Takie są zasady pływania na wodzie. Zobacz, aby nie narazić się na odpowiedzialność karną!

Bez uprawnień można prowadzić m.in. jacht żaglowy o długości kadłuba do 7,5 m, który może być wyposażony w pomocniczy napęd mechaniczny. Za sterem jachtu motorowego można stanąć bez uprawnień, gdy moc silnika ograniczona jest do 75 kW, a prędkość maksymalna konstrukcyjnie do 15 km na godz. Długości kadłuba takiej łodzi nie może przekraczać 13 m.

Prowadzenie większych jednostek pływających wymaga odpowiednich uprawnień zwanych zwykle patentami. To nic innego jak prawo jazdy na wodzie. Wydawanie patentów reguluje ustawa z 21 grudnia 2000 roku o żegludze śródlądowej oraz rozporządzenie ministra sportu i turystyki z 9 kwietnia 2013 roku ws. uprawiania turystyki wodnej.

Pierwszym stopniem w hierarchii żeglarskiej jest żeglarz jachtowy, a jego uprawnienie to patent wydawany przez Polski Związek Żeglarski. Można go uzyskać już po ukończeniu 14. roku życia, oczywiście po zdaniu egzaminu składającego się z części teoretycznej i praktycznej na wodzie.

Kurs na ten i kolejne stopnie nie są wymagane, ale zalecane, aby zdobyć odpowiednią wiedzę i doświadczenie pod okiem instruktorów.

Patent żeglarza pozwala na prowadzenie wszystkich jachtów żaglowych po wodach śródlądowych, które mogą być wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny. Uprawnia także do prowadzenia jachtów żaglowych o długości kadłuba do 12 m (i także z pomocniczym napędem mechanicznym) po morskich wodach wewnętrznych (np. Zalewie Wiślanym) oraz wodach morskich do 2 mil morskich od brzegu. Wolno mu jednak robić to wyłącznie w dzień.

Patent jachtowego sternika morskiego jest drugim stopniem żeglarskiego wtajemniczenia, ale aby go zdobyć nawet nie trzeba mieć stopnia żeglarza jachtowego. Trzeba być jednak pełnoletnim i udokumentować co najmniej 200-godzinny staż w co najmniej dwóch osobnych rejsach. Jachtowy sternik morski może prowadzić każdy jachtu o długości do 18 metrów.

Kapitanem jachtowym może zostać osoba, która udokumentuje 1200 godzin żeglugi, w tym 400 godzin samodzielnego prowadzenia jednostek w rejsach morskich. Z takim patentem w kieszeni można dowodzić każdym rodzajem jachtu o długości do 24 metrów.

Urzędowa opłata za wydanie patentu na wszystkie stopnie żeglarskie wynosi 50 zł dla osoby dorosłej i 25 zł dla ucznia i studenta.

Wyższe są ceny za egzaminy: ten na żeglarza jachtowego wynosi 250 zł, a na jachtowego sternika morskiego 350 zł. Uczeń i student płacą połowę tych kwot. Kapitan jachtowy nie odbywa egzaminu, a zatem opłaty nie ma.

Zupełnie inne zasady, bo komercyjne, rządzą kursami na stopnie żeglarskie, które organizują szkoły żeglarstwa i kluby. Siedmiodniowy kurs dla dorosłych powiązany z rejsem szkoleniowym może obecnie kosztować od 1,5 do 2 tys. zł.

Patent sternika motorowodnego można zdobyć (podobnie jak w przypadku jachtowego) po skończeniu 14 lat i zdaniu egzaminu teoretycznego oraz praktycznego.

Dzięki temu można prowadzić bez ograniczeń łodzie motorowe po wodach śródlądowych, przy czym przed ukończeniem 16 lat tylko o mocy silnika do 60 kW. W przypadku rejsów po wodach morskich łódź motorowa może mieć długość do 12 metrów, a kolejne ograniczenia dotyczą pory (tylko w dzień) i odległości od brzegu (do 2 mil morskich).

Więcej uprawnień, ale tylko w rejsach morskich, daje patent motorowodnego sternika morskiego. Ten może prowadzić bez ograniczeń łodzie motorowe po wodach śródlądowych, a także po wodach morskich, ale z ograniczeniem długości kadłuba do 18 metrów.

Aby zdobyć ten patent, trzeba mieć skończone 18 lat i udokumentować co najmniej 200-godzinny staż w rejsach pełnomorskich. Konieczne jest także zdanie egzaminu teoretycznego i praktycznego.

O trzecim stopniu wtajemniczenia świadczy patent kapitana motorowodnego, który uprawnia do prowadzenia wszystkich jachtów motorowych bez ograniczeń.

Starająca się o niego osoba musi posiadać uprawnienia motorowodnego sternika morskiego, odbyć przynajmniej 6 pełnomorskich rejsów i spędzić „na falach” co najmniej 1200 godzin, w tym 400 godzin samodzielnie za sterem jednostki o długości kadłuba co najmniej 7,5 m.

Wymagane jest także odbycie co najmniej jednego rejsu zajmującego co najmniej 100 godz. na jednostce o długości powyżej 20 metrów oraz jednego rejsu co najmniej 100 - godzinnego na wodach pływowych i z zawinięciem do co najmniej 2 portów.

Są też inne uprawnienia wodniackie, np. mechanika motorowodnego, czy licencji do holowania za motorówką narciarza wodnego lub innych obiektów pływających. Za motorówką można także holować statki powietrzne (np. osobę podczepioną do spadochronu), na co także konieczny jest patent.

Opłaty za wydanie patentów i licencji motorowodnych są takie same jak w przypadku żeglarskich. Opłata za przeprowadzenie egzaminu na: sternika motorowodnego, mechanika motorowodnego, na licencję do holowania narciarza wodnego, licencję do holowania statków powietrznych wynosi 250 zł, zaś na motorowodnego sternika morskiego - 350 zł.