Grupy przestępcze czerpią znaczące dochody z podrabiania i przemytu papierosów, jednak palacze, którzy kupują tanie papierosy, mogą nie zdawać sobie sprawy, że generują zyski dla przestępców. Wszystkim obywatelom, którzy są skłonni do dokonywania zakupów u nielegalnych handlowców, chciałbym po prostu przypomnieć, że jest to okradanie własnej kieszeni. Nie znacie miejsca produkcji takich wyrobów ani niebezpieczeństwa, jakie płynie z ich palenia. Zwiększa to zagrożenie dla waszego zdrowia.
Z tych powodów Komisja intensyfikuje wysiłki na rzecz zwalczania przemytu. W czerwcu bieżącego roku zaproponowałem plan działania, który ma zostać wdrożony wspólnie z państwami członkowskimi oraz wschodnimi sąsiadami, aby położyć kres przemytowi papierosów i alkoholu wzdłuż wschodniej granicy UE.
Zakres problemu
Większość nielegalnych papierosów trafia na terytorium UE przez wschodnią granicę. Są to podrabiane bądź "tanie białe" papierosy, wyprodukowane zgodnie z prawem w jednym z krajów, a następnie przemycane. Rozpowszechnioną marką tych ostatnich jest "Jin Ling". Papierosy te są produkowane przez Baltic Tobacco Factory (BTF) w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej, pomiędzy Litwą i Polską. W samym tylko 2009 r. władze w UE przechwyciły 400 mln sztuk papierosów "Jin Ling". Eksperci obawiają się, że może to stanowić jedynie 5-10% całkowitej wielkości przemytu.
Wiele nielegalnych papierosów trafia na wysoko opodatkowane rynki w Wlk. Brytanii, Irlandii i Niemczech, ale znaczna ich część jest także sprzedawana lokalnie w regionach granicznych UE. Konsumpcja nielegalnych papierosów stanowi w przybliżeniu ponad 90 % całkowitej konsumpcji w niektórych regionach granicznych. Możliwość zakupu tanich papierosów z czarnego rynku wpływa na rozprzestrzenianie się uzależnienia wśród narażonych grup, a zwłaszcza młodzieży. Co gorsza, papierosy te nie odpowiadają normom zdrowotnym określonym w przepisach antytytoniowych UE.
Znaczne różnice cen stanowią o opłacalności przemytu. Podczas gdy paczka papierosów klasy premium kosztuje ok. 8,55 EUR w Irlandii, to w Mołdawii jej cena wynosi zaledwie 1,05 EUR. Paczkę "tanich białych" można nabyć za jedyne 20 centów u jednego ze wschodnich sąsiadów UE. Wysokie marże zysku dorównują tym osiąganym w branży narkotykowej, natomiast sankcje są o wiele łagodniejsze. Przemytnicy koncentrują często swoją działalność w państwach, w których kontrole są niedostateczne, funkcjonariusze celni - korumpowalni, a stosowane kary - najniższe. Infrastruktura i wyposażenie na wschodniej granicy cierpi z powodu luk i braków. Naszą zdolność do zapobiegania przemytowi i zatrzymywania przestępców ogranicza niedostateczna wymiana informacji na poziomie krajowym i międzynarodowym w tym regionie. Wszystkie te problemy muszą naturalnie zostać rozwiązane.
Walka z napływem przemycanych produktów, zwłaszcza papierosów, pochodzących z państw sąsiadujących, takich jak Rosja, Ukraina, Mołdawia i Białoruś, stała się tym samym jednym z priorytetów Komisji Europejskiej. Wprowadzono już wiele inicjatyw UE, ale są one w sposób oczywisty niewystarczające, biorąc pod uwagę skalę problemu. Musimy działać na rzecz kompleksowego rozwiązania - we współpracy z państwami członkowskimi UE i jej wschodnimi sąsiadami.
Powstrzymanie prób przemytu
W unijnym planie działania przedstawiono szereg konkretnych środków operacyjnych, mających na celu wspieranie walki z przemytnikami. Obejmują one na przykład instalowanie na przejściach granicznych najnowszego sprzętu (skanerów, urządzeń umożliwiających automatyczną identyfikację, noktowizorów), który może pomóc w wykrywaniu przemytu. Podobne sankcje i kary dla przemytników we wszystkich państwach członkowskich przyczynią się do ograniczenia zjawiska "wyszukiwania łagodniejszych kar". Stopniowe zmniejszanie różnic w stawkach akcyzy na wyroby tytoniowe między UE a naszymi sąsiadami również przyczyni się do powstrzymania prób przemytu. Aby zwalczyć przestępczość transgraniczną, musimy zwiększyć wymianę informacji wywiadowczych między krajowymi organami celnymi w państwach członkowskich i naszymi sąsiadami. Dzięki ustanowieniu silnej współpracy z państwami trzecimi w dziedzinie walki z przemytem możemy skutecznie wyeliminować ten problem. Jest to główny priorytet ram strategicznych w zakresie współpracy celnej, które zostały już uzgodnione z Rosją. Uzgodnienia z Ukrainą, Mołdawią i Białorusią są również w toku.
W celu wdrożenia wspomnianych środków ubiegam się o wsparcie ze strony naszych partnerów w państwach członkowskich i państwach sąsiadujących. Polska ma także do odegrania kluczową rolę w zwalczaniu tego problemu. Również obywatele powinni dobrze się zastanowić, zanim zakupią podrobione lub pochodzące z przemytu papierosy, bowiem podtrzymywanie czarnego rynku nie przynosi w perspektywie długoterminowej żadnych realnych korzyści. Wzywam do podjęcia długoterminowych i skoordynowanych wysiłków w skali międzynarodowej na rzecz walki z przemytem papierosów. Zwalczanie tego rodzaju nadużyć jest naszym wspólnym obowiązkiem i jedynie dzięki ścisłej współpracy możemy położyć kres działalności przemytniczej.
Algirdas Šemeta, europejski komisarz odpowiedzialny za zwalczanie nadużyć finansowych, podatki i unię celną
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
