Strefa Biznesu: Dlaczego Macedonia Północna jest uważana za raj dla inwestorów? Czy w tym określeniu nie ma przesady?
Tomasz Cybok, prezes invenio: Głównie ze względu na korzystne środowisko biznesowe, które obejmuje niskie podatki, strategiczne położenie geograficzne, liberalną politykę handlową i szeroki wachlarz rządowych korzyści inwestycyjnych. Kraj oferuje zryczałtowaną stawkę podatku, korzysta z umów o wolnym handlu z UE i innymi krajami oraz ma młodą, wykształconą kadrę pracowniczą. Te warunki są rzeczywiście bardzo dogodne.
Zatrzymajmy się przy podatkach dla przedsiębiorców, ile one wynoszą?
W Macedonii obowiązuje zryczałtowana stawka podatku dochodowego w wysokości 10 proc. Stawka ta ma zastosowanie zarówno do dochodów osób fizycznych, jak i prawnych, co czyni ją jednym z najbardziej konkurencyjnych systemów podatkowych w Europie. Dodatkowo atrakcyjność dla przedsiębiorców i inwestorów zwiększa możliwość obniżenia podstawy podatku CIT o wartość reinwestowanego zysku oraz niska stawka podatku u źródła dla wypłat dywidendy inwestorom zagranicznym.
Na jakie inne udogodnienia lub zniżki mogą liczyć właściciele firm?
Firmy z innych krajów mogą korzystać z różnych form wsparcia w prowadzeniu działalności w Macedonii. Rząd oferuje szereg udogodnień i zniżek, zwłaszcza w wolnych strefach ekonomicznych, tzw. WSE. Zachęty te obejmują 10-letnie wakacje podatkowe, bezcłowy import surowców, dotacje na tworzenie miejsc pracy oraz wsparcie dla rozwoju infrastruktury. Działania te mają na celu przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz wspieranie tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw w Macedonii.
Dla właścicieli firm ważne jest też to, jak szybko można załatwić sprawy w urzędach i bankach. Jak z tym jest w Macedonii?
Całkiem dobrze. W Macedonii istnieją przedstawicielstwa banków międzynarodowych, w których dostępność kredytowa nie odbiega znacząco od znanych nam standardów. Systematycznie spada poziom biurokracji, a kontakt z organizacjami rządowymi oraz samorządowymi nie jest problematyczny. Co istotne, rząd dołożył starań, aby uprościć rejestrację firm i zmniejszyć przeszkody biurokratyczne, ułatwiając inwestorom rozpoczynanie i prowadzenie działalności gospodarczej. Macedończycy w większości – a w szczególności młodsze pokolenia – komunikatywnie mówią w języku angielskim.
Przedsiębiorcy z jakich branż najczęściej inwestują w Macedonii?
W Macedonii inwestują przedsiębiorcy różnych branż, ale niektóre z najbardziej popularnych sektorów to: produkcja (w szczególności automotive), informatyka i rozwój oprogramowania, rolnictwo i przetwórstwo spożywcze, przemysł farmaceutyczny i biotechnologiczny, turystyka i hotelarstwo, energia odnawialna. W Macedonii może działać wiele firm, od małych start-upów po duże międzynarodowe korporacje. Rządowi szczególnie zależy na przyciągnięciu firm z sektorów o wysokiej wartości, takich jak IT i produkcja, oferując dodatkowe wsparcie i udogodnienia dla przedsiębiorstw w tych obszarach.
Czy inwestowanie w nieruchomości, np. kupno mieszkania z zamiarem jego wynajęcia, to dobry pomysł?
Inwestowanie w nieruchomości w Macedonii, szczególnie w ośrodkach miejskich, takich jak Skopje lub w kurortach turystycznych, może być dobrym pomysłem. Rynek nieruchomości rozwija się, napędzany zarówno przez lokalny popyt, jak i zainteresowanie ze strony zagranicznych nabywców. Zyski z wynajmu mogą być atrakcyjne, zwłaszcza w obszarach o dużym zapotrzebowaniu na mieszkania. Jednak jak w przypadku każdej inwestycji, konieczne jest przeprowadzenie dokładnej analizy warunków rynkowych dla opłacalności jej realizacji.
Ile średnio kosztuje wynajem nieruchomości w kurorcie turystycznym?
Koszt wynajmu nieruchomości w kurorcie turystycznym w Macedonii może się znacznie różnić w zależności od lokalizacji, rodzaju nieruchomości i sezonu. Średnio ceny wynajmu mogą wahać się od 35 do 70 euro za noc w przypadku apartamentów, w zależności od wielkości i udogodnień oraz do 100-130 euro w hotelach. Ceny w popularnych miejscowościach turystycznych, takich jak Ochryda, mogą być wyższe, zwłaszcza w szczycie sezonu turystycznego.
A gdybyśmy chcieli kupić dom, to jaki powinniśmy przygotować budżet?
Cena domu w Macedonii zależy, co oczywiste, od lokalizacji, wielkości i stanu nieruchomości. W obszarach miejskich, takich jak Skopje, ceny mogą wahać się od 1 000 do 1 500 euro za metr kwadratowy. W obszarach turystycznych, takich jak wspomniana wcześniej Ochryda, ceny mogą być wyższe ze względu na jej popularność. Średnio standardowy dom może kosztować od 100 000 do 200 000 euro, ale ceny za luksusowe nieruchomości mogą być znacznie wyższe.
Czy jest jakiś inny sektor turystyczny, w który warto zainwestować w tym kraju?
Można wymienić wiele takich sektorów, choćby ekoturystyka i turystyka przygodowa. Prężnie rozwijają się też ośrodki wellness i spa. Ciekawym kierunkiem może być również turystyka związana z dziedzictwem kulturowym tego kraju, ale też turystyka winiarska, wykorzystująca rosnącą reputację Macedonii w zakresie wysokiej jakości win. Ze względu na strategiczne położenie kraju i poprawiającą się infrastrukturę, perspektywicznym kierunkiem jest też turystyka eventowa i konferencyjna.
Wszystko to brzmi świetnie. Proszę jednak powiedzieć również o ryzykach związanych z inwestowaniem w Macedonii.
Ryzyko występujące w Macedonii jest zbliżone do tego, jakiego można oczekiwać po innych krajach spoza obszaru Unii Europejskiej, choć jej bliskość na pewno wpływa pozytywnie na wiarygodność i bezpieczeństwo inwestowania. Niemniej należy pamiętać, że każdy inwestor powinien dla własnego bezpieczeństwa przeprowadzić odpowiednie dla charakteru jego zaangażowania analizy due diligence i rozważyć możliwe ryzyka przy planowaniu inwestycji w Macedonii.
Jak rozpoczęła się pana przygoda z Macedonią? Od czego pan rozpoczął, jak rozwijał się biznes i w jakim punkcie jest pan teraz?
W Macedonii funkcjonują dwie spółki należące do grupy invenio. Za nami pierwsze udane 5 lat. Pierwsza ze spółek zajmuje się usługami z zakresu inżynierii jakości, szkoleń technicznych, audytów procesowych, kontroli i naprawy komponentów oraz wsparciem procesów produkcyjnych, druga spółka to agencja pracy tymczasowej. Bałkany to istotny obszar działalności grupy, invenio posiada spółki w Serbii oraz Bułgarii, doświadczenia tam nabyte, wsparcie macedońskich organizacji rządowych oraz ambasady Macedonii Północnej w Polsce znacząco ułatwiły początek działalności. Najważniejszym jednak było dotarcie do lokalnych kontrahentów oraz rekrutacja odpowiedniej kadry. Obydwa cele zostały zrealizowane, a stan zatrudnienia na dzisiaj to ponad 100 osób.
Co mógłby pan doradzić osobie, która chciałaby prowadzić biznes w Macedonii? Od czego powinna zacząć?
Zachęcam wszystkich do spotkania w Ambasadzie Macedonii Północnej w Warszawie celem uzyskania podstawowych informacji oraz przekierowania do odpowiednich instytucji wspierających rozwój biznesu już tam na miejscu, w Macedonii.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!
