Ropczyce - włączamy w sieć

Dzieci i młodzież coraz więcej czasu spędzają w Internecie. Wykorzystują go w celach edukacyjnych, ale jednak jeszcze częściej do kontaktu z rówieśnikami i dla rozrywki. Jednak nie wszystkie dzieci mają dostęp do komputerów i sieci. Gmina Ropczyce w województwie podkarpackim pokazuje, jak można rozwiązać problemy związane z wykluczeniem cyfrowym.
Jadąc autostradą A4, nie zobaczymy Ropczyc. Jednak położenie tej miejscowości na mapie województwa podkarpackiego jest bardzo dobre. Odległość do dwóch ważnych miast zachodniej części regionu, czyli Dębicy i Mielca, wynosi w pierwszym przypadku 15 km, a w drugim 35 km. Ropczyce leżą też blisko (30 km) stolicy województwa – Rzeszowa. Wszystko to sprawia, że warunki do rozwoju społeczno-gospodarczego są stosunkowo dobre. Dobrze działają w tamtym rejonie firmy z branży spożywczej i przemysłowej. Dzieje się tak między innymi za sprawą utworzonej w 2007 r. podstrefy przemysłowej, która wchodzi w skład Specjalnej Strefy Ekonomicznej „EUROPARK” Mielec. W strategii rozwoju województwa podkarpackiego w Ropczycach dostrzeżono istotny potencjał wzrostu. Wraz z Dębicą i Mielcem trzy miasta mają stać się miejskim biegunem wzrostu. Zapewnić to mają tworzone w najbliższych latach, silne wzajemne powiązania funkcjonalne, takie jak na przykład integracja rynków pracy.

Gmina dużych inwestycji
W ostatnim czasie głośno się zrobiło o Ropczycach w kontekście lokalizacji dużej inwestycji przemysłowej. Brytyjski koncern Rolls-Royce produkujący silniki zdecydował się na budowę fabryki, która produkować będzie podzespoły do samolotów cywilnych, począwszy od odrzutowców aż po samoloty szerokokadłubowe używane do lotów długodystansowych. Produkcja ma zostać uruchomiona w 2017 r. Inicjatywa ta tworzona jest wspólnie z francuską spółką Hispano-Suiza, działającą od lata na Podkarpaciu, a konkretnie w sąsiadującym z Ropczycami Sędziszowie Małopolskim. W ten sposób Ropczyce dokładają kolejną cegiełkę do rozbudowy tzw. Doliny Lotniczej.

Jednak Ropczyce i Podkarpacie to nie tylko rosnące w siłę gospodarczą krajowe zagłębie przemysłu lotniczego. Region ten ma wiele do nadrobienia, jeżeli chodzi o jakość życia. Wysoka stopa bezrobocia (14,2%) oraz najmniejsze w Polsce PKB per capita ( 30 706 zł) tuż obok województwa lubelskiego. W tym cywilizacyjnym wyścigu głównym motorem są gminy, między innymi takie jak Ropczyce. To one – wykorzystując środki unijne – przekładają je na bezpośrednią, realną korzyść dla zwykłego mieszkańca. Tego typu działaniem był projekt „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu na terenie gminy Ropczyce”, realizowany przez władze gminy w latach 2013-2015 w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, oś priorytetowa 8. Społeczeństwo informacyjne – zwiększanie innowacyjności gospodarki, Działanie 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – e-Inclusion.

Nie pozwolić na wykluczenie
Głównym celem, który planowano osiągnąć w projekcie, było zapewnienie dostępu do Internetu mieszkańcom gminy Ropczyce zagrożonym wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej. Uzupełnieniem tego założenia było dodatkowe zadanie, który postawili sobie urzędnicy, a mianowicie ograniczenie zjawiska wykluczenia cyfrowego we wszystkich grupach społecznych i wiekowych poprzez otwarty dostęp do pracowni komputerowych z bezpłatnym Internetem w jednostkach podległych gminie, z których korzystać będą mieszkańcy wykluczeni cyfrowo. W projekcie założono dotarcie do dwóch grup docelowych. Pierwsza to osoby w trudnej sytuacji materialnej, w tym osoby niepełnosprawne oraz osoby w grupie wiekowej 50+. Dla nich przewidziano zakup 50 komputerów wraz z dostępem do Internetu. Druga grupa docelowa to dzieci i młodzież ucząca się, z bardzo dobrymi wynikami w nauce, z rodzin o niskim i przeciętnym dochodzie miesięcznym. Zakupiony sprzęt trafił do 18 placówek edukacyjnych oraz biblioteki miejskiej, podległych gminie Ropczyce. Każda z tych jednostek otrzymała od 20 do 3 zestawów komputerowych, w zależności od liczby uczniów. Co ciekawe, część z tych instytucji to przedszkola, co w projektach dotyczących przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu nie jest często spotykane. W przypadku przedszkoli przewidywaliśmy, że ze sprzętu korzystać będą przedszkolanki. Będą one mogły puszczać dzieciom bajki oraz korzystać z programów edukacyjnych. Mniej więcej na jedną salę przypada jeden komputer – mówi Andrzej Król, informatyk w Urzędzie Gminy. Jednostki oświatowe w ogóle pełniły ważną rolę w projekcie. To poprzez szkoły i ich dyrektorów informowano uczniów oraz rodziców o możliwości otrzymania sprzętu komputerowego z dostępem do Internetu.

Gminie Ropczyce udało się w projekcie wygenerować oszczędności. Dzięki nim dokupiono 17 komputerów dla gospodarstw domowych z listy rezerwowej. Łącznie z kwoty dofinansowania w wysokości 1,23 mln zł wyposażono beneficjentów w całkiem pokaźną liczbę komputerów – 164 komputery stacjonarne i 5 laptopów z dostępem do Internetu trafiło do placówek edukacyjnych, natomiast 67 komputerów stacjonarnych podłączonych do sieci szerokopasmowej otrzymały gospodarstwa domowe.

Jak dzieci korzystają z Internetu?
Przy tak dużym projekcie gmina musiała także odpowiednio przygotować beneficjentów do korzystania ze sprzętu. Dodatkowo ze względu na dzieci, które są głównym beneficjentem szkolenia, musiały być także odpowiednio dostosowane pod kątem tego, jak wygląda rzeczywista aktywność najmłodszych w sieci. Z badań przeprowadzonych w 2013 r. przez Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku oraz Fundację Ośrodek Badań i Analiz Społecznych wynika, że aż 80% dzieci w wieku gimnazjalnym codziennie korzysta z Internetu. Dzisiaj pewnie odsetek ten jest wyższy. Z kolei z badań realizowanych również w 2013 r. przez Fundację Orange i Fundację Dzieci Niczyje wynika, że dominującą część czasu spędzanego w Internecie, dzieci poświęcają na kontakty ze znajomymi oraz rozrywkę (filmy, gry on-line, słuchanie muzyki). Władze gminy Ropczyce dostrzegają te zmiany, więc zdecydowały się wykorzystać projekt właśnie do zwiększenia świadomości mieszkańców wobec zagrożeń czyhających w sieci. W sumie przeprowadzono dwie tury szkoleń. – Pierwsza dla 50 indywidualnych beneficjentów oraz druga seria dla 170 osób, którzy się sami zgłosili. Szkolenie dotyczyło nie tylko podstawowej obsługi komputera, czyli korzystania z pakietu biurowego MS Office, ale także z handlu elektronicznego, wyszukiwania informacji oraz unikania zagrożeń w sieci – opowiada Andrzej Król.

Zwyczajnie-niezwyczajnie
W latach 2009-2012, w ramach działania 8.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – e-Inclusion, gmina Ropczyce realizowała inny, bliźniaczy projekt skierowany również do dzieci i młodzieży. Za kwotę ponad 400 tys. zł zakupiono łącznie 44 komputery. Andrzej Król zapewnia, że w nowym rozdaniu funduszy unijnych gmina na pewno będzie się starała o dofinansowanie na komputery dla kolejnych mieszkańców. Potrzeby wciąż są duże, a efekty cieszą władze gminy. – Najważniejsze jest przede wszystkim obycie z komputerem i związana z tym większa świadomość. Cieszy, że nie tylko dzieci, ale również rodzice coraz częściej korzystają z dostępnych w Internecie narzędzi. W tym najlepiej widać to tak zwane e-Inclusion – dodaje Andrzej Król.

Artykuł jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.