Wygląda pięknie, ładnie pachnie, jest miododajna, ale nigdy nie sadź jej w ogrodzie. Za trojeść amerykańską zapłacisz karę

Niektóre rośliny wyglądają pięknie i rosną nawet dziko, więc czasem kusi, żeby je przenieść do ogrodu, rozsiać po okolicy, albo po prostu kupić. Ale trzeba wiedzieć, że w niektórych przypadkach absolutnie nie wolno tego robić, bo jest to niebezpieczne dla przyrody, a także portfela. Za złamanie przepisów grożą wysokie kary. Niektóre gatunki roślin są uznane za inwazyjne i niebezpieczne dla polskiej przyrody. Należy do nich koszmar każdego lata, czyli barszcz Sosnowskiego i olbrzymi, ale też inne rośliny, które na pozór wyglądają ładnie i zupełnie nieszkodliwie. Należy do nich m.in. trojeść amerykańska (Asclepias syriaca).

Uwaga: nie myl trojeści oraz tojeści. Ich nazwy różni tylko jedna litera, ale to zupełnie różne rośliny.

Warto też wiedzieć, że poza amerykańską, są także inne gatunki trojeści, np. bulwiasta i krwista, których zakazy nie dotyczą i można je uprawiać.

Trojeść amerykańska to niewątpliwie piękna roślina. Jest wysoka (nawet do 1,5-2 m), ma duże, skórzaste liście. Latem tworzy dużo drobnych kwiatów, które są zebrane w duże, kuliste kwiatostany. Kwiaty mają mocny i przyjemny zapach, są też bardzo miododajne.  

Ta roślina – zgodnie z nazwą – pochodzi z Ameryki Północnej. Ale w Polsce uprawiano ją już prawdopodobnie w XVIII wieku, jako ozdobną i użytkową. W połowie XIX wieku trafiła do środowiska naturalnego i od tego czasu rośnie m.in. przy drogach, na nieużytkach, głównie w suchych i ciepłych miejscach.

Sprawdź też: Jak pozbyć się rdestowca? Jest groźny dla przyrody i twojego ogrodu. Sprawdź, jak go zwalczyć i co stosować

Trojeść amerykańska była uprawiana jako pożytek dla pszczół, dostarczała włókien i puchu, próbowano z niej pozyskiwać także kauczuk. Uprawiano ją także jako roślinę ozdobną. To bardzo wytrzymała roślina o minimalnych wymaganiach. I właśnie ta zaleta, stała się wadą. Bo trojeść intensywnie rozrasta się i rozsiewa, przystosowuje się do różnych warunków, a tam, gdzie się pojawia, inne rośliny mają niewielkie szanse.

– Konkurencja z innymi roślinami zachodzi zarówno na drodze bezpośredniej (konkurencja o przestrzeń), zacienianie niższych warstw runa, konkurencję o zasoby glebowe i wodę, a także opad ściółki tworzonej przez duże, skórzaste liście, mogące utrudniać kiełkowanie innych roślin. Poprzez masowe występowanie trojeść amerykańska zagraża rodzimej różnorodności gatunkowej, wnikając do siedlisk naturalnych i półnaturalnych –

czytam w raporcie dotyczącym stopnia jej inwazyjności. I pomimo że roślina jest miododajna, jej oddziaływanie na świat owadów oraz roślin jest bardziej skomplikowany i nie zawsze pozytywny. W raporcie z roku 2018 r. trojeść amerykańską oceniono jako „mało inwazyjny gatunek obcy”, jednak w ankiecie do niego zaznaczono, że rozprzestrzenienie się rośliny jest związane głównie z działalnością człowieka.

Obecnie obowiązuje zakaz jej uprawy. W 2022 roku trojeść amerykańska trafiła na listę inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. (pewne regulacje związane z tą rośliną istniały już wcześniej).

Zgodnie z aktualnymi przepisami trojeści amerykańskiej nie wolno m.in. uprawiać, ale też uwalniać do środowiska, sprzedawać, czy rozmnażać.

Za złamanie przepisów grożą olbrzymie kary – nawet do miliona złotych – oczywiście jest to maksymalny wymiar, przewidziany w Ustawie o gatunkach obcych (Art. 33), bo mogą być uwzględnione różne „okoliczności łagodzące”, w tym stopień winy, a w przypadku osób fizycznych – także warunki osobiste. Ale poza karą administracyjną (finansową), może też grozić odpowiedzialność karna, łącznie z pozbawieniem wolności. Dlatego z uprawy trojeści amerykańskiej należy zrezygnować. Dowiedz się więcej: Jakie rośliny są zakazane w Polsce i jakie kary grożą za ich uprawę

Źródła

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, Dz.U. 2022 poz. 2649

• Tokarska-Guzik, B., Wołkowycki, D., Jackowiak, B.,  Harmonia+PL – procedura oceny ryzyka negatywnego oddziaływania inwazyjnych i potencjalnie inwazyjnych gatunków obcych w Polsce, Analiza stopnia inwazyjności, gov.pl

•  Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych, Dz.U. 2021 poz. 1718

• Wołkowycki, D., Tokarska-Guzik, B., Jackowiak, B.,

• Analiza stopnia inwazyjności gatunków obcych w Polsce wraz ze wskazaniem gatunków istotnie zagrażających rodzimej florze i faunie oraz propozycją działań strategicznych w zakresie możliwości ich zwalczania. Karta informacyjna gatunku trojeść amerykańska, 2018, gov.pl