Przemysław Czarnek: My w ogóle nie uczymy dzieci i młodzieży o tym, co pisał Jan Paweł II

W najbliższym czasie czekają nas zmiany w kanonie lektur szkolnych. Takie zmiany to coś, co się wydarza rzadko, ale się zdarza. Jednak obecna zmiana budzi tak duże emocje, że sprawia wrażenie naruszenia jakiegoś status quo.

Po pierwsze, to prawda, że zmiana w kanonie lektur szkolnych zdarza się nieczęsto. Do ministerstwa trafiło jednak niemało postulatów ze strony przede wszystkim rodziców, ale również środowisk nauczycielskich, dotyczących poszczególnych lektur – zarówno obowiązkowych jak i uzupełniających w kanonie lektur szkolnych. Więc w odpowiedzi na te postulaty czułem się w obowiązku powołać zespół ekspertów i ten zespół, złożony z ekspertów wywodzących się z różnych środowisk pochylił się nad tymi postulatami i zaproponował zmiany, które zostały przedstawione do konsultacji. Nie ma w tym nic złego, nic dziwnego, ani nic nietransparentnego. Przeciwnie, tu wszystko jest transparentne, mamy powołanych ekspertów, w tym momencie trwają otwarte i szerokie konsultacje, czekamy na propozycje i sugestie i dopiero po tym procesie podejmiemy ostateczną decyzję co do zmian.

Pojawiają się jednak zarzuty co do tych proponowanych zmian. Najczęściej spotykana jest opinia, że nowy kanon będzie „bogoojczyźniany”, że wypadają z niego tacy autorzy jak Leszek Kołakowski, Jan Parandowski, Janusz Głowacki, Marcin Świetlicki a w to miejsce jest bardzo dużo Jana Pawła II…

…Ale gdzie jest dużo Jana Pawła II? Bo ja nie widzę tego papieża tak dużo, jak się o tym mówi. Gdzie nie otworzę jakiś wiadomości to czytam nagłówki – Jan Paweł II w lekturach. Ile realnie jest tych lektur autorstwa Jana Pawła II? Eksperci nie zaproponowali tu jakiejś rewolucji.

Jest „Tryptyk Rzymski”, „Pamięć i tożsamość”, „Przekroczyć próg nadziei”, „Fides et ratio” i „Przed sklepem jubilera”. Mamy jeszcze pozycję „Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły”.

Większość jako lektury uzupełniające i we fragmentach. No jak na dziedzictwo największego z rodu Polaków w tysiącletniej historii państwa polskiego i narodu polskiego, pięć niepełnych dzieł i to jeszcze w większości nieobowiązkowych to naprawdę dużo? Właśnie na tym rzecz polega i w moim przekonaniu to powinien być zarzut, że my niemal w ogóle nie uczymy dzieci i młodzieży o tym, co pisał Jan Paweł II. Uznajemy go za wielkiego Polaka, największego w historii, stawiamy mu pomniki, a nie przekazujemy informacji na temat Jego dziedzictwa. Nie wydaje mi się, by pięć pozycji związanych z Janem Pawłem II to było szczególnie dużo w kanonie lektur w państwie polskim. A jeśli ktoś twierdzi inaczej, tak jak Gazeta Wyborcza, to wynika to raczej nie z racjonalnej obserwacji i oceny kanonu lektur, tylko z uprzedzeń jakie środowisko lewicowo-liberalne ma do wartości chrześcijańskich i do Kościoła.

Poza Janem Pawłem II dużo emocji budzi także zdjęcie z listy lektur pozycji pt. „Stowarzyszenie umarłych poetów”. Zniknie ta pozycja z kanonu?

Czekam w tej chwili na wyniki konsultacji. Minister edukacji i nauki nie jest od tego, żeby samodzielnie ustalać lektury. Minister jest od tego by powołać zespół ekspertów, który pochyli się nad postulatami, które spływają ze strony środowiska. Więc ja nie jestem w stanie dzisiaj ocenić, czy „Stowarzyszenie umarłych poetów” rzeczywiście będzie dalej w kanonie lektur, czy nie będzie. Eksperci proponują, żeby to zdjąć, więc czekamy na konsultacje.

Kiedy zapadną ostateczne decyzje?

Decyzje będą w najbliższych tygodniach, bo chcę, żeby ten kanon lektur obowiązywał od przyszłego roku szkolnego. Czekamy na opinie.