Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Prof. Andrzej Chwalba dla Onetu: „Decyzja o wyborach była Polsce bardzo potrzebna”

js
Wojciech Matusik
Z okazji 30-lecia zorganizowania częściowo wolnych wyborów parlamentarnych Onet przeprowadził wywiad z historykiem z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Andrzejem Chwalbą. 30 lat temu dokonał się prawdziwy przełom. W 1989 r. trudno było przypuszczać, że system sowiecki upadnie tak szybko. Andrzej Chwalba podkreśla, że dzięki wyborom czerwcowym Solidarność pozyskała nowych sojuszników, w tym Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne – to oni przyłączyli się do antykomunistycznej opozycji i ułatwili rewolucję.

Prof. Andrzej Chwalba nie sądzi, by wydarzenia czerwcowe można było oceniać w sposób jednoznaczny. Jego zdaniem organizacja wyborów 4 czerwca niekoniecznie musi być uznawana za niepodważalny sukces:

Jeśli zapytamy o to przedstawicieli środowisk, które ogłosiły wtedy bojkot wyborów, usłyszymy odpowiedź o porażce, jaką była idea wyborów kontraktowych. Jako historyk mogę powiedzieć, że decyzja o wyborach, nawet w takim charakterze była Polsce bardzo potrzebna. Z perspektywy 30 lat była to decyzja jak najbardziej słuszna i sukces środowisk antykomunistycznych.

Jednocześnie rozmówca Pawła Czernicha podkreśla, że w tamtym okresie nikt nie brał pod uwagi tak szybkiego upadku Związku Radzieckiego. Andrzej Chwalba przypomina o ówczesnych przewidywaniach – Gorbaczow był postrzegany jako reformator ZR, nie przyczyna jego schyłku.:

Jak dzisiaj wiemy, przed Związkiem Radzieckim było jeszcze kilka lat życia, a wiosną 1989 roku trudno było być tak wielkim optymistą i wierzyć, że system upadnie w ciągu krótkiego czasu, a nie na przykład kilkunastu lat. Zachodnie ośrodki sowietologiczne jeszcze w 1990 roku oceniały, że dzięki reformom Gorbaczowa system uzyska dodatkową siłę. Dodajmy, że wokół Polski dalej znajdowały się państwa komunistyczne i stacjonowały wojska armii radzieckiej. Czekając na upadek ZSRR, oddawalibyśmy szansę chaosowi i emocjom. Czy mieszkańcy Polski chcieliby czekać jeszcze kilka lat, aby doprowadzić ludzi systemu do kapitulacji i ich osądzić?

Wybory czerwcowe bez wątpienia stanowiły ważny krok dziejowy dla Polski. Pomimo trudności w ich przeprowadzeniu oraz wewnętrznych sporów w partiach, udało się zmienić losy historii.

Warto też pamiętać, że Solidarność nie miała poparcia wielu ważnych polityków europejskich, którzy przyzwyczaili się do systemu jałtańskiego i obawiali się rozpadu świata, którego dobrze znali i uważali za oswojony. Kiedy François Mitterrand odwiedził Polskę, dał do zrozumienia, że nie jest zainteresowany poważniejszymi zmianami w Europie Środkowej. Nie możemy więc utożsamiać wszystkich zachodnich polityków z Reaganem.

Jednym z kosztów szybkiej dekomunizacji był rozpad „Solidarności”. Środowisko opozycyjne momentalnie się podzieliło – co doprowadziło m.in. do szybkiego powrotu do władzy postkomunistów:

We wszystkich krajach postkomunistycznych miała miejsce podobna sytuacja, że partie powiązane ze starym systemem odgrywały się i przejmowały władzę, przynajmniej na jakiś czas. Ludzie byli wówczas rozdrażnieni, spodziewali się rychłych zmian, one nie nastąpiły, a zamiast tego tracili miejsca pracy, bo ich fabryki szły pod młotek. To sytuacja podobna do tej z wczesnych lat 20. XX wieku, gdy wielu uwierzyło w szklane domy. Po 1989 mieszkańcy Polski zaufali siłom postkomunistycznym, które oskarżały obóz solidarnościowy o brak kompetencji, wyprzedaż majątku narodowego, prywatę.

Źródło: Onet

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Prof. Andrzej Chwalba dla Onetu: „Decyzja o wyborach była Polsce bardzo potrzebna” - Gazeta Krakowska

Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski