.in. wykorzystanie kompetencji językowych i komunikacyjnych w wypowiedziach ustnych i pisemnych);
  • Samokształcenie (m.in. doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, oceny ich rzetelności, wiarygodności i poprawności merytorycznej).

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne zawarte są w Informatorze maturalnym z polskiego, trzeba jednak pamiętać, by czytać go łącznie z Aneksem 2023.

Co trzeba było umieć, aby zdać maturę z polskiego 2023? Tak warto się przygotywywać do egzaminu

Egzamin maturalny z języka polskiego może wydawać się trudny. Warto więc już teraz opracować plan działania i zabrać się za naukę do matury 2023. W jaki sposób się uczyć? Na co zwrócić uwagę? Każdy z nas nieco inaczej zdobywa wiedzę, dobrze jest jednak zerknąć na poniższy schemat działania i dopasować go do swoich przyzwyczajeń:

  • Zapoznaj się dokładnie z wymaganiami egzaminacyjnymi, typami zadań i tzw. pewniakami, czyli zadaniami, które na pewno pojawią się na egzaminie;
  • Powtórz informacje dotyczące lektur obowiązkowych na maturze 2023 (problematyka, główni bohaterowie, streszczenie itd.);
  • Dowiedz się, jak pisać notatkę syntetyzującą, a następnie ćwicz pisanie tej formy wypowiedzi;
  • Rozwiązuj jak najwięcej arkuszy egzaminacyjnych (np. arkusz pokazowy czy matury próbne);
  • Powtórz najważniejsze motywy i toposy literackie;
  • Dowiedz się, czym jest kontekst i jak funkcjonalnie zamieszczać go w wypracowaniu maturalnym;
  • Przypomnij sobie, jaką są środki stylistyczne w tekstach i ucz się je odnajdywać na przykładach;
  • Ćwicz pisanie rozprawki maturalnej.

Matura z polskiego 2023. Poradnik

Chcemy jak najlepiej pomóc maturzystom w przygotowaniach do egzaminów. Właśnie dlatego na łamach serwisu publikujemy przydatne poradniki, opracowania lektur i wiele innych. W przygotowaniach do matury z polskiego mogą pomóc poniższe teksty:

Kolejne zmiany na maturze z polskiego

15 marca 2023 roku ogłoszono, że ułatwienia zostały wprowadzone na egzaminie pisemnym z języka polskiego, matematyki oraz języka obcego. W przypadku języka polskiego uczeń będzie mógł popełnić więcej błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych i wciąż otrzymać sporo punktów za wypracowanie. Jeżeli tylko jedną lekturę w wypracowaniu uczeń wykorzysta funkcjonalnie, wciąż może liczyć na 8 na 16 w kategorii kompetencje literackie i kulturowe. Więcej informacji w tekście poniżej.

FAQ - matura 2023

Jak będzie wyglądała matura 2023? Czy egzamin ustny jest obowiązkowy? Ile trzeba mieć procent z matury 2023, żeby zdać? Odpowiadamy na pytania o egzamin dojrzałości 2023

Kiedy będzie można poprawić maturę 2023?

Egzaminy poprawkowe dla tych, którym nie powiodło się na maturze 2023, przewidziane są w sierpniu 2023. Do egzaminu poprawkowego może przystąpić ten uczeń, który podszedł do wszystkich zaplanowanych egzaminów z przedmiotów obowiązkowych (w części ustnej i pisemnej), a nie uzyskał minimum punktów tylko z jednego z nich. Absolwent musi pisemnie zgłosić zamiar poprawiania egzaminu w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyników matur.

Kiedy będą wyniki matury 2023?

Wyniki matury 2023 poznamy w lipcu 2023 roku.

Czy można wyjść z sali przed zakończeniem egzaminu maturalnego?

Jeśli maturzysta szybko uporał się z zadaniami i zakończył pracę, może opuścić salę. Również ten uczeń, który nie potrafi poradzić sobie z maturalnymi zadaniami, może wyjść z sali wcześniej. Wszystkich obowiązują jednak konkretne zasady: 

  • maturzysta może opuścić salę najwcześniej po godzinie od rozpoczęcia egzaminu, 
  • jeśli do oficjalnego zakończenia egzaminu zostało 15 minut lub mniej, maturzysta zobowiązany jest do pozostania na miejscu do jego końca, 
  • uczeń, który chce opuścić salę, musi zamknąć arkusz i położyć go na brzegu ławki. Wtedy może zgłosić zamiar wyjścia, podnosząc rękę.

Czy podczas matury można wyjść do toalety?

Potrzebę skorzystania z toalety uczeń powinien zgłosić nauczycielowi poprzez podniesienie ręki. 

Samodzielna wyprawa do WC jest niemożliwa - maturzystę do toalety odprowadza jeden z członków komisji egzaminacyjnej. Również w towarzystwie tego samego egzaminatora uczeń wraca z toalety na salę, aby kontynuować egzamin.

Co zabrać ze sobą na maturę 2023?

Przy wejściu na salę egzaminacyjną obowiązują spore obostrzenia w sprawie przedmiotów, jakie można zabrać ze sobą na maturę. Zabroniony jest oczywiście telefon i wszelka elektronika, nie można wnosić maskotek i innych zbędnych przedmiotów.

Są jednak rzeczy, które koniecznie należy wziąć ze sobą na maturę:

  • dowód osobisty lub inny dokument tożsamości
  • długopis z czarnym wkładem lub pióro z czarnym atramentem
  • linijka (pisemny egzamin z matematyki). Uwaga! Wszystkie rysunki uczeń powinien wykonywać długopisem, a nie ołówkiem.

Na niektóre egzaminy można mieć przy sobie prosty kalkulator, lupę czy słownik - warto dokładnie sprawdzić te informacje w Komunikacie dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 19 sierpnia 2022 roku w sprawie przyborów pomocniczych, z których mogą korzystać zdający na egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym w 2023 roku.

Na salę można wziąć butelkę wody - bez etykiety! Dopuszczalne są chusteczki higieniczne - luzem, bez opakowania. Uczeń może zabrać też zwykły ołówek, aby np. zaznaczać  istotne fragmenty w analizowanym tekście.

Czy matura ustna 2023 jest obowiązkowa? Jak wygląda?

W 2023 roku, po roku przerwy, na maturę wraca obowiązkowy egzamin ustny z języka polskiego i języka obcego.

Język polski, matura ustna - uczniowie będą losować zestaw egzaminacyjny, składający się z dwóch zadań: 

  • Pierwsze zadanie dotyczy lektury obowiązkowej i są to pytania jawne. 
  • Drugie zadanie dotyczy innych tekstów kultury (literackich, ikonicznych lub językowych).  

Maturzysta będzie miał kwadrans na przygotowanie odpowiedzi. Po tym czasie wygłasza monologową wypowiedź (10 minut), a przez kolejne 5 minut odpowiada na pytania egzaminatorów.

Język obcy, matura ustna - egzamin odbywa się w formie 15-minutowej rozmowy. Zdający otrzymuje 3 zadania. Są to:

  • rozmowa z odgrywaniem roli, 
  • opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania, 
  • wypowiedź na podstawie materiału stymulującego i odpowiedzi na dwa pytania.

Ile trwa pisemna matura 2023?

Ile trwają poszczególne egzaminy pisemne na maturze 2023?

  • Pisemny egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie podstawowym trwać będzie 240 minut, a na poziomie rozszerzonym 210 minut (obecnie egzaminy te trwają 170 i 180 minut).
  • Pisemny egzamin z matematyki (zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym) trwać będzie 180 minut.
  • Czas egzaminów pisemnych z języka obcego nowożytnego pozostaje bez zmian: na poziomie podstawowym - 120 minut, na poziom rozszerzonym - 150 minut, na poziomie dwujęzycznym - 180 minut.
  • Na egzaminy pisemne z biologii, chemii, filozofii, fizyki, geografii, historii, historii muzyki, historii sztuki, języka łacińskiego i kultury antycznej oraz z wiedzy o społeczeństwie – maturzysta będzie miał jak do tej pory 180 minut.

Ile trzeba mieć procent z matury 2023, żeby zdać?

Aby zdać maturę w formie obowiązującej od 2023 roku, trzeba uzyskać 30 procent punktów możliwych do zdobycia z przedmiotów obowiązkowych. 

W 2023 roku zdający maturę nie mają ustalonego minimalnego limitu punktów z przedmiotu dodatkowego, który będą zdawać na poziomie rozszerzonym. W praktyce oznacza to, że maturzyści muszą tylko do tego egzaminu podejść. Ta sytuacja zmieni się już dla maturzystów w 2024 roku, kiedy to ustalony będzie już minimalny próg procentowy.

Czy matura 2023 będzie trudniejsza?

Dyskusje nad poziomem trudności egzaminu maturalnego 2023 trwały długo. Wiadomo jednak, że nie będzie on tak trudny jak początkowo planowano. Wymagania będą nieco wyższe niż podczas matury 2022 - przyznają to zgodnie minister edukacji i szef Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Po roku przerwy wraca między innymi obowiązkowa ustna matura z języka polskiego i języka obcego.

Dokładne wytyczne odnośnie egzaminu dojrzałości można znaleźć na stronie CKE.

Kiedy jest matura 2023?

Oto pełny harmonogram matur 2023, opublikowany przez CKE:

4 maja 2023 (czwartek):

  • godz. 9.00 – język polski (poziom podstawowy),

5 maja 2023 (piątek):

  • godz. 9.00 – język angielski (poziom podstawowy),
  • godz. 14.00 – język francuski, język hiszpański, język rosyjski, język włoski, język niemiecki (poziom podstawowy).

8 maja 2023 (poniedziałek):

  • godz. 9.00 – matematyka (poziom podstawowy),
  • godz. 14.00 – język hiszpański (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny)

9 maja 2023 (wtorek):

  • godz. 9.00 – język angielski (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny),
  • godz. 14.00 – filozofia (poziom rozszerzony).

10 maja 2023 (środa):

  • godz. 9.00 – wiedza o społeczeństwie (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język niemiecki (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny).

11 maja 2023 (czwartek):

  • godz. 9.00 – biologia (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język rosyjski (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny).

12 maja 2023 (piątek):

  • godz. 9.00 – matematyka (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język francuski (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny).

15 maja 2023 (poniedziałek):

  • godz. 9.00 – chemia (poziom rozszerzony),
  • Godz. 14.00 – historia muzyki (poziom rozszerzony).

16 maja 2023 (wtorek):

  • godz. 9.00 – geografia (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język mniejszości narodowych (poziom podstawowy).

17 maja 2023 (środa):

  • godz. 9.00 – język polski (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język mniejszości narodowych (poziom rozszerzony).

18 maja 2023 (czwartek):

  • godz. 9.00 – historia (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język włoski (poziom rozszerzony; poziom dwujęzyczny).

19 maja 2023 (piątek):

  • godz. 9.00 – fizyka (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – historia sztuki (poziom rozszerzony).

22 maja 2023 (poniedziałek):

  • godz. 9.00 – informatyka (poziom rozszerzony),
  • godz. 14.00 – język kaszubski, język łemkowski, język łaciński i kultura antyczna (poziom rozszerzony).

Do kiedy trzeba wybrać przedmiot na poziomie rozszerzonym?

Do 7 lutego 2023 roku należy złożyć ostateczną deklarację o przystąpienie do egzaminu i wyborze przedmiotu na poziomie rozszerzonym. Wstępne deklaracje maturzyści składali do końca września 2022.

Kto będzie zdawał maturę 2023?

Do matury w nowe formule 2023  przystępować będą:

  • Absolwenci 4-letniego liceum ogólnokształcącego (po 8-letniej szkole podstawowej),
  • Absolwenci ponadpodstawowej szkoły średniej (sprzed 2005 roku),
  • Osoby, które ukończyły szkołę średnią za granicą (bez uprawnień na studia).

Jak będzie wyglądała matura w 2023?

Według nowej formuły maturzyści w 2023 roku muszą obowiązkowo przystąpić do egzaminów pisemnych: z języka polskiego, języka obcego nowożytnego i matematyki, a także do jednego egzaminu pisemnego z przedmiotu do wyboru.

Obowiązkowe będą również egzaminy ustne z języka polskiego oraz języka obcego.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Matura 2023. Arkusz był trudny? Oto lektury, wymagania, tematy i typy zadań, z jakimi musieli się zmierzyć zdający maturę z polskiego - Strefa Edukacji

Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski