Wydarzenia kulturalne 2014 roku w Lublinie. Subiektywny przegląd hitów

Oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że w tej akurat dziedzinie trudno o obiektywne zestawienia.

Nie pasują tu kryteria ilościowe. Jak bowiem porównać gromadzący wielotysięczną publiczność festiwal z, na przykład, niewielkim spektaklem czy kameralnym koncertem, w których może wziąć udział kilkadziesiąt osób? A przecież ranga artystyczna tych mniejszych przedsięwzięć może być ogromna. Często jednak to właśnie liczba widzów wysuwana jest na plan pierwszy i na tej podstawie sporządza się rozmaite rankingi, a być może także decyduje się o nakładach finansowych.

Nie dziwi zatem, że w podsumowaniach każdego mijającego roku zawsze w czołówce pojawiają się dwa wydarzenia: Carnaval Sztuk-Mistrzów oraz Jarmark Jagielloński, z których uczyniono wręcz wizytówki lubelskiej kultury.

To prawda, że dla promocji miasta owe dwa przedsięwzięcia są nadzwyczaj ważne, zgoła nieocenione. Chyba żadne inne wydarzenia nie przyciągają do nas tak wielu turystów, i to nie jednorazowych, lecz takich, którzy powracają tu co roku. Rzecz jednak w tym, że wydarzenia stricte kulturalne nie są w ich programach dominujące. Owszem, prezentowany w trakcie Carnavalu tzw. nowy cyrk jest bliski teatrowi, ale np. slacklinerów, żonglerów czy ulicznych clownów za twórców kultury trudno jest mi uznać. Zaś Jarmark Jagielloński - choć w jego trakcie odbywają się koncerty i rozmaite widowiska - to po prostu impreza handlowa, w dodatku z nieprzyzwoicie wyśrubowanymi cenami.

Trzecią wizytówką Lublina jest Noc Kultury. W założeniu - rzecz znakomita. Mająca prezentować w jednym czasie całokształt lubelskiej kultury, całe jej bogactwo. I początkowo tak właśnie było. Z czasem jednak artystyczny przegląd stał się okazją do zbiorowego pijaństwa na ulicach miasta, w trakcie którego bywało zagrożone bezpieczeństwo uczestników. Dlatego - choć tu może będę należał do mniejszości - pochwalam usunięcie imprez ubiegłorocznej Nocy Kultury ze ścisłego centrum na błonie pod Zamkiem i ul. Zamojską. I mam nadzieję, że w tym roku będzie podobnie.

To, co napisałem powyżej, nie znaczy, że jestem przeciwnikiem imprez masowych. Były w 2014 roku takie wydarzenia, gromadzące wielotysięczną publiczność, które oceniam wysoko i dobrze wspominam.

Wymienić tu należy doroczne trzydniowe koncerty "Lublin - Lublinowi" Zespołu Pieśni i Tańca "Lublin" im. Wandy Kaniorowej; Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne, które w minionym roku odbyły się już po raz 29.; pożegnalny koncert Budki Suflera czy "Fantastyczny Koncert" Teatru Muzycznego, otwierający festiwal Falkon. To ostatnie przedsięwzięcie było nie tylko okazją do spotkania ze znakomitą muzyką filmową w bardzo dobrym wykonaniu, ale niejako próbą odpowiedzi na pytanie: czy lubelskie instytucje artystyczne będą w stanie zapełnić wielką salę widowiskową, która powstanie w Centrum Spotkania Kultur? Koncert Teatru Muzycznego pokazał, że tak, co jest znakiem optymistycznym.

Od lat lubelską specjalnością są imprezy cykliczne. Gdyby zsumować liczbę "festiwalowych" dni w naszym mieście, być może dałoby się wypełnić nimi cały rok. Oczywiście festiwal festiwalowi nierówny, ale są wśród nich takie, których renoma sięga daleko poza granice Polski. Tu wymienić należy wspomniane już Spotkania Folklorystyczne, Konfrontacje Teatralne (ze świetnymi spektaklami "Chopin bez fortepianu" i "Caryca Katarzyna") czy Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca, które w roku 2014 zostały wzbogacone prezentacją Polskiej Platformy Tańca, co było dużą nobilitacją dla lubelskiego środowiska tanecznego. Inne przedsięwzięcia, jak festiwal Kody (tym razem z koncertem supergwiazdy - Kronos Quartet), Inne Brzmienia, Najstarsze Pieśni Europy, Słodko-Gorzki Festiwal (dawniej: Sąsiedzi) czy fantastyczny Falkon, mocno wrosły już w kulturalny pejzaż Lublina i z roku na rok umacniają swoją pozycję. A pojawiają się też nowe, ciekawe inicjatywy, choćby Prezentacje Form Muzyczno-Teatralnych "Dźwięki Słów", których pierwsza edycja odbyła się na przełomie czerwca i lipca w Centrum Kultury.

W 2014 roku nie brakowało również ważnych wydarzeń odbywających się poza festiwalami. W Teatrze Osterwy były świetne premiery "Mistrza i Małgorzaty" według powieści Bułhakowa w reżyserii Artura Tyszkiewicza oraz "Snu nocy letniej" Woody'ego Allena. Teatr Muzyczny wystawił bardzo dobry musical "Machiavelli" z muzyką Jerzego Wasowskiego i librettem Ryszarda Marka Grońskiego i Antoniego Marianowicza.

Nie było to zresztą jedyne spotkanie z postacią włoskiego myśliciela, bowiem w Teatrze Starym Juliusz Machulski wyreżyserował własną sztukę "Machia" z Adamem Ferencym w roli głównej.

Lubelski Teatr Tańca zrealizował bardzo udany artystycznie i inspirujący myślowo spektakl "Stalking Paradise" z choreografią estońsko-norweskiej pary choreografów Külli Roosny i Kennetha Flaka. Z dziedziny sztuk plastycznych zaś warto przypomnieć wystawy: Edwarda Dwurnika w Galerii Białej Centrum Kultury, Jarosława Modzelewskiego w Galerii Wirydarz i "Zmartwychwstanie" Mariana Gromady w Galerii Sceny Plastycznej KUL.

Przywołałem w tym tekście tylko część wydarzeń kulturalnych roku 2014; w istocie było ich znacznie więcej. Można chyba zatem powiedzieć, że był to rok dla lubelskiej kultury udany i owocny. I wyrazić nadzieje, że ten właśnie rozpoczęty nie będzie gorszy. Oby!