MKTG SR - pasek na kartach artykułów

To krztusiec czy grypa? Objawy choroby u dzieci i dorosłych można pomylić z przeziębieniem. Jak przebiega koklusz i jak wygląda leczenie?

Monika Góralska
Wideo
emisja bez ograniczeń wiekowych
Krztusiec, inaczej koklusz, to bardzo zakaźna choroba o ostrym przebiegu. Najbardziej charakterystyczne objawy krztuśca to przewlekły kaszel, katar i gorączka. Dolegliwości są na tyle niespecyficzne, że z łatwością można pomylić je z grypą lub przeziębieniem. Pomimo obowiązkowych szczepień krztusiec jest zdecydowanie częściej diagnozowany u dzieci niż u dorosłych. Sprawdź, jak rozpoznać objawy choroby, jak się rozwija i na czym polega jej leczenie. Zobacz też, kiedy podaje się szczepionkę dzieciom oraz co daje szczepienie na krztusiec w ciąży.

Spis treści

Czym jest krztusiec, inaczej koklusz? Jak można się nim zarazić?

Objawem krztuśca jest m.in. przewlekły kaszel i wysoka temperatura ciała. Choroba jest charakterystyczna dla wieku dziecięcego, ale mogą chorować również
Objawem krztuśca jest m.in. przewlekły kaszel i wysoka temperatura ciała. Choroba jest charakterystyczna dla wieku dziecięcego, ale mogą chorować również dorośli. gettyimages.com

Krztusiec, inaczej koklusz, to bakteryjna choroba oddechowa o ostrym przebiegu. Wywoływana jest przez pałeczkę krztuśca (Bordetella pertussis) i w głównej mierze dotyka dzieci w wieku przedszkolnym, co jest bezpośrednio związane z nie w pełni rozwiniętym systemem odpornościowym.

Zobacz też: Do połowy września ponad 26 razy więcej zachorowań na krztusiec niż rok temu. Dlaczego?

Krztusiec jest chorobą bardzo zaraźliwą – prawdopodobieństwo zakażenia po kontakcie z osobą chorą u osoby nieuodpornionej wynosi aż 80 procent.

Czytaj też: Rozprzestrzenia się w całej Europie i zabija dzieci. Duży wzrost zachorowań na krztusiec

Do transmisji tego drobnoustroju najczęściej dochodzi drogą kropelkową – poprzez kichanie lub kasłanie. Znacznie rzadsze są przypadki zakażenia drogą kontaktową, np. przez styczność ze skażonymi powierzchniami: klamkami, pościelą, sprzętem. Okres wylęgania się choroby trwa od 5 do 21 dni (zwykle jest to 7-10 dni).

Zobacz też: „Spodziewamy się poczwórnej fali zachorowań”. Grypa, RSV, krztusiec i odra – to będzie trudna jesień

Obecnie ogniska epidemiologiczne krztuśca występują w Polsce rzadko, co jest efektem obowiązkowych szczepień dzieci przeciwko tej chorobie. Obecnie odnotowuje się 2-4 tys. zachorowań rocznie.

Czytaj też: Szczepiłeś się na krztusiec w dzieciństwie? Nie chroni cię to już przed zachorowaniem

Stosunkowo dużo zachorowań odnotowano w latach 50. ubiegłego wieku, kiedy choroba dotknęła w głównej mierze dzieci poniżej pierwszego roku życia. Najpoważniejszym jej powikłaniem była wówczas podwyższona śmiertelność dzieci.

Sprawdź także:

Objawy krztuśca u dzieci

Przebieg krztuśca u dzieci różni się nieco od przebiegu zakażenia u osób dorosłych, co związane jest z poziomem odporności na chorobę i funkcjonowaniem układu odpornościowego. W postaci klasycznej krztusiec charakteryzuje się przebiegiem złożonym z trzech faz, przy czym:

  • faza nieżytowa trwa przez pierwszy tydzień choroby. Objawy to katar, łzawienie oczu, suchy kaszel, niewysoka gorączka i złe samopoczucie,
  • faza napadowa trwa sześć tygodni. Charakteryzuje się występowaniem silnego, napadowego kaszlu, wymiotów po napadzie kaszlu, a także sinicy i napadów bezdechu,
  • faza zdrowienia trwa maksymalnie 12 tygodni i wiąże ze stopniowym zmniejszaniem się uciążliwości objawów choroby.

Jakie są objawy krztuśca u dorosłych?

Krztusiec u dorosłych może mieć bardzo zróżnicowany przebieg – począwszy od skąpoobjawowego, poprzez umiarkowany, aż po ostry i zakończony zgonem. W przypadku zakażenia pałeczką krztuśca osób dorosłych zazwyczaj występują objawy takie jak:

  • kaszel przewlekły, utrzymujący się nawet przez 90 dni,
  • silne napady kaszlu, zwłaszcza w nocy,
  • ból gardła,
  • chrypka.
  • napady kichania,
  • nawracające bóle głowy,
  • zaburzenia snu,
  • nadmierne pocenie się,
  • utrata masy ciała.

Zobacz też: „Ten sezon będzie trudny”. Okres infekcyjny już się rozpoczął. Kiedy szczyt zachorowań na COVID-19 i grypę?

W większości przypadków krztusiec u dorosłych charakteryzuje się stosunkowo łagodnym, ale za to długotrwałym przebiegiem. Jak pokazują badania, u co czwartego pacjenta dochodzi do rozwoju powikłań.

Zobacz też: „Ten sezon będzie trudny”. Okres infekcyjny już się rozpoczął. Kiedy szczyt zachorowań na COVID-19 i grypę?

Do najczęstszych i najpoważniejszych powikłań krztuśca należą:

  • nietrzymanie moczu,
  • krwawienia z nosa,
  • odma opłucnowa,
  • przepuklina pachwinowa,
  • ubytek lub utrata słuchu,
  • złamania żeber,
  • rozwarstwienie aorty,
  • zapalenie płuc.

Zobacz też:

Jak sprawdzić czy to krztusiec? Jakie badania wykonać?

Krztusiec jest trudny do wykrycia ze względu na niespecyficzne objawy. Głównym symptomem choroby jest przewlekły i uciążliwy kaszel, który może towarzyszyć też np. grypie, przeziębieniu, anginie, COVID-19 oraz wielu innym schorzeniom.

Zobacz też: „Ten sezon będzie trudny”. Okres infekcyjny już się rozpoczął. Kiedy szczyt zachorowań na COVID-19 i grypę?

W diagnostyce krztuśca wykonywane są pomocne badania takie jak:

  • badanie mikrobiologiczne – polega na analizie wymazu pobranego z nosogardzieli. Na wynik tego badania należy poczekać 7-12 dni. Jest on wiarygodny wyłącznie wówczas, gdy badanie zostało przeprowadzone w pierwszych dwóch tygodniach od pojawienia się objawów krztuśca,
  • test ELISA – zaliczany jest do badań serologicznych. Polega on na wykrywaniu przeciwciał IgG, IgA, IgM przeciw toksynie krztuśca. Tego typu test wykonuje się w 3-4 tygodniu od wystąpienia objawów choroby,
  • odczyn hemaglutynacji biernej – wykrywa przeciwciała przeciw toksynie krztuścowej (anty-TP). Wynik tego badania jest najbardziej wiarygodny po 4 tygodniach od pojawienia się objawów krztuśca,
  • badanie metodą PCR – polega na wykrywaniu DNA pałeczki krztuścowej. Zaletą tego badania jest szybki wynik, a wadę stanowi trudniejsza dostępność i wyższy koszt.

Zobacz też:

Leczenie krztuśca zależy od wieku pacjenta

Leczenie krztuśca polega na zastosowaniu antybiotykoterapii, która jest szczególnie skuteczna w pierwszym stadium zakażenia, ponieważ pozwala wyeliminować bakterie, skrócić czas choroby, a także zminimalizować ryzyko wystąpienia objawów. Lekami pierwszego rzutu przy krztuścu są antybiotyki makrolidowe, takie jak azytromycyna.

Zobacz też: Kilka szczepionek na raz? Eksperci zapewniają, że podczas jednej wizyty można przyjąć kilka preparatów. To „bezpieczne i skuteczne”

Leczenie krztuśca w zależności od wieku pacjenta może wyglądać następująco:

  • noworodki: azytromycyna 10 mg/kg na dzień przez 5 dni,
  • niemowlęta 1-5 miesięcy: azytromycyna 10 mg/kg na dzień przez 5 dni,
  • dzieci powyżej 6 miesięcy: azytromycyna 10 mg/km na dzień maksymalnie przez 14 dni,
  • dorośli: azytromycyna 500 mg pierwszego dnia, 250 mg w dwóch dawkach na dzień przez 14 dni.

Dowiedz się na temat:

Obowiązkowe szczepienie na krztusiec dla dzieci. Kiedy podawana jest szczepionka DTP?

Szczepionka przeciw krztuścowi podawana jest w szczepionce skojarzonej przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP, od ang. diphtheria, tetanus, pertussis).

Czytaj także: Brakuje szczepionek na krztusiec. Za to na HPV i grypę niektórzy mogą zaszczepić się za darmo

W ramach programu szczepień obowiązkowych, finansowanych przez Ministerstwo Zdrowia, dzieciom podaje się m.in. szczepionkę DTwP, która zawiera pełnokomórkowy składnik krztuścowy. Szczepienie przebiega w schemacie:

  • pierwsza dawka: w 2. miesiąc życia dziecka,
  • druga dawka: w 3.-4. miesiącu życia dziecka,
  • trzecia dawka: w 5.-6. miesiącu życia dziecka,
  • czwarta dawka: w 16.-18. miesiącu życia dziecka.

Wcześniakom urodzonym przed 37. tygodniem ciąży z niską masą urodzeniową należy podać szczepionkę DTaP. Jest to preparat o obniżonej zawartości antygenów błonicy i krztuśca oraz bezkomórkowym składnikiem krztuśca.

Bezwzględne przeciwwskazania do podania szczepionki przeciw krztuścowi to:

  • reakcja anafilaktyczna po poprzedniej dawce szczepionki,
  • alergia na któryś ze składników szczepionki,
  • uszkodzenie mózgowia po poprzednim szczepieniu,
  • ostra choroba z gorączką,
  • przemijające zaburzenia neurologiczne.

Czy szczepienie na krztusiec w ciąży ma sens?

Szczepienie na krztusiec w ciąży jest bezpieczne oraz pozwala na wytworzenie w organizmie odpowiednich przeciwciał, które są przekazywane dziecku. W ten sposób można zapewnić maluchowi ochronę przed chorobą do czasu, gdy sam nie otrzyma szczepionki.

W ciąży stosuje się dawkę przypominającą preparatu DTaP, gdyż szczepienia w dzieciństwie przeszła większość matek – w Polsce są one obowiązkowe u dzieci od lat 60. ubiegłego wieku. Zalecany moment na jej przyjęcie to trzeci trymestr ciąży (pomiędzy 28. a 32. tygodniem).

Jeżeli kobieta w ciąży zachoruje na krztusiec, nie ma zagrożenia wewnątrzmacicznym zakażeniem dziecka, istnieje jednak ryzyko wystąpienia groźnych powikłań u kobiety oraz płodu.

Warto wiedzieć:

Źródła:

[/i]

Polecjaka Google News - Strona Zdrowia

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski