Spis treści
Idą zmiany – początek nowego myślenia o szkole
Konferencja „Profil absolwenta. Czego uczyć w szkole XXI wieku?” stanowiła inaugurację projektu, który jest realizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych. „Kształtowanie kompetencji – od profilu do praktyki – opracowanie profilu absolwenta z uwzględnieniem założeń i koncepcji koniecznych zmian w kształceniu ogólnym”. Celem projektu jest stworzenie profili kompetencyjnych absolwentów na różnych poziomach edukacji, analiz, raportów oraz rekomendacji dotyczących zmian w podstawach programowych, aby lepiej odpowiadać na wyzwania XXI wieku.
W czasie konferencji omówiono wyniki prac analitycznych oraz badań dotyczących stanu polskiej edukacji i wyciągniętych na ich podstawie wniosków dotyczących potrzebnych zmian. Ponadto o eksperci zagraniczni przybliżyli pomysły nowoczesnych rozwiązań edukacyjnych stosowanych na świecie – Nuno Crato, były minister edukacji, szkolnictwa wyższego i nauki Portugalii,
portugalski matematyk i nauczyciel akademicki, opowiadał o systemie portugalskim. Z kolei Annika Räim, kierowniczka edukacji ogólnej z Estońskiego Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych – przedstawiła reformy edukacyjne w Estonii. Omówione zostały też założenia najlepszej edukacji świata – singapurskiej – dystansującej pozostałe kraje w badaniu PISA. Prelegenci byli zgodni co do tego, że wzorce należy czerpać od najlepszych.
Stan polskiej edukacji woła o interwencję – niepokojąca diagnoza
Pierwszym krokiem do wprowadzenia zmian tak, aby system polskiej oświaty odpowiadał na potrzeby przyszłości, jest zdiagnozowanie obecnych problemów i ustalenie nowych kompetencji przyszłości, takich, które będą rezonować z dynamicznie zmieniającym się światem.
Najnowsze badania Pisa wskazują, że choć polscy uczniowie wypadają dobrze pod względem zdolności kreatywnych na tle innych krajów, odnotowaliśmy spadki zarówno w umiejętnościach matematycznych, jak i w zdolności czytania ze zrozumieniem. Spadliśmy też pod względem ilości uczniów osiągających najlepsze wyniki z drugiego miejsca na siódme.
Odpowiedzialność za ten stan rzeczy częściowo ponosi okres pandemii i zamknięcie szkół, częściowo natomiast ostatnie zmiany strukturalne w systemie edukacyjnym i skrócenie czasu wspólnej edukacji z 9 lat (jak to było w przypadku gimnazjów) do 8. Po tym okresie uczniowie rozchodzą się do szkół różnie profilowanych. Im dłuższy wspólny czas edukacyjny, tym później mniejsze rozwarstwienie w wynikach edukacyjnych różnych absolwentów.
Dr Tomasz Gajdowicz, zastępca dyrektora Instytutu Badań Edukacyjnych, stwierdza, że obecny stan systemu oświaty woła o interwencje i wskazuje trzy niepokojące obszary:
- dramatyczne spadki wyników, niwelujące wzrosty ostatnich lat;
- kryzys poczucia przynależności do szkoły – mniej związani ze szkołą czują się tylko uczniowie Tajlandii i Maroko;
- najniższe na świecie (!) poczucie satysfakcji z wykonywanego zawodu wśród polskich nauczycieli.
Kierunek – przyszłość
Podczas konferencji wielokrotnie podkreślano, że projektując nowe oblicze edukacji, nie można skupiać się na „odruchach serca”, mitach i intuicji, a na konkretnych badaniach i wzorcach zagranicznych, gdzie skutecznie odświeżono programy i dostosowano szkoły do wyzwań współczesności.
Jednym z mitów, który należy obalić, jest przekonanie, że uczenie krytycznego myślenia jest istotniejsze od przekazywania wiedzy. Badania kognitywne wskazują jasno, że nie da się uczyć ani krytycznego, ani kreatywnego myślenia w oderwaniu od zasobów informacji. Kluczem zatem do sukcesu jest kształcenie integrujące zarówno kompetencje, jak i wiedzę teoretyczną w ramach synergicznego działania różnych przedmiotów. Międzyprzedmiotowe transferowanie wiedzy i schematów myślenia to główne wyzwanie nowoczesnej edukacji i kierunek, w którym powinna podążyć współczesna szkoła. Wdrożenie nowego systemu edukacji zaplanowane jest już na 1 września 2026 roku.
Powiedz nam, co o tym myślisz i zostaw komentarz.
Szanujemy każde zdanie i zachęcamy do dyskusji. Pamiętaj tylko, żeby nikogo nie obrażać!
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie.
Obserwuj StrefaEdukacji.pl!
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?