Wojewoda niezłomny

Władysław Cholewa to postać nietuzinkowa. Urodził się 6 lutego 1892 roku we wsi Bełcząc, w powiecie Radzyń Podlaski, jako syn powstańca styczniowego. W Galicji, gdzie przeprowadziła się jego rodzina, ukończył gimnazjum i został nauczycielem ludowym. Jako osiemnastolatek związał się z ruchem niepodległościowym, za co został deportowany do zaboru rosyjskiego. W 1913 roku został wcielony do armii rosyjskiej i uczestniczył w pierwszej wojnie światowej. Ciężko ranny wrócił w 1915 roku do rodzinnej miejscowości. Po wyleczeniu z ran wojennych związał się z ruchem spółdzielczym, w którym pełnił wiele ważnych funkcji. W 1918 roku został członkiem PSL "Wyzwolenie", a po zjednoczeniu ruchu ludowego w 1931 - Stronnictwa Ludowego. Od 1939 roku mieszkał w Lublinie. W czasie okupacji hitlerowskiej organizował pomoc więźniom obozu na Majdanku. Aktywnie też działał w strukturach Polski Podziemnej. W sierpniu 1941 roku, w uznaniu jego zasług i życiowych dokonań, został mianowany przez rząd RP w Londynie okręgowym delegatem na województwo lubelskie, czyli tajnym wojewodą.

W dniu 25 lipca 1944 roku, dzień po wkroczeniu do Lublina Armii Czerwonej, władze konspiracyjne pod kierownictwem Władysława Cholewy zdecydowały się ujawnić, ogłosić oficjalne przejęcie władzy i rozpocząć urzędowanie. Dysponowały dobrze przygotowaną i sprawdzoną podczas okupacji kadrą współpracowników. On sam miał klarowną wizję odbudowy kraju oraz budowy nowego ładu i ustroju społeczno-politycznego, oczywiście różnego od popieranego przez Stalina PKWN-u, którego przedstawiciele też zjawili się na wyzwolonej spod okupacji hitlerowskiej części Polski.

Zaledwie przez tydzień pozwolono mu na sprawowanie urzędu, bowiem już 1 sierpnia został aresztowany przez NKWD. Po kilku dniach przesłuchań, podczas których zachowywał się godnie, jak przystało na przedstawiciela legalnej władzy, został przewieziony do Chełma. Tam urzędowali przedstawiciele PKWN, którzy namawiali go do przejścia na ich stronę. Nie obyło się bez gróźb, jako że "przekonywał" go między innymi Stanisław Radkiewicz, minister bezpieczeństwa. Władysław Cholewa pozostał niezłomny życiowym zasadom i wierny legalnej władzy, której był przedstawicielem. Zdecydowanie odmówił wszelkich form współpracy z PKWN-em, co spowodowało aresztowanie i wywiezienie do Moskwy, a później osadzenie w kilku radzieckich łagrach.

W 1947 roku wrócił do Polski, ale pobyt w radzieckich więzieniach odbił się ujemnie na jego zdrowiu. Żył wraz z rodziną w wielkiej biedzie. Nigdy jednak się nie poddał i nie przystał na jakąkolwiek formę współpracy z władzą komunistyczną. Zmarł w Warszawie 4 lipca 1962 roku, ale pamięć o nim i jego postawie pozostała żywa. Stąd też w czwartek 26 bm. o godz. 10 odbędzie się pod patronatem wicewojewody Mariana Starownika konferencja naukowa poświęcona życiu i działalności Władysława Cholewy, wojewody niezłomnego, który do końca życia pozostał wierny idei niepodległej Polski. Udział w sympozjum zapowiedziała córka naszego bohatera.

Nasze serwisy:
Serwis gospodarczy - Wybierz Lublin
Serwis turystyczny - Perły i Perełki Lubelszczyzny
Serwis dla fanów spottingu i lotnictwa - Samoloty nad Lubelszczyzną
Miasto widziane z samolotu - Lublin z lotu ptaka
Nasze filmy - Puls Polski