Spacer po mieście, którego już nie ma. Tak wygadał Lublin 450 lat temu

- Dane musieliśmy składać jak puzzle. Dzisiaj wszystko wygląda inaczej: nie istnieje już dawny układ dróg, sieć rzeczna - podkreślała dr Dagmara Kociuba z Zakładu Polityki Przestrzennej i Planowania Wydz. Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS. W poniedziałek ratusz zaprezentował interaktywną mapę Lublina z połowy XVI wieku. Jest ona dostępna na portalu internetowym Teatru NN – Brama Grodzka. Powstanie mapy to element obchodów 450. rocznicy podpisania aktu Unii Lubelskiej.

Niby tak samo ale całkiem inaczej

Nie jest łatwo odpowiedzieć na pytanie jak wydał Lublin w 1569 r., czyli w chwili podpisywania aktu Unii Lubelskiej. – Czy współczesny lublinianin poznałby ówczesne miasto? Raczej tak - oceniała dr Kociuba.

- Nie jestem pewien – zastrzegał prof. Jacek Chachaj, mediewista z KUL.

Zaskoczeniem byłby przede wszytym wgląd budynków i to tych stojących na obecnym Starym Mieście. - Poza donżonem na zamku, Bramą Krakowską oraz Kaplicą Trójcy Świętej żaden z obiektów nie zachował swojego wyglądu – podkreślał Hubert Mącik, miejski konserwator zabytków. I dodawał: - Praktycznie nie zmieniło się od XVI wieku rozplanowanie ulic na terenie obecnego Starego Miasta.

Spróbujmy „przespacerować się” XVI wiecznym miastem. Lublin to „miasto w murach” czyli właściwym miastem jest obecne Stare Miasto. Znana nam współcześnie zabudowa tego obszaru jeszcze nie istnieje. Zamiast renesansowych kamieniczek stoją budynki średniowieczne. Patrząc ze wzgórza staromiejskiego na wschód zobaczylibyśmy wielki staw. - To Staw Królewski, zajmował tereny obecnych ogródków działkowych przy al. Unii Lubelskiej, ale też grunty gdzie znajduje się galeria handlowa – precyzowała dr Kociuba.

Patrząc na północ zobaczylibyśmy zamek. – Północna strona wzgórza zamkowego była zasiedlona przez ludność żydowską – dodaje Mącik.

Przesuwając wzrok lekko w lewo trafilibyśmy na kolejny staw – To Staw Za Żydy. Znajdował się mniej więcej w miejscu obecnego skrzyżowania Lubartowskiej z Tysiąclecia.

Kolejny staw – Lubomelskich – był w miejscu obecnego ronda Kulińskiego, czyli u zbiegu Solidarności, Kompozytorów Polskich i ul. Lubomelskiej.

W Lublinie w 1569 r. działała jedna parafia katolicka. – Liczyła 8-8,5 tys. wiernych. Ale nie możemy tej liczby utożsamiać z liczbą mieszkańców Lublina, bo parafia swoim zasięgiem wykraczała daleko poza miasto: na zachodzie sięgała po Płouszowice a na wschodzie po Świdnik – opisywał Chachaj.

– Pamiętajmy, że w Lublinie mieszkali też m.in. Żydzi. Realnie liczbę mieszkańców Lublina można oceniać w tym czasie na 5-6 tys. osób – wyliczał Mącik.

Dla porównania obecnie w największej dzielnicy Lublina, czyli na Czubach Północnych, mieszka 26,2 tys. osób.

Lublin starszy niż się wydawało

W poniedziałek zaprezentowano też książkę „Krakowskie Przedmieście w 450 lecie Unii Lubelskiej”. – Udało nam się stworzyć dzieło kompletne, obejmujące dzieje Krakowskiego Przedmieścia od wczesnego średniowiecza do czasów współczesnych – przekonywał Rafał Niedźwiadek, archeolog.

Książka to rezultat głównie prac archeologicznych prowadzonych podczas przebudowy pl. Litewskiego oraz deptaka. – Odkrycia pozwoliły przesunąć datę początków Lublina na XI wiek – podkreślał Chachaj.