Trwająca epidemia to „niezwykły" eksperyment społeczny. Socjolog medycyny o naszych zachowaniach zdrowotnych

Sądzę, że obecny stan epidemii jest dla socjologów medycyny niezłym eksperymentem.
Zgadza się, epidemia „wywróciła społeczeństwo do góry nogami”, bo jeszcze takiego zjawiska nie było od czasu dżumy w XIV wieku. Jeśli zmienia się społeczeństwo w sposób rewolucyjny to zmieniają się też wszystkie relacje wewnątrz systemu medycznego. Zaznaczmy, że również pacjenci znaleźli się przez to w nowej sytuacji. Można powiedzieć, że jest to „niezwykły” eksperyment społeczny. Jako naukowcy przyglądamy się uważnie zachowaniom ludzi. Zauważmy, że znacznie został ograniczony dostęp do porad specjalistów, położono nacisk na teleporady, również na oddziałach ratunkowych jest mniej ludzi. To stawia pytania, które były podnoszone już wcześniej, czy tak naprawdę wszyscy ci ludzie potrzebują faktycznie interwencji medycznej albo czy nie zapisują się do lekarzy na zapas i w ten sposób nie tworzą sztucznych kolejek. Wydaje mi się, że trochę przez tą epidemią została zweryfikowania „konieczność” i zakres korzystania z procedur medycznych.

Jakie to może mieć konsekwencje?
Pełne dane pewnie poznamy dopiero za rok.Jednakże kilkanaście lat temu, kiedy służba zdrowia strajkowała przez rok w Argentynie i Izraelu, to okazało się, że ten brak dostępu do lekarzy w niewielkim stopniu wpłynął na wskaźniki zapadalności albo umieralności. To by potwierdzało teorię, że podstawą nauk o zdrowiu na całym świecie jest profilaktyka medyczna. Wpływ roli medycyny naprawczej na zdrowotność ludzi waha się między 10 a 15 proc. Więc jeśli nie medycyna, to co?

No właśnie co?
Wiadomo, że w tej chwili rola medycyny w walce z COVID-19 jest mocno ograniczona, ponieważ medycyna aktualnie może zaoferować w tym przypadku leczenie objawowe, bo do końca nie znamy jeszcze mechanizmu patogenezy wirusa, nie mamy szczepionki czy leków, które by efektywnie zwalczały chorobę. Można powiedzieć, że lekarz w pewnym stopniu asystuje choremu działając objawowo i podtrzymując życie, ale to jest działania defensywne. Szacuje się, że rola medycyny podczas epidemii COVID-19 wynosi ok. 15 proc. Wszystko się przesuwa w kierunku życia społecznego, bo tak naprawdę od naszych zachowań zależy czy i kiedy zwalczymy tę pandemię. 85 proc. powodzenia w walce z koronawirusem zależy od tego jak zachowa się społeczeństwo. Chodzi np. o przestrzeganie zasad higieny, używanie maseczek i rękawiczek, stosowanie się do izolacji społecznej i zasad kwarantanny.

Co dobrego zostanie z tej epidemii, jeśli chodzi o służbę zdrowia?
Warto, żebyśmy sobie uświadomili, jak wiele zależy od naszych własnych zachowań. To może być nawet 65 proc. wpływu na zdrowie. Druga sprawa to umiejętność kontroli naszego stanu zdrowia i zwiększania potencjału zdrowotnego. W przypadku COVID-19 nie ma gwarancji, że nie zetkniemy się z jakimś bezobjawowym nosicielem. Prędzej czy później się spotkamy, ale dlaczego niektórzy nie zachorują? Dlatego, że takie osoby mają podwyższony poziom odporności, identycznie jest przy grypie. Zaznaczmy, że poziom naszego zdrowia zależy chociażby od snu, diety, aktywności fizycznej, radzenia sobie ze stresem. Te wszystkie elementy mogą obniżyć poziom naszej odporności.