Na co pomaga pokrzywa i do czego jej użyć? To jedna z wiosennych roślin, którą warto zrywać

Bezwonna jest, no, a przy tym
Zjeść można ją z apetytem.
I każdy osioł to powie:
„Pokrzywa taka – to zdrowie!”

Tak o pokrzywie pisał Jan Brzechwa w wierszu „Osioł i róża”. Jak to właściwie jest z tą pokrzywą? Chwast, czy pożyteczna roślina?

Pokrzywę najlepiej jest zrywać na przełomie kwietnia i maja, nie później niż w pierwszych tygodniach czerwca. To właśnie wtedy ma najwięcej pozytywnych właściwości. Jest to roślina, którą można znaleźć niemal wszędzie. Zarówno w lasach, na łąkach i pastwiskach, jak i na poboczach i ugorach. Pamiętajmy jednak, aby nie zrywać roślin w pobliżu dróg, ponieważ są narażone na zanieczyszczenia.

Pokrzywa jest niskim krzewem, osiąga nie więcej niż kilkadziesiąt centymetrów. Zarówno liście, jak i łodygi są pokryte charakterystycznymi włoskami, które parzą, bo zawierają substancje drażniące. Listki są postrzępione.

W związku z tym, że pokrzywa parzy, najlepiej jest zrywać ją w rękawiczkach. Zrywamy pojedyncze listki lub cztery górne liście z pomocą nożyczek. Warto też pamiętać, że pokrzywa parzy od góry, jeśli nie mamy rękawiczek, zrywamy ją od dołu. W domu dokładnie myjemy listki i zalewamy gorącą wodą. Jeśli planujemy ją zasuszyć – myjemy pod bieżącą wodą, suszymy i kroimy na mniejsze kawałki.

Roślina ta ma właściwości moczopędne i oczyszczające. Wspomaga odchudzanie, wzmacnia włosy, walczy z łupieżem, jest świetna w walce z problemami jamy ustnej, czy przy bólach mięśni i stawów. Sok z pokrzywy wzmacnia odporność. Przeciwdziała zatrzymywaniu się płynów w organizmie, wzmacnia układ odpornościowy.

Jest źródłem witamin, w tym A, B, C, K, oraz wielu makro - i mikroelementów. Zawiera:

• magnez,
• wapń,
• żelazo,
• potas,
• fosfor,
• jod,
• sód,
• krzem.

W ogrodzie pokrzywa wzbogaca ziemię w azot. Gnojówka z pokrzywy natomiast wzmocni rośliny, a wywar z tego popularnego chwastu pomoże w walce ze szkodnikami.

Prosta zupa z pokrzywy
Aby zrobić pyszną zupę z pokrzywy, potrzebujemy: ok. 500 gr młodych listków pokrzywy, olej, posiekaną cebulę, 2 ząbki czosnku, przeciśnie przez praskę lub drobno pokrojone, szczyptę gałki muszkatołowej, sól oraz 800 ml wywaru warzywnego.

W garnku rozgrzewamy olej (możemy też użyć masła), dodajemy cebulę i smażymy, aż zmięknie. Dodajemy czosnek i gałkę muszkatołową. Smażymy jeszcze przez ok. 1 minutę. W tym samy czasie gotujemy osoloną wodę i gotujemy w niej pokrzywy przez kilka minut, przelewamy do sitka i zalewamy zimną wodą i odciskamy. Dodajemy pokrzywy do cebuli, smażymy przez chwilę, dokładnie mieszając i zalewamy bulionem. Wraz z cebulą możemy podsmażyć również pokrojoną marchewkę, pora i inne warzywa. Zupę możemy zagęścić dodając wcześniej do cebuli i czosnku 2 łyżki mąki. Możemy ją również zblendować, aby mieć zupę krem, a bulion wymieszać z mlekiem (pół litra bulionu i 300 ml mleka).

Pokrzywa zamiast szpinaku
W kuchni pokrzywę możemy stosować zamiast szpinaku właściwie w każdym przepisie. Nie jemy jej na surowo, ale po obróbce termicznej traci swoje parzące właściwości, dlatego najlepiej jest ją wcześniej ugotować, zmiksować lub wycisnąć. To świetny dodatek do zup, sosów czy koktajli.

Herbata z pokrzywy
Roślina ta pomaga w zwalczaniu wielu dolegliwości, w tym kataru siennego, czy bólu mięśni, więc warto pić herbatę z pokrzywy. Przygotowanie jest bardzo proste. Wystarczy zalać trochę listków gorącą wodą i usunąć roślinę, kiedy woda nabierze koloru. Jeśli zostawimy je dłużej, napój może stać się gorzki.

Pokrzywy a motyle
Pokrzywy są jednym z głównych źródeł pożywienia dla wielu gąsienic, dlatego są właściwie kluczem do przetrwania motyli. Bez pokrzyw gąsienice musiałyby wyruszyć w podróż w poszukiwaniu alternatywnych źródeł pożywienia, przez co mogłyby po drodze po prostu nie przetrwać.

Pokarm dla roślin
Pokrzywa jest bogata w azot, a to jeden z ważniejszych składników potrzebnych do rozwoju naszych ogrodowych roślin. Należy pokroić pokrzywę na małe kawałki i włożyć do pojemnika. Zalewamy je wodą i odstawiamy na 3-4 tygodnie, następnie rozcieńczamy wodą i stosujemy do wzmacniania roślin. Azotu potrzebują przede wszystkim rośliny liściaste, w tym kapusta, jarmuż, ale też seler naciowy i brokuły.

Pułapka na mszyce
Mszyce szkodzą naszym roślinom, hamując ich wzrost, ale są też źródłem pożywienia dla ptaków i pożytecznych owadów, dlatego warto zasadzić pokrzywy w ogrodzie. Mszyce je uwielbiają, więc chętnie się na nie przeniosą z innych roślin, a przy okazji zahamują wzrost pokrzywy, więc nie powinna się ona zbytnio rozrastać (czego oczywiście musimy pilnować i w razie potrzeby przerywać, żeby nie zdominowała naszego ogródka).

Pokrzywa świadczy o zdrowej glebie
Wbrew pozorom pokrzywa jest dosyć wybredna i nie wyrośnie gdziekolwiek. Potrzebuje gleby bogatej w azot i fosforany, dlatego jeśli pokrzywa się rozwija, oznacza to, że gleba jest żyzna i dobrej jakości.

Dodaj pokrzywę do kompostu
Jeśli wrzucimy posiekaną pokrzywę do naszego kompostu, zadziała ona jak naturalny aktywator i przyspieszy proces rozkładu. Najlepsze rezultaty osiągniemy, jeśli kompost będzie bogaty również w materiały suche, mokre, miękkie i zdrewniałe. Dodajemy listki, nie korzenie.

Pokrzywa na włosy
W związku z tym, że roślina ta wzmacnia włosy i walczy z łupieżem, można zrobić w domu płukankę do włosów. Wystarczy zalać listki gorącą wodą i odstawić na kilka godzin, aż dobrze naciągnie. Odcedzamy i pokrzywową wodą myjemy włosy.