Tarcza antykryzysowa 3.0: dodatek za pracę zdalną, wypowiedzenie mailem. Kontrowersyjny projekt ustawy. Kiedy tarcza 3.0 wejdzie w życie?

Pandemia koronawirusa zmusiła wiele przedsiębiorstw do skierowania pracowników do pracy zdalnej. Nie każda firma była jednak na to w pełni przygotowana. „Fakt” informuje, że osoby pracujące zdalnie będą mogły dzięki tarczy antykryzysowej 3.0 otrzymać dodatek finansowy w wysokości 100 zł miesięcznie. Warunek? Pieniądze będą należały się, jeżeli pracodawca nie zapewnił niezbędnych do pracy zdalnej narzędzi, czyli np. komputera. 100 zł nie zostanie też przyznane automatycznie – pracownik będzie musiał złożyć odpowiedni wniosek.

Kontrowersje budzą doniesienia o innych przepisach, które znalazły się w projekcie ustawy o tarczy antykryzysowej 3.0. Chodzi o zapisy, które umożliwiałyby pracodawcom:

• wypowiedzenie umowy pracownikowi drogą mailową,
• zwolnienie pracowników posiadających inne źródła dochodu,
• obniżenie czasu pracy i wynagrodzenia o 10 proc.,
• zmuszenie pracownika do wzięcia urlopu wypoczynkowego,
• zawieszenie ZFŚS i innych układów zbiorowych.

Gdyby takie regulacje weszły w życie, mogłyby okazać się korzystne dla przedsiębiorców, jednak nie byłyby takie dla pracowników. Niektórzy krytycy projektu ustawy o tarczy 3.0 nazywają wprost te regulacje anty-pracowniczymi.

To zamach na podstawowe prawa pracownicze – mówi w Money.pl Piotr Szumlewicz, przewodniczący związku zawodowego Związkowa Alternatywa.

Co dokładnie oznaczałyby takie przepisy tarczy 3.0 dla pracowników?

Projekt tarczy antykryzysowej 3.0 pozwoliłby pracodawcy przekazać wypowiedzenie umowy za pośrednictwem e-maila. Pracownik mógłby oczywiście odwołać się od decyzji, jednak pracodawca może nie przyjąć sprzeciwu. Wówczas zwalnianemu pracownikowi pozostałoby jedynie odwoływanie się do sądu pracy.

Pracodawcom byłoby też łatwiej zwolnić niektóre grupy pracowników, gdyby zapisy znajdujące się w projekcie ustawy o tarczy antykryzysowej 3.0 weszły w życie. Możliwe stałoby się bowiem zwolnienie pracownika, który posiada inne źródło dochodu, a więc:

• emerytów i rencistów,
• osoby pracujące na drugim etacie,
• osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Kontrowersyjne okazały się także takie zapisy w projekcie tarczy 3.0, które umożliwiałyby pracodawcom wprowadzanie zmian bez wcześniejszej konsultacji z pracownikami. Jak podaje „Rzeczpospolita”, na podstawie oświadczenia pracodawca mógłby dzięki tarczy 3.0. obciąć czas pracy, a co za tym idzie, wynagrodzenia o 10 proc. By to zrobić, nie musiałby wcześniej zadbać o porozumienie z pracownikami czy związkami zawodowymi.

Ponadto tarcza antykryzysowa 3.0 dałaby też pracodawcy prawo do częściowego decydowania o urlopach pracowników.

Art. 15gb. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19:

1) pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu;

2) pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, jednego pełnego dnia urlopu wypoczynkowego na każde dwa dni prawa do urlopu wypoczynkowego nabytego przez pracownika w bieżącym roku kalendarzowym; nie dotyczy to części urlopu wypoczynkowego udzielanego zgodnie z art. 1672 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy

To fragment projektu ustawy o tarczy 3.0 cytowany przez portal OKO.press. Wynika z niego, że pracodawca otrzymałby możliwość kierowania pracownika na urlop wypoczynkowy bez konieczności wyrażenia przez niego na to zgody ani nawet preferencji co do terminu wolnego. Pracodawca w ten sposób mógłby dysponować:

• zaległym urlopem – z ograniczeniem do 30 dni urlopu,
• bieżącym urlopem – z ograniczeniem do połowy jego wymiaru.

Oznacza to, że jeśli pracownikowi przysługuje w roku kalendarzowym 2020 26 dni urlopu wypoczynkowego, to na 13 z nich pracodawca mógłby wysłać pracownika wedle swojej woli i bez jego zgody.

Tarcza antykryzysowa 3.0 mogłaby także dać pracodawcom możliwość zawieszenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) i innych układów zbiorowych.

Wszystkie opisane powyżej przepisy to propozycje, które znalazły się w projekcie ustawy o tarczy antykryzysowej 3.0, do którego dotarły media. Ponieważ zdążyły one odbić się już szerokim echem, głos w ich sprawie postanowił zabrać rzecznik rządu Piotr Mueller.

Informacje medialne o ograniczaniu praw pracowniczych nie znajdą odzwierciedlenia w projekcie, który ma przyjąć rząd. Pracownicy i pracodawcy zgłaszają różne propozycje zmian. Procedujemy je w drodze dialogu. Warto chwilę poczekać zanim ogłosi się ich ostateczne przyjęcie – napisał rzecznik rządu na Twitterze.

Źródła: Rzeczpospolita, Fakt, Money.pl, OKO.press, Twitter