Nadużycia i wyłudzenia w unijnych projektach. NIK zawiadomił prokuraturę

Nawet 45 tys. zł dotacji i comiesięcznego wsparcia na osobę mogli otrzymać bezrobotni z regionu na prowadzenie działalności gospodarczej. Do końca 2018 r. z bezzwrotnego wsparcia w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego skorzystało około 4400 osób. Według NIK, części z tych osób środki się nie należały.

Kontrole wykazały, że wiele osób wykorzystało fundusze, otwierając firmę, ale bez zamiaru zajmowania się biznesem przez dłuższy czas. Część osób brała dotacje tylko po to, by wesprzeć finansowo działalność członków rodziny lub przeznaczyć je na zupełnie inny cel. Przykładowo, jeden z uczestników projektu zakupił samochód Jaguar za 21 tys. zł. Osoba ta nie osiągnęła żadnych dochodów i wykreśliła działalność po dziewięciu dniach od zakończenia 12-miesięcznego obowiązkowego okresu prowadzenia działalności - wynika z kontroli NIK. Takie sytuacje były możliwe m.in. ze względu na nieskuteczną kontrolę realizowaną przez podmioty udzielające wsparcia.

Koniec z tym!

„Kontrola NIK ujawniła szereg działań o charakterze nadużyć i wyłudzeń” – czytamy w komunikacie NIK. Zdarzało się, że uczestnik projektu zawieszał lub wykreślał działalność gospodarczą po 12 miesiącach, a po paru dniach osoba o tym samym nazwisku wznawiała zawieszoną działalność o tym samym profilu w tym samym miejscu. Jedna z uczestniczek otrzymała 34,5 tys. zł na otwarcie restauracji i prowadzenie pensjonatu, który wcześniej należał do jej ojca.

Wielokrotnie udzielano wsparcia tym samym osobom. W czterech projektach uczestniczyły osoby, które przed udziałem w projekcie rozwiązały stosunek pracy i po założeniu działalności gospodarczej świadczyły usługi na rzecz dotychczasowych pracodawców. Z otrzymanej dotacji sfinansowały zakup używanego wyposażenia od swojego byłego pracodawcy za łączną kwotę ok. 71 tys. zł.
Spośród prawie 4,4 tys. uczestników projektów, którzy do końca 2018 r. otrzymali środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 324 uczestników (7,5 proc.) miało taki sam adres zamieszkania jak osoby, które również otrzymały dotację na założenie działalności gospodarczej w ramach tego samego lub innego projektu.

Nieprawidłowości stwierdzono więcej. Według NIK, ustalając zasady wsparcia Zarząd Województwa Lubelskiego nie określił dodatkowych ograniczeń w zakresie udzielania i wydatkowania środków finansowych. Jedynymi wytycznymi były te wskazane przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju w 2019 r. Według ustaleń NIK, brak dodatkowych obostrzeń przekładał się na niską trwałość przedsiębiorstw i zatrudnienia w nich pracowników. Zdaniem kontrolerów, ogromne wsparcie unijne nie przełożyło się na zwiększenie liczby trwałych miejsc pracy w województwie lubelskim.

W związku z wynikami kontroli skierowano zawiadomienia do prokuratury. „Dwa z nich, złożone przez Delegaturę NIK w Lublinie, dotyczyły podejrzenia popełnienia przestępstwa polegającego na przedłożeniu przez uczestników jednego projektu fałszywych dokumentów. Kolejne zawiadomienia wystosował do prokuratury Zarząd Województwa Lubelskiego, a dotyczyły one nieuzasadnionego uczestnictwa trzech osób w różnych projektach” - czytamy w komunikacie NIK.