Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Opieka nad kobietą oczekującą dziecka. Nowoczesna Podstawowa Opieka Zdrowotna

Materiał Partnera
shironosov/istockphoto.com
Teraz może ją sprawować nie tylko lekarz, lecz także położna – bezpłatnie, w ramach NFZ. Wybór należy do kobiety spodziewającej się dziecka. Co przysługuje w ramach takiej opieki? Czy prowadzenie ciąży przez ginekologa i położną czymś się różni?

Kobiety planujące zostać mamami często nie wiedzą, że prowadzenie ciąży nie jest w Polsce wyłącznie kompetencją lekarza. Może się tym zajmować także położna, ale jeszcze do niedawna robiła to wyłącznie na warunkach komercyjnych. W dodatku nie miała możliwości wypisywania skierowań na laboratoryjne badania kontrolne. Obecnie to się zmieniło.

Zmiana przepisów

Od stycznia 2017 roku obowiązują nowe zasady opieki nad kobietą w czasie ciąży. Rozszerzono uprawnienia położnych posiadających odpowiednie kwalifikacje i mających podpisaną umowę z NFZ. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, bez powikłań, lekarz nie jest niezbędny – kobietą od początku ciąży aż do urodzenia dziecka i w połogu może zajmować się wyłącznie położna. Ma ona prawo samodzielnie prowadzić ciążę nieodpłatnie, w ramach NFZ. Taką możliwość wprowadziło Zarządzenie nr 125 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z 22 grudnia 2016 roku w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez podmioty realizujące świadczenia koordynowanej opieki nad kobietą i dzieckiem oraz zmiany niektórych zarządzeń Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w związku z przepisami ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”. Odpowiedni zapis znajduje się też w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej. Mówi on, że położna może sprawować opiekę nad kobietą w ciąży fizjologicznej, czyli przebiegającej bez komplikacji. Warto dodać, że w naszym kraju refundowana przez NFZ opieka położnicza w czasie porodu i połogu przysługuje każdej kobiecie, nawet jeśli nie jest ubezpieczona.

Dwie kreski w teście i co dalej?

Kiedy kupiony w aptece test ciążowy da pozytywny wynik, należy możliwie najszybciej iść do lekarza ginekologa lub wybranej położnej. Specjalista jest w stanie potwierdzić ciążę już około 4 tygodnia od zapłodnienia. Lepiej nie zwlekać z wizytą, gdyż ta pierwsza konsultacja powinna odbyć się nie później niż w 10 tygodniu ciąży. Lekarz lub położna skieruje pacjentkę na jeszcze jeden, bardziej dokładny test ciążowy – z krwi. Podczas pierwszej wizyty zostanie oceniony stan zdrowia kobiety. Wywiad będzie szczegółowy: padną pytania o wiek, przebyte ciąże i ewentualne poronienia, przebyte lub przewlekłe choroby u samej pacjentki oraz u najbliższych krewnych. Ważne jest także, jaki zawód wykonuje kobieta – lekarz lub położna ocenią, czy praca wiąże się ze szczególnymi obciążeniami lub zagrożeniami. Ciężarna dostaje skierowania na wiele badań: morfologię krwi, oznaczenie grupy krwi, stężenie glukozy we krwi, WR, przeciwciała anty-HIV, w kierunku WZW typu B i C, różyczki i toksoplazmozy, badanie moczu i na cytologię itp. Ginekolog położnik podczas tej pierwszej wizyty może wykonać pierwsze USG lub skieruje kobietę do specjalistycznego gabinetu. Położna nie zrobi sama ultrasonografii – nie ma uprawnień. Ale może wypisać skierowanie. Kobieta otrzymuje też kartę prowadzenia ciąży i jest szczegółowo badana.

Prowadzenie ciąży

Dzięki nowym przepisom położna zyskała uprawnienia samodzielnego specjalisty w zakresie opieki nad kobietą w ciąży, podczas porodu i w okresie połogu. Aby móc podpisać kontrakt refundacyjny z Narodowym Funduszem Zdrowia, położna musi dysponować odpowiednio wyposażonym gabinetem, mieć podpisaną umowę z podmiotem zapewniającym transport sanitarny oraz z centrum diagnostycznym, które przeprowadza badania laboratoryjne. Przyszła mama ma u niej zapewnione bezpłatnie wszystkie świadczenia, tak samo jak u lekarza położnika: tę samą liczbę wizyt kontrolnych i takie same badania. Położna rozpoznaje ciążę, zakłada kartę ciąży, przeprowadza pierwsze i kolejne badania kobiety aż do porodu, wypisuje skierowania na analizy krwi i moczu. Obowiązkowo na początku ciąży kieruje pacjentkę na konsultację do lekarza, by stwierdził, czy ciąża jest prawidłowa. Jedyna różnica w porównaniu z kompetencjami ginekologa położnika jest taka, że położna nie ma uprawnień do robienia badań USG. Na wszystkie badania ultrasonograficzne przewidziane w planie prowadzenia ciąży kieruje kobietę do placówki, która je wykonuje. Położna prowadzi również edukację prozdrowotną przyszłej mamy dotyczącą właściwego odżywiania, suplementacji kwasu foliowego, dbania o siebie w tym szczególnym okresie, radzenia sobie z ciążowymi dolegliwościami, przygotowaniem do porodu, profilaktyką różnych chorób u mamy i dziecka itp.

Kiedy położna, a kiedy lekarz położnik

W większości krajów Europy i w Ameryce położne prowadzą prawidłowo przebiegające ciąże. Mają prawo do wypisywania skierowań na badania oraz samodzielnego wykonywania badań USG itp. Natomiast w razie stwierdzenia jakichś odstępstw od fizjologicznej normy, położna korzysta ze wsparcia lekarza specjalisty.
Rozwiązanie wprowadzone w Polsce od początku zeszłego roku wprowadza dobre zmiany w standardach opieki nad kobietą ciężarną. Do tej pory było tak, że kobiety spodziewające się dziecka w pierwszej kolejności udawały się do gabinetu lekarza specjalisty ginekologa – położnika. Rola położnej w czasie oczekiwania na narodziny dziecka była zminimalizowana, ponieważ w powszechnej świadomości ugruntowało się, że jest ona niezbędna dopiero na etapie porodu, w okresie połogu oraz w czasie opieki nad noworodkiem.

Warto zaznaczyć, że położna i ginekolog położnik działają komplementarnie, wspierają się w opiece nad ciężarną. Zaraz po stwierdzeniu ciąży przez położną kieruje ona kobietę na konsultację do położnika. Jeżeli w trakcie ciąży stwierdzi jakiekolwiek odstępstwa od fizjologicznej normy, przekazuje kobietę pod opiekę lekarza. Z kolei on ma obowiązek skierowania każdej swojej pacjentki między 21 a 26 tygodniem ciąży do położnej POZ. Obejmuje ona kobietę opieką położniczą, doradza udział w zajęciach szkoły rodzenia, pomaga podjąć decyzję co do miejsca porodu.
Wybór położnej jako specjalistki, która prowadzi ciążę, daje kobiecie jeszcze jedną korzyść. Może ona pozostawać pod opieką swojej położnej także podczas porodu oraz później – przez dwa miesiące po przyjściu dziecka na świat. Kobieta ma bowiem prawo do co najmniej czterech bezpłatnych wizyt patronażowych wybranej położnej w ciągu dwóch pierwszych miesięcy po porodzie. Jeśli zaistnieje taka potrzeba, młoda mama może skorzystać nawet z większej liczby takich wizyt. Praktyczna wiedza i doświadczenie tej specjalistki są bezcenne zwłaszcza dla pacjentek, które po raz pierwszy zostały mamami.

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Zdrowia.

Opieka nad kobietą oczekującą dziecka. Nowoczesna Podstawowa Opieka Zdrowotna

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski