Polki na rynku pracy. Raport GUS

Pytania o plany związane z urodzeniem dziecka to przykład nierównego traktowania płci. Mierzy się z nim wiele kobiet szukujących pracy.

- Pracodawca nie ma prawa pytać o to kandydata lub kandydatki do pracy lub pracownika. Dotyczy to obu płci. Przecież mężczyzna też bierze udział w poczęciu. Takie pytania świadczą o tym, że stereotypy są mocno zakorzenione w świadomości - tłumaczy dr Agnieszka Ziętek z Wydziału Politologii UMCS.

Mimo to ubywa bezrobotnych kobiet. Na koniec lutego w Miejskim Urzędzie Pracy w  Lublinie zarejestrowanych było 14 672 bezrobotnych, w tym 7022 kobiety. Ponad 200 mniej niż przed rokiem. - Takie zjawisko obserwujemy od kilku lat - przyznaje Monika Różycka-Górska, rzecznik MUP.

W całym województwie na koniec ubiegłego roku w ewidencji urzędów pracy odnotowano prawie 108 tys. osób bez pracy. Z tej liczby 48,7 proc. stanowiły kobiety. Mimo że ich ilość spada od 2013 r. to w tym samym czasie odsetek kobiet wśród ogółu bezrobotnych wzrósł o 0,3 proc.

Alarmujące są dane na temat aktywności zawodowej Polek. Prawie 30 proc. kobiet między 18. a 59. rokiem życia nie pracuje i nie szuka pracy. Ponad 41 proc. z nich wybiera obowiązki rodzinne, co czwarta nadal się uczy lub uzupełnia kwalifikacje, a ponad 16 proc. nie pracuje ze względów zdrowotnych.

Tych, które znajdą zatrudnienie niekiedy zraża nierówne traktowanie. - Jest duża różnica pomiędzy zarobkami mężczyzn i kobiet. Wiele z nich nadal mierzy się z tzw. szklanym sufitem. Im wyższe stanowisko w przedsiębiorstwie tym mniej kobiet - kierowników. Z punktu widzenia prawa mamy równość. Różnicowanie pojawia się, kiedy wchodzą w grę uwarunkowania społeczne i kulturowe - mówi dr Ziętek.

Uwarunkowaniami społecznymi i kulturowymi, zdaniem dr Ziętek, należy tłumaczyć przytłaczającą przewagę kobiet w zakwaterowaniu i gastronomii (70 proc. pracowników tej branży to kobiety), opiece zdrowotnej i pomocy społecznej (prawie 82 proc.) i edukacji (79 proc.). Wśród nich jest Marta Rodak-Nawrot, polonistka z liceum im. Staszica.

– To wynika z różnicy charakterów między płciami – twierdzi Marta Rodak-Nawrot. – Z obserwacji wiem, że kobiety w ogóle są bardziej empatyczne, wrażliwe i ukierunkowane na drugiego człowieka. Mężczyźni mniej emocjonalnie podchodzą do pracy. Dlatego dominują w przedmiotach ścisłych.

Ekspert dowodzi, że stereotypy często pogarszają sytuację kobiet na rynku pracy. - Kobiety coraz częściej przekraczają granice zawodów zarezerwowanych dla mężczyzn. Widać coraz więcej kobiet za kierownicą autobusów i taksówek. Z drugiej strony przybywa mężczyzn w zawodach typowo kobiecych, jak opiekun do dzieci. Przez to niekiedy źle są postrzegani. To się zmienia, ale potrzebujemy czasu, żeby osiągnąć poziom państw Skandynawskich. To indywidualne predyspozycje powinny być brane pod uwagę przy wyborze zawodu i pracownika - podkreśla dr Ziętek.