Czy drewno jest kluczem do zrównoważonego rozwoju? Sprawdzamy, skąd w drewnie bierze się energia

Jeden hektar lasu dostarcza 9 m3 drewna rocznie. W tym samym czasie filtruje powietrze i produkuje tlen w ilości wystarczającej dla 35 osób każdego dnia. To nie wszystko. Zdrowy las pomaga w gospodarce wodnej, jest naturalnym obszarem rekreacji dla ludzi, oraz domem dla wielu roślin i zwierząt. Tak jak sam las, drewno posiada wiele zastosowań i może być użytkowane na wiele sposobów.

Las jest najstarszym, odnawialnym źródłem energii. Drewno, które pochodzi z lasu jest źródłem energii, o czym każdy wie, ale pytanie brzmi: skąd w tym drewnie bierze się energia?

- Energia w drewnie, to jest po prostu energia słoneczna. Jest to energia niewyczerpywalna. To jest właśnie fenomen lasu. Drzewa rosną i dzięki nim mamy energię słoneczną prosto z natury – mówi Krzysztof Woźniak.

Warto wiedzieć, że kiedy drzewo jest ścinane, przypisuje się je do jednej z trzech grup użytkowych:

• Przemysł drzewny – tutaj trafia większość, czyli proste, nieuszkodzone odcinki drzew, które stanowią drewno wysokogatunkowe.
• Produkcja – drzewa o gorszej jakości są używane do produkcji m.in. płyt drewnopochodnych, czy papieru. Może być też użyte jako drewno opałowe lub materiał do produkcji zrębków, brykietu, czy peletów – dla celów energetycznych.
• Materiał opałowy – tutaj trafiają zdeformowane lub uszkodzone części drzew i gatunki, na które jest niewielki popyt.

- Lasy nie są po to, żeby z nich czerpać energię cieplną. To drewno jest takim zbiornikiem energii, a drewno to jest tylko część lasu i to jest ta część, którą wykorzystuje się gospodarczo. Powinno się zwrócić uwagę na to, żeby nie całą powierzchnię lasu od razu używać – podkreśla Woźniak.

Zrównoważona gospodarka leśna kreuje miejsca pracy i przysłużą się środowisku. To leśnicy i pracownicy leśni są odpowiedzialni za odpowiednie zarządzanie lasami.

Energia, która gromadzi się w drewnie, pochodzi z lasów, dlatego należy o nie odpowiednio dbać i nimi gospodarować. – Są parki narodowe, różnego rodzaju obszary chronione, w których zachowuje się bioróżnorodność, te lasy rosną w sposób dziki i tego się nie rusza. Natomiast jeśli chodzi o część lasów, którą wykorzystuje się gospodarczo, nie można wyciąć wszystkiego, co posiadamy. Trzeba to wykorzystać zgodnie z zasadą gospodarki o obiegu zamkniętym – tłumaczy ekolog.

Na czym polega gospodarka lasem o obiegu zamkniętym? Najpierw drzewo musi odpowiednio urosnąć, następnie się je ścina i należy wykorzystać wszelkie jego walory w sposób kaskadowy. - Drzewa, które rosną, pochłaniają, magazynują i wykorzystują energię ze słońca, ale też używają do tego dwutlenku węgla, czyli pochłaniają go z atmosfery, działają proklimatycznie. Wykorzystanie ich do zrobienia mebli lub konstrukcji powoduje, że uwięziony dwutlenek węgla, przez długi czas do atmosfery nie wróci, i to jest pierwszy etap gospodarki obiegu zamkniętego – mówi Krzysztof Woźniak.

Pozostałe części drzew, których nie da się wykorzystać do produkcji, wykorzystuje się jako energię odnawialną, czyli do ogrzewania. Ważne jest jednak to, aby drewno wykorzystywać lokalnie, bez angażowania dalekiego transportu. Najlepiej nadają się do tego urządzenia grzewcze zasilane drewnem kawałkowym, nieprzetworzonym. Są to kominki, piece i kotły na holzgas. W Polsce wiedzę o zrównoważonym używaniu drewna kawałkowego popularyzuje kampania „Drewno – pozytywna energia”.

- Trzeci etap to jest to, co pozostaje ze spalenia drewna. Można je spalić tak, aby pozostał biowęgiel, który jest znakomitym dodatkiem do nawozów. Drzewa również z takiego nawozu będą korzystały, pomaga on im rosnąć szybciej. I będzie je można znów ściąć i wykorzystać powstałe drewno. I tutaj pętla się zamyka – dodaje ekolog z Polskiego Forum Klimatycznego.

Krzysztof Woźniak podkreśla, że takiego problemu nie ma i drewna nie zabraknie. – Nie ścinamy jednego drzewa i czekamy, aż kolejne odrośnie. Drewno, które wykorzystujemy, odrasta w innych miejscach. Trzeba pamiętać, że drzewa cały czas rosną – tłumaczy.

- Drewno szybciej przyrasta, niż my z niego korzystamy. Dlatego obawy, że drewna może zabraknąć, ja tutaj nie widzę – zaznacza ekolog.

Ekspert dodaje również, że powierzchnia lasów w Polsce oraz zasobność się zwiększa. Jak podają Lasy Państwowe, lesistość kraju została zwiększona z 21 proc. w roku 1945 do 29,6 proc. obecnie (według danych Głównego Urzędu Statystycznego z grudnia 2018 r.).