Pogoda w sierpniu zapowie, jaka będzie jesień i zima? Zobacz, czy mądrości z ludowych przysłów rzeczywiście się sprawdzą

Wiele trafnych obserwacji życia i przyrody znalazło swoje odzwierciedlenie w przysłowiach i powiedzeniach ludowych. Tak jest choćby ze związanymi z uprawą „zimnymi ogrodnikami”, czyli corocznym ochłodzeniem w maju, które… rzeczywiście następuje, choć jego dokładny termin może się wahać (jest związane z cyklicznym zimnym chłodnym frontem atmosferycznym). I choć pogoda jest coraz bardziej nieobliczalna, w tradycyjnych przysłowiach nadal może tkwić ziarno prawdy. Warto je poznać i samemu przekonać się o tym.

Przysłowia związane z sierpniem dotyczą przede wszystkim pogody oraz prac rolnych – trudno się dziwić w miesiącu, którego nazwa pochodzi przecież od sierpa, służącego do ścinania zbóż. Z lekkim przymrużeniem oka prezentujemy tradycyjne sierpniowe prace oraz „prognozy” pogody, jakie można wyczytać z obserwacji aury w tym miesiącu.

Od tego, jaki jest sierpień, zależały zbiory, o czym wyraźnie mówi przysłowie Jeśli w sierpniu dni jasne, będą stodoły ciasne. Dobra pogoda, gwarantowała udany przebieg prac polowych. Wiadomo było także, że kto latem pracuje, zimą głodu nie czuje.
W sierpniu obywały się m.in. sianokosy, a jeno z przysłów radzi: na święty Gustaw kopy w polu ustaw (to 3.08). W kolejnych dniach warto było przestrzegać takich terminów:

10 sierpnia
Na świętego Wawrzyna już śpieszą do młyna.
Na święty Wawrzyniec będzie wnet ze żniwem koniec.

15 sierpnia
Od Wniebowzięcia miej w stodole połowę żęcia.

16 sierpnia
Na święty Roch w stodole groch.

24 sierpnia
Od świętego Bartłomieja lepsza w stodole nadzieja.
Święty Bartłomiej gdy jasny, pogodny, da piękną jesień i zbiór winogron dorodny.

25 sierpnia
Na Ludwika zboże z pola umyka.

Poszczególne dni sierpnia miały zapowiadać to, jaka będzie pogoda jesienią i zimą. Szczególnie ważne były takie zjawiska jak burze czy opady, ale też temperatury. Niektóre z przysłów były „prognozami krótkoterminowymi”, bo dotyczyły jeszcze samego sierpnia. Na przykład 6 sierpnia należało spodziewać się burz (W Przemienienie Pańskie są burze szatańskie). Z kolei burzliwy początek miesiąca, zapowiadał podobną końcówkę (Gdy z początku sierpień częste grzmoty miewa, tedy też do końca takąż nutkę śpiewa). Warto też było zwracać uwagę na kierunek wiatru, bo gdy w sierpniu z północy dmucha, następuje zwykle posucha.

A co z prognozami na jesień i zimę? Tych nie brakowało. Ciepły początek miesiąca zapowiadał mroźną zimę: gdy z początkiem sierpnia panują upały, to zima długo trzyma kożuch biały oraz – jakby tego było mało: w pierwszym tygodniu sierpnia spieka, zima ciężka, śnieżna i długa nas czeka, także: w pierwszym tygodniu sierpnia pogoda stała, będzie zima długo biała.

Ciężka zima była też gwarantowana, jeśli cały miesiąc był ciepły: jeżeli w sierpniu gorąco będzie, to zima w śniegi długo zasiędzie. Nielekką zimę zapowiadał też wysyp grzybów: dużo grzybów sierpniowych, dużo zawiei śniegowych.

Niektórych obserwacji trzeba było dokonywać w poszczególne dni. I tak:
3 sierpnia
Brak deszczu tego dnia zapowiadał dłuższy okres suszy

• Jak na Piotra posuszy, lato jesień przesuszy.
• Pogoda na Nikodema - cały miesiąc deszczu nie ma.

4 sierpnia
Pogoda tego dnia to prognoza na zimę: gdy ciepło na Dominika, ostra zima nas dotyka.

10 sierpnia
Dzień św. Wawrzyńca (patrona m.in. rolników, żniwiarzy i pszczelarzy) był niezwykle ważny dla obserwacji pogody, bo Wawrzyniec pokazuje, jaka jesień następuje. Warto też zwrócić uwagę na orzechy, bo gdy na Wawrzyńca orzechy obrodzą, to w zimie mrozy dogodzą.
Niestety ten dzień zapowiadał też koniec lata.

15 sierpnia
W tradycji ważny był dzień Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny:

• Gdy na Wniebowzięcie Panny ciepło dopisuje, to ciepły i pogodny koniec lata obiecuje.
• Gdy Zielna Matka deszcz przynosi, to zwykle na Narodzenie Matki (8.09) rosi.
• Na Wniebowzięcie słota, w jesieni dużo błota.

17 sierpnia
Ten dzień to zapowiedź jesiennych opadów lub ich braku: jeśli w dniu Jacka nie pada, suchą jesień zapowiada.

23 sierpnia
Burza tego dnia zapowiadała dłuższy okres deszczu:

• Gdy słońce z grzmotem w znak Panny wchodzi, zapowiedź to niepogody długiej i powodzi.
• Gdy księżyc w Pannie o grzmoty, pięćdziesiąt dni pluszczą słoty.

24 sierpnia
Dzień św. Bartłomieja (również jednego z patronów rolników) był równie ważny, jak dzień św. Wawrzyńca i tak samo był „prognozą na jesień” – Bartłomiej ukazuje, jaka jesień następuje oraz Jaki dzień Bartłomieja, takiej jesieni nadzieja. Ale można było także dopatrywać się zapowiedzi zimy:

• Gdy Bartłomiej z grzmotami, śnieżna zima przed nami.
• Gdy koło Bartłomieja liść opada, prędko zima bywa rada.
• Gdy się Bartłomiej grzmotem zgłosi, grady i rychłe śniegi przynosi.
• Kiedy do Bartłomieja bocian u nas trwa mnogi, tedy zima lekka będzie i opał niedrogi.
• Susza na Bartłomieja, mroźnej zimy nadzieja.

25 sierpnia
Jedną z nielicznych zapowiedzi lekkiej zimy jest pogodny dzień św. Luizy
Gdy na Luizy ładnie, śnieg późno spadnie.

30 sierpnia
Tu już gładko przechodzono do kolejnego miesiąca, bo: ostatni sierpnia zapowiada, jaka pogoda na wrzesień wypada.

Wybór przysłów na podstawie kalbi.pl