Wypożyczalnie sprzętu sportowego żądają dowodu w zastaw np. roweru. Co na to GIODO?

Na problem zwrócił uwagę jeden z naszych Czytelników. Postanowiliśmy sprawdzić, czy taka praktyka jest powszechna. Zadzwoniliśmy do kilku wypożyczalni sprzętu sportowego, wybraliśmy te, działające przypopularnych jeziorach i zalewach. - U nas trzeba mieć dowód. Panowie, którzy wydają sprzęt, najpierw spisują dane albo zabierają go na przetrzymanie. Potem oczywiście oddają - usłyszeliśmy nad jeziorem Zagłębocze.

Inaczej sprawa wyglądała w jednej z wypożyczalni nad Jeziorem Białym. - Skądże znowu? Nie wolno nam zatrzymywać cudzych dowodów - tłumaczył właściciel firmy. Zaznaczył, że, by zabezpieczyć się przed utratą sprzętu, pobiera od wczasowiczów kaucję w wysokości 100 zł. Zapewniał, że to pomaga zdyscyplinować klientów. - Zdarzało się, że ludzie zostawiali rowerki wodne na drugim brzegu jeziora i potem musieliśmy ich szukać - wspomina. Nad jeziorem Łukcze także zapewniano nas, że dowód nie będzie potrzebny.

GIODO nie ma wątpliwości

- Dowód osobisty może zatrzymać jedynie ten podmiot, któremu takie uprawnienie przyznaje przepis rangi ustawowej - wyjaśnia Małgorzata Kałużyńska-Jasak z biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Chodzi m.in. o policję w sytuacji, gdy prowadzi ona czynności rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze. Wypożyczalnie, czy ośrodki wczasowe, nie mają takich uprawnień, dlatego nie mogą żądać, by ktokolwiek powierzał im swój dokument tożasamości. - Zatrzymanie cudzego dowodu osobistego przez podmioty nieuprawnione stanowi wykroczenie - podkreśla Kałużyńska-Jasak. - Takie zachowanie podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny. Co zrobić, jeśli spotkamy się z takim procederem? Najlepiej poinformować o tym właśnie GIODO, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, tel. (22) 860 70 70.

Warto pamiętać, że ktoś, kto ma nasz dowód osobisty, może go wykorzystać, by się pod nas podszyć, a następnie np. zaciągnąć na nasze konto pożyczkę albo zdobyć informacje, które następnie posłużą do szantażu.

A co z kserowaniem?

W prowadzonej przez MOSiR wypożyczalni sprzętu nad Zalewem Zemborzyckim w Lublinie nikt nie zatrzyma naszego dowodu na dłużej. Nasz dokument zostanie za to skserowany. - Wypożyczamy sprzęt o znacznej wartości - podkreśla Zdzisław Hołysz, prezes Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji "Bystrzyca" w Lublinie. Dodaje, że to jedyna gwarancja, na jaką ośrodek może sobie pozwolić, by zmniejszyć ryzyko jego utraty. - Co ważne, w momencie zwrotu sprzętu do wypożyczalni nasi pracownicy natychmiast oddają osobie zwracającej sprzęt kopię jej dokumentu. Jeśli taka osoba nie chce jej wziąć, wtedy na jej oczach kserokopia jest niszczona - zapewnia Hołysz. Dodaje, że próby pobierania kaucji nie zyskały aprobaty klientów.

Co na to GIODO? Tutaj sytuacja nie jest już taka oczywista. Przepisy nie zabraniają wprost kserowania dowodów osobistych. GIODO do tej kwestii podchodzi jednak z ostrożnością. - Samo kserowanie dokumentu jest czynnością stricte techniczną - przyznaje Kałużyńska-Jasak. Dodaje, że kluczowa sprawa, to zakres pozyskanych danych. W praktyce należy się kierować zasadą adekwatności. - Powinno się przetwarzać tylko takie dane, które są niezbędne dla zrealizowania celu, w jakim są zbierane - tłumaczy Kałużyńska-Jasak.a

Aldona Minorczyk-Cichy

Fakty

W związku z coraz częstszą praktyką pobierania jako zastawu dowodu osobistego przypominamy, że to zwyczajne łamanie prawa.

Zgodnie z art. 33 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie. Zatrzymanie cudzego dowodu to wykroczenie, a jego sprawcy grozi za to kara ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo kara grzywny (art. 55 pkt 2 wymienionej ustawy).

Utratę dowodu osobistego należy jak najszybciej zgłosić w dowolnej gminie, na terenie której akurat przebywamy. Zaś podczas wyjazdu zagranicznego - w urzędzie konsularnym.

Dokument taki zostanie natychmiast unieważniony w systemie informatycznym. To zaś daje nam gwarancje, że nie zostaniemy obciążeni negatywnymi skutkami nielegalnego posłużenia się dokumentem przez znalazcę, czy złodzieja. Dla zwiększenia bezpieczeństwa utracenie dowodu należy zgłosić również do dowolnego banku. Zostanie to odnotowane w systemie informatycznym, do którego dostęp mają wszystkie banki. Dzięki temu oszust nie będzie mógł zaciągnąć zobowiązania: kredytu, dokonać zakupów na raty itd.