Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

NBP rozpoczął emisję serii kolekcjonerskiej "Historia Monety Polskiej"

Marcin Jaszak
Nowa moneta z kolekcjonerskiej serii "Historia Monety Polskiej"
Nowa moneta z kolekcjonerskiej serii "Historia Monety Polskiej"
Pierwsze monety w Polsce pojawiły się ponad tysiąc lat temu. Narodowy Bank Polski rozpoczął emisję nowej serii kolekcjonerskiej "Historia Monety Polskiej". W poniedziałek zobaczyliśmy denar Bolesława Chrobrego.

Gorący metal wlewany do gardła niejednemu świadkowi tej tortury uświadomił, że fałszerstwo to wyjątkowo niebezpieczne zajęcie. Taka właśnie kara groziła za fałszowanie denarów w czasach Bolesława Chrobrego. Kolejni władcy również korzystali z tej formy kary. Szczęście mieli ci, którzy wprowadzili mniejszą liczbę fałszywych monet na rynek. Tych prawo traktowało bardziej pobłażliwie. Kończyli na szubienicy lub pod ostrzem gilotyny.

Widzimy brak nominału i datowania oraz nierówności na brzegach starej monety. Patrząc na współczesną monetę o nominale 5 złotych nie dostrzeżemy ówczesnej niedoskonałości denara Bolesława Chrobrego, możemy jednak pomyśleć o nieszczęśnikach, którzy mieli śmiałość wybijać te monety bez zgody króla.

Narodowy Bank Polski rozpoczyna właśnie emisję nowej serii monet kolekcjonerskich "Historia Monety Polskiej". Kolekcję inauguruje denar Bolesława Chrobrego. "...Do niedawna powszechnie sądzono, że twórcą polskiego mennictwa był Mieszko I (około 960-922). Kiedy okazało się jednak, że monety opatrzone imieniem MISICO zostały wybite nie przez niego, ale przez wnuka - Mieszka II (ok. 1013-1025-1034), pierwszeństwo trzeba przyznać Bolesławowi Chrobremu (992-1025). Ponieważ jednak władca ten wybił aż 17 różnych typów srebrnych denarów, długo nie było wiadomo, który z nich jest najstarszy. A były wśród nich monety bardzo cenne i od dawna znane - z symbolicznym portretem księcia i nazwą Gniezna (GNEZDVN CIVITAS - Gniezno Gród) lub wyobrażeniem pawia i najstarszą nazwą Polski (PRINCES POLONIE - władca Polski). W końcu za najstarsze zostały uznane..." - pisze prof. dr hab. Stanisław Suchodolski w katalogu opisującym nową serię monet.

Najstarszymi według dzisiejszej wiedzy wszelkich znawców monetarnego tematu okazały się denary z końca X wieku z przedstawieniem strzały, wyłaniającej się z pęku sześciu gałązek.

- Na awersie, zgodnie z interpretacją prof. Suchodolskiego, umieszczono wizerunek strzały, symbolu Słowa Bożego, wyłaniającej się z pęku sześciu gałązek, uproszczonej formy Drzewa Życia. Dookoła biegnie napis BOLIZLAVO DVX, Bolesław książę. Co ciekawe, napis na oryginalnej monecie napisano wstecznie. Na współczesnej monecie napis przedstawiono w postaci łatwo czytelnej dla odbiorcy. Rewers monety przedstawia krzyż typu bizantyjskiego - tłumaczy Zbigniew Nestorowicz, prezes Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego.

Jak pisze profesor Suchodolski, do dziś zachowały się trzy sztuki takich monet. "... Sugeruje to, że rozmiary najstarszego mennictwa nie były duże. Powodem jego rozpoczęcia nie były więc przyczyny ekonomiczne, ale raczej manifestacyjne. Bolesław Chrobry nie chciał tu manifestować swojej niezawisłości, ale przynależność do grona władców chrześcijańskiej Europy...".

Jednak po śmierci Bolesława Chrobrego, polskie mennictwo przeżywa chwilowy kryzys.

- Zaprzestano wówczas wybijania monet polskich na około 50 lat. Jedną z głównych przyczyn był bez wątpienia brak własnych zasobów srebra, a także wojna o sukcesję po królu. Jednocześnie rynek był dostatecznie nasycony monetą obcą, głównie saską. W tym okresie pojawiły się interesujące monety określane współcześnie mianem "krzyżówek". Swoją nazwę zawdzięczają umieszczonym na awersie i rewersie krzyżom - wyjaśnia Zbigniew Nestorowicz.
Kolejne monety z nowej serii, jakie pojawią się na rynku kolekcjonerskim, to denar Bolesława Śmiałego oraz Bolesława Krzywoustego. Dalsze monety tego okresu to tak zwane brakteaty. Są to denary bite jednostronnie na cienkich, łamliwych blaszkach.

Nowa kolekcja będzie obejmowała również okres pełnego średniowiecza, czyli wiek XIV i XV. W historii monety to początek okresu groszowego, a pierwszym polskim władcą, który wybił grosze był Kazimierz Wielki. Co ciekawe, były to wówczas monety stosunkowo grube (grossus - łac. gruby) i o największym nominale, które z czasem wyparły denary. Ich wartość to kilkanaście dawnych brakteatów. Po Kazimierzu Wielkim, Władysław Łokietek zainicjował bicie monety złotej. Jego wizerunek będzie można oglądać na szóstej monecie tej serii.

Następne monety jakie pojawią się w tej kolekcji, to środki płatnicze czasów Rzeczypospolitej. "... To okres złotowy, w którym istniał już rozwinięty system pieniężny. Obejmował on zarówno nominały mniejsze (szelągi), jak i największe - talary i dukaty. Pojawiła się pierwsza złotówka, tak zwany tynf za panowania Jana Kazimierza..." - pisze profesor Stanisław Suchodolski.

W kolekcji znajdzie się też pieniądz emitowany już po rozbiorach Polski, a także po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Ostatnią monetą będzie 5 złotych z rybakiem z czasów PRL-u.

Dukat Bolesława Chrobrego na srebrnej monecie pięciozłotowej będzie można zobaczyć już w najbliższy poniedziałek w siedzibie Oddziału Okręgowego NBP w Lublinie przy ul. Chopina 6. 1 lipca o godz. 14.30 otwarta zostanie tam wystawa "Zaczęło się od denara…", prezentująca ponad 600-letnią historię denara na ziemiach polskich, przygotowana przez lubelskie oddziały - Narodowego Banku Polskiego oraz Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski