Zamojska Rotunda. Dokonał tego ząb czasu, a nie powalone drzewo. Krzyże są jednak wymieniane

Zamojska Rotunda, zwana też działobitnią lub prochownią, powstała ok. pół kilometra od dawnych murów twierdzy Zamość. Miała ona wzmocnić dawne fortyfikacje miasta od strony południowej. W 1940 r. Rotundę przejęło Gestapo. Założono tam niemieckie więzienie śledcze, w którym przetrzymywano głównie Polaków, ale także m.in. Żydów i obywateli ZSRR. Wielu zamordowano podczas egzekucji (szacuje się, że w ten sposób zginęło 8 tys. osób), inni umierali z powodu wycieńczenia i chorób.

Niemcy starali się zatrzeć ślady swoich przerażających zbrodni. Dlatego od wiosny 1944 r. wydobywano z ziemi zwłoki pomordowanych i palono je na dziedzińcu. Ostatecznie oprawcy opuścili to miejsce dopiero 22 lipca 1944 r. Po wojnie otwarto w zabytkowej Rotundzie Mauzoleum Martyrologii Zamojszczyzny, a ulicę prowadzącą do dawnej działobitni nazwano Drogą Męczenników Rotundy.

Niedawno przeprowadzono tam prace konserwatorskie. Inwestycja pochłonęła ponad 8,1 mln zł, z czego blisko 6,4 mln zł stanowiło dofinansowanie z Regionalnego Programu Województwa Lubelskiego. Wykonano remont obiektu, a także rozbudowana została ekspozycja muzealna. Powstały także m.in. nowe wystawy. Naprawiono również konstrukcje okazałego krzyża znajdującego są na Rotundzie oraz m.in. poddano renowacji starą bramę prowadzącą do tego obiektu.

Zdaniem naszego Czytelnika powalone drzewo leżące na mogiłach stanowi jednak – jak się wyraził – dysonans.

- Ta sytuacja jest nam znana. Rzeczywiście drzewo zostało powalone, ale nie uszkodziło krzyży znajdujących się na mogiłach. To może tak wygląda, bo one już nie są w najlepszym stanie, jednak nie jest to wynik tej sytuacji – zapewnia Jarosław Miechowiecki, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska UM w Zamościu. - Czekamy na zgodę konserwatora zabytków na usunięcie tego powalonego drzewa. Bez niej niczego nie możemy na Rotundzie wykonać. Natomiast krzyże znajdujące się na mogiłach i tzw. opaski są przez nas sukcesywnie wymieniane.