O zamojskich podziemiach zawsze krążyły legendy. Znane są także opowieści o bardzo długich tunelach, które miały prowadzić z dawnej Twierdzy Zamość do Dębowca czy Szczebrzeszyna. Nigdy nie udało się ich odnaleźć, ale… stare podziemia nadal budzą ciekawość, a czasami fascynację. Zamojski magistrat chce to wykorzystać. Dlatego stworzono właśnie nowy „produkt turystyczny” pod nazwą Podziemny Zamość.
Legendarna giełda
Pogłoska o mężczyznach zaginionych w zamojskich podziemiach mężczyznach prawdopodobnie nie była prawdziwa. Nie ma też dowodów na istnienie podziemnego przejścia z franciszkańskiego kościoła do Rotundy. Takie sensacyjne opowieści wracały jednak w Zamościu jak bumerang. Kolekcjonował je Krzysztof Czubara. „Prawdopodobnie w roku 1918 do lochów kościoła Franciszkanów weszło pięciu chłopców” – notował także w swojej książce. „Cały dzień błądzili pod ziemią. Na powierzchnię wyszli w Rotundzie.
Nie brakowało w Zamościu również legend o zasypanych, tajemniczych tunelach prowadzących z dawnej Twierdzy Zamość do Dębowca czy Szczebrzeszyna i zasypanych podziemiach kryjących skarby. Czy takie opowieści były jedynie wyssane z palca? Niekoniecznie. W miejscu, gdzie stoi dzisiaj np. monumentalny franciszkański kościół, funkcjonowała kiedyś stara giełda. Był to budynek, w którym kupcy mogli się na jakiś czas zatrzymać oraz przechowywać towary. Gmach giełdy zaprojektował Bernardo Morando, słynny włoski architekt. Obok działała m.in. miejska waga oraz warsztaty rzemieślnicze.
Giełda została jednak zburzona. W jej miejscu wybudowano w XVII wieku franciszkański kościół. Niektórzy badacze uważają, że nowy, okazały gmach nie został postawiony „od zera”, ale powstał poprzez „adaptację wcześniejszego budynku giełdy”. W takim przypadku pozostałością starej giełdy morandowskiej są prawdopodobnie m.in. rozległe, trzykondygnacyjne, odpowiednio wzmocnione podziemia, na których stoi dzisiaj franciszkańska świątynia. W ten sposób stare magazyny i kupieckie pomieszczenia stały się kościelnymi kryptami. Są one rozległe, pełne tajemnic i podobno nie do końca zbadane.
Dzień w podziemiach
W 1784 r. zaborcy skasowali zamojski klasztor franciszkański. W świątyni założono magazyn, szpital, koszary, a potem m.in. kino. Po II wojnie światowej w dawnym kościele funkcjonowało Liceum Sztuk Plastycznych. To się zmieniło. Na początku lat 90. ub wieku gmach powrócił do Franciszkanów: prawowitych właścicieli. Zaniedbany kościół wymagał jednak gruntownego remontu. Zakonnicy wystarali się zatem o unijne dofinansowanie na ten cel. Wyniosło ono ok. 20 mln zł, podczas gdy całkowity koszt renowacji to prawie 22,7 mln zł. Remont został zakończony. Wypadł pięknie. Odnowiona została m.in. fasada świątyni i jej podziemia.
Można je teraz zwiedzać (trwa to ok. 1,5 godziny). Ostatnio stały się one częścią nowego „produktu” UM pod nazwą Podziemny Zamość. Nie tylko one. W ramach owej propozycji można również zobaczyć trasę turystyczną w podziemiach oficyn miejscowego Ratusza, trasę turystyczną Bastionu VII, pawilon w Kurtynie Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał, krypty w zamojskiej Katedrze, dawną mykwę żydowską w Hotelu77 oraz m.in. piwnice staromiejskich kamienic, w których znajdują się restauracje (Muzealna Ormiańskie Piwnice, Bohema, Padwa, Skarbiec Wina, Piwnica pod św. Kazimierzem czy Verona Cafe Ristorante).
Duża, podziemna trasa została opracowana przez pracowników Zamojskiego Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej. Aby ją przejść, trzeba zarezerwować cały dzień. Szczegóły na ten temat u organizatorów.
- Szkoły w Lublinie wolą inne HiT-y
- "Dożynki dworskie" w Muzeum Wsi Lubelskiej. Zobacz zdjęcia
- Za nami święto kultury tradycyjnej, czyli Festiwal Re:tradycja. Zobacz zdjęcia
- Chmielaki Krasnostawskie 2022. Trzeci dzień piwnego festiwalu. Zobacz zdjęcia
- KOWR skupuje ziemię, rolnicy niezadowoleni
- Objazdowe Zabawy Podwórkowe po raz siódmy w Lublinie
Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?