Tarcza antykryzysowa w praktyce. ZUS odpowiada na pytania Czytelników Kuriera

Czy ZUS może odmówić zwolnienia ze składek, jeśli spełniam warunki?
Prawo do zwolnienia ze składek przysługuje przedsiębiorcom z mocy ustawy, nie ma tu więc miejsca na uznaniowe decyzje. ZUS nie będzie wydawał decyzji o przyznaniu ulgi. Wystarczy że przedsiębiorca, który spełnia warunki, złoży wniosek i dokumenty rozliczeniowe, nie zapłaci składek, a zwolnienie ze składek będzie mu przysługiwać. Zgodnie z przepisami przedsiębiorca sam oblicza składki i sam również ocenia, czy przysługuje mu zwolnienie. ZUS jedynie zweryfikuje dokumenty i przekaże o tym informację, po terminie rozliczeniowym za dany miesiąc. Taka informacja pojawi się na profilu przedsiębiorcy w Platformie Usług Elektronicznych, a jeśli przedsiębiorca go nie ma – przyjdzie pocztą.

Czy mogę być zwolniony ze składek, jeśli opłacam teraz tylko składkę zdrowotną w ramach „ulgi na start”?
Tzw. tarcza antykryzysowa przewiduje zwolnienie ze składek na 3 miesiące dla dwóch grup przedsiębiorców, którzy rozpoczęli działalność przed 1 lutego 2020 roku. Po pierwsze dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, które opłacają składki wyłącznie za siebie. Po drugie dla płatników, którzy na 29 lutego zgłaszali do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych mówi, że osób korzystających z „ulgi na start” nie zalicza się do prowadzących pozarolniczą działalność. Dlatego nie mogą skorzystać ze zwolnienia ze składek dla przedsiębiorców opłacających składki tylko za siebie. Jeśli jednak korzystający z „ulgi na start” zatrudnia inne osoby, to może skorzystać ze zwolnienia ze składek za siebie i pracowników. Warunkiem jest, by na 29 lutego zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób.

W marcu moje przychody uprawniają mnie do zwolnienia ze składek. A co jeśli w kolejnych miesiącach będą wyższe? Czy ZUS może wtedy cofnąć zwolnienie ze składek?
Warunek wysokości przychodu ma znaczenie tylko w przypadku przedsiębiorców, którzy opłacają składki wyłącznie na własne ubezpieczenia. Przychód przedsiębiorcy za pierwszy miesiąc, którego dotyczy jego wniosek, nie może być wyższy niż 15 681 zł. Jeśli przedsiębiorca składa wniosek o zwolnienie za marzec, kwiecień i maj, to pod uwagę bierze się tylko przychód osiągnięty w marcu. Kolejne miesiące nie będą badane.

Czy jeśli mamy spółkę cywilną, to zwolniony ze składek może być każdy ze wspólników i spółka za zatrudnionych pracowników?
Tak. Ze zwolnienia może skorzystać każdy wspólnik jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność opłacająca składki na własne ubezpieczenie – wtedy kryterium uprawniającym do zwolnienia będzie przychód. Osobno ze zwolnienia może skorzystać również spółka, o ile na 29 lutego 2020 roku zgłosiła do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.

W ramach tarczy antykryzysowej złożyłam przez PUE ZUS dwa wnioski: jeden o umorzenie składki zdrowotnej za marzec a drugi o świadczenie postojowe. W jednym i drugim wniosku wpisałam błędną kwotę, czyli przychód w lutym: 3130, a marcu 2130 zł. Nie uwzględniłam faktury, za którą nie dostałam pieniędzy, ale wystawiłam ją w marcu, na 930 zł. Z powodu tej faktury nie łapię się na żadną część tarczy antykryzysowej, ale w chwili składania wniosków myślałam, że powinnam. Teraz boję się, że będę ścigana za oszustwo. Co powinnam zrobić?
Przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie, może skorzystać ze zwolnienia ze składek, jeśli jego przychód nie przekracza 15 681 zł w pierwszym miesiącu, za który składa wniosek. Jeśli przychód Czytelniczki w marcu nie przekraczał tej kwoty, to będzie jej przysługiwało zwolnienie ze składek. Musi oczywiście spełniać pozostałe warunki, czyli być osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, a działalność musiała rozpocząć się przed 1 lutego 2020 roku. Ważne jest też, by na koniec 2019 roku czytelniczka nie miała zadłużenia w ZUS za okres dłuższy nić 12 miesięcy. Ten ostatni warunek wynika z regulacji unijnych. Skoro Czytelniczka pomyliła się we wniosku, wpisując nieprawidłowy przychód za marzec, to powinna złożyć wniosek jeszcze raz – z poprawnymi danymi.

Czytelniczka nie będzie miała natomiast prawa do świadczenia postojowego, biorąc pod uwagę jej marcowe przychody. Przedsiębiorca może otrzymać świadczenie postojowe, gdy jego przychody w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie przekraczały 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia krajowego i spadły o co najmniej 15% w stosunku do poprzedniego miesiąca. Z pytania Czytelniczki wynika, że w jej przypadku spadek przychodów był niższy niż 15%. Może więc po prostu napisać do ZUS (pocztą lub przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS), że wycofuje wniosek o świadczenie. Jeśli jej sytuacja w kolejnych miesiącach zmieni się i doświadczy większego spadku przychodów, będzie mogła złożyć wniosek ponownie. Przypomnę, że przedsiębiorca musi spełnić jeszcze dodatkowe warunki, żeby otrzymać świadczenie postojowe: mieszkać legalnie w Polsce, rozpocząć działalność przed 1 lutego 2020 roku i nie mieć innego tytułu do ubezpieczeń społecznych.