Szkice węglem 2.0. Felieton Grzegorza Gila

„Szkiców węglem” Henryka Sienkiewicza specjalnie nie pamiętam. Nowela pochodzi z końca XIX wieku. W przeciwieństwie do fikcyjnej twórczości Sienkiewicza i ekspresji Zina węgiel wraca dziś ze zdwojoną siłą i w nowych zastosowaniach. W pozytywistycznej noweli Sienkiewicza uboga rodzina Rzepów (Wawrzon i Marysia) żyje w miejscowości Barania Głowa. Nowela opowiada intrygę towarzysko-miłosną z udziałem gminnego pisarza, która kończy się zamordowaniem żony i podpaleniem dworu przez zrozpaczonego męża. To sienkiewiczowska krytyka ciemnoty polskiego chłopstwa i wiejskiej inteligencji zasłaniającej się zasadą nieinterwencji w sprawy chłopów. W 2022 roku w wolnej Polsce „Szkice” Sienkiewicza mogłyby doczekać się kolejnego sezonu. Gdyby Wawrzon znał swoje prawa, nie byłby wykorzystany przez Zołzikiewicza… Gdyby Polacy znali lepiej prawa ekonomii, zadawaliby więcej pytań o koszty decyzji politycznych, dostrzegając możliwe konsekwencje pewnych decyzji…

Węgiel, tak jak każde inne paliwo, może mieć zastosowanie polityczne. W odpowiedzi na rosyjską agresję (unijne embargo na rosyjski surowiec) oraz podwyżkę cen węgla polski rząd wprowadza dodatek węglowy wszystkim tym (bez względu na wysokość dochodu), którzy mają piec lub kozę. Inflacja i koszty wojny na Ukrainie przekładają się na globalny wzrost cen surowca o blisko 180 procent (rok do roku), a węgiel nieoczekiwanie dołącza do grupy paliw „poprawnych politycznie”. Polski dodatek przyjmuje jednak de facto postać „tarczy” kompensacyjnej (dodatku socjalnego). Wobec braku dostaw z Rosji rząd sprowadza lepszy (mniej zasiarczony) surowiec z innych kierunków drogą morską. Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa powiedziała nawet, że więcej węgla trafi na ścianę wschodnią, w tym na Lubelszczyznę, gdzie akurat partia rządząca wygrywa wybory. Telewizyjny pasek „Moskwa dba o flankę wschodnią” brzmi dwuznacznie, ale to prawda?!

Oprócz dotowania wszystkich (a w zasadzie wybranych, bo co z użytkownikami pieców zasilanych olejem czy gazem), należałoby teraz zadbać o dostępność surowca w konkurencyjnej cenie, a ta może się rozjechać po tym, jak węgiel znajdzie się w lokalnych składach. Warunkiem sine qua non otrzymania dodatku jest „główne źródło ogrzewania” oparte na spalaniu węgla. Rodzi się pytanie o deklaracje, w których Polacy wpisali już wcześniej kilka źródeł ciepła. Pojawiają się już pierwsze osoby, które chcą dopisać do wcześniej złożonych deklaracji źródło węglowe. Polak potrafi! Pomijając wyzwanie natury biurokratycznej przy wypłacie dodatku, określenie „głównego źródła” wymaga doprecyzowania. Szkic to coś nie do końca przygotowanego, wstępny zarys. Szkic nie jest jednak synonimem bubla... Przynajmniej teoretycznie.

Po Sejmie stanowisko w sprawie dodatku musi zająć Senat i trzeba powiedzieć, że ma tu prawdziwie twardy orzech do zgryzienia. Odrzucenie ustawy przez senatorów będzie wodą na młyn partii rządzącej, która dba o dobro Polaków (lub jak kto woli: rozdaje pieniądze). Jej przyjęcie przez wyższą izbę przyznawałoby zaś rację rządowi. Do sezonu grzewczego jeszcze daleko a tona pelletu kosztuje dziś blisko trzy tysiące złotych. Przy tych cenach w Polsce z roku na rok i z dnia na dzień przybywa liczba miłośników globalnego ocieplenia…

Marnym pocieszeniem jest to, że za kilkaset lat pomocny w datowaniu izotop węgla 14C wykaże dotowane części gospodarstw domowych, które funkcjonowały w Polsce na przełomie 2022/2023 roku. Już w lipcu 2022 roku trudno jednak ukryć ślad węglowy… zbliżającej się kampanii przed wyborami do parlamentu.

Na koniec nie zapominajmy, że obok zastosowania w plastyce, polityce i archeologii węgiel ma także zastosowanie w medycynie.

Rozważyłbym zakup opakowania węgla (leczniczego), który może się przydać na wypadek dłuższego spowolnienia, a właściwie rozwolnienia w polskiej gospodarce. Ten węgiel dostępny jest bez recepty.