Rozmowa z ornitologiem. Żołna, kurhannik, czapla biała. Lubelskie to raj dla miłośników ptaków

Najciekawsze gatunki ptaków, jakie możemy obserwować na Lubelszczyźnie, to … ?

Dla mnie tak naprawdę wszystkie są ciekawe. Ktoś powie – wróbel, wielkie mi coś. Ale też interesujący. A już taki mazurek – tym bardziej. Jeśli jednak chcemy mówić o rarytasach to na pewno trzeba wspomnieć o żołnie. Piękny, kolorowy ptak, bardzo rzadko występujący w Polsce, bo to gatunek raczej południowy, ale w województwie lubelskim jest jej coraz więcej, m.in. w okolicach Tomaszowa Lubelskiego. Jest bardzo dobra do obserwacji bo pozwala podejść do siebie dość blisko. Stosunkowo łatwo jest też rozpoznać jej głos. Charakterystyczny dla Lubelszczyzny jest orlik krzykliwy, jesteśmy jednym z regionów, gdzie występuje dość często. Tylko dzisiaj, a jestem teraz w okolicy Tomaszowa Lubelskiego, widziałem go około 20 razy, młode urządzały na niebie harce ze starszymi osobnikami. Wielu miłośnikom ptaków zależy, żeby zobaczyć największe albo najrzadsze ptaki. I takie się u nas zdarzają – np. bielik. Ciekawym okazem jest czapla biała. Jeszcze w latach 80. była u na rzadkością, teraz jest częściej widywana.
Dziś zobaczyłem przypadkowo kurhannika, bardzo rzadkiego, pięknego ptaka drapieżnego. Przedstawiciele tego gatunku przylatują do nas zza wschodniej granicy. Mamy sporo żurawi. Ich głos jest tak donośny, że słychać je z odległości kilku kilometrów. Bardzo „lubelskim” ptakiem, którego możemy spotkać także w samej stolicy regionu, w najbliższym sąsiedztwie, na podwórku, przy placu zabaw, jest dzięcioł białoszyi. Jest podobny do popularnego dzięcioła dużego, ale białoszyi to już prawdziwy rarytas w skali kraju. Już jakiś czas temu doliczyłem się 25 par na terenie Lublina, teraz pewnie jest ich dużo więcej.

To chyba jedna z większych zalet obserwowania ptaków – żeby spotykać ciekawe gatunki, nie trzeba szukać daleko, są też w Lublinie.

Powiem więcej – często nie trzeba nawet ruszać się z domu. Kiedyś ze swojego balkonu – mieszkam na czwartym piętrze w bloku na Czubach – zobaczyłem wielką grupę krążących żurawi, najprawdopodobniej zawróconych przez burzę. Jeśli ktoś zaczyna przygodę z obserwacją to proponuję po prostu zimą zawiesić karmnik na balkonie i… czekać. Oglądać i porównywać z tym, co znajdziemy np. w atlasie ptaków. Sikorek potrafi przylecieć 6 gatunków, poza tym np. dzwoniec, czyż czy kos. W Lublinie pospolicie występuje drobniutki ptaszek, wójcik. Jesteśmy jedynym miastem, gdzie jest go sporo. Nad ciekiem wodnym Konopnicznka (dopływ Czechówki-red.), w okolicy ulicy Laskowej, można spotkać około 45 gatunków lęgowych, a śpiewa tam około 70. Spotkamy tam m.in. wszystkie krajowe gatunki pokrzewek. To świetne miejsce do obserwacji. Kolejne to wąwóz przy ul. Grodzickiego. Ciekawe gatunki zobaczymy i usłyszymy także na górkach czechowskich, wśród nich słowika, raniuszka, krogulca czy sójkę. W Lublinie jest około 120 gatunków ptaków więc jest pole do popisu dla ornitologów – amatorów. A co najważniejsze – o każdej porze roku skład jest inny.

Jaka pora dnia jest najlepsza do obserwowania ptaków?

W przypadku wielu gatunków to wczesny poranek. Ale na przykład ptaki drapieżne zaczynają szaleć po godzinie 9, bo wykorzystują prądy powietrzne do unoszenia.

Rozróżniać ptaki po wyglądzie to jedno, drugie to znać ich głosy.

Zawsze zachęcam, żeby próbować rozpoznawać także śpiew ptaków, bo taka umiejętność to 90 procent sukcesu. Jest teraz wiele stron internetowych, które to ułatwiają. A w każdym lubelskim parku przeciętnie śpiewa około 30 gatunków.