Dwugłos w sprawie zmian w prawie farmaceutycznym. Czy ograniczyć dominację aptek sieciowych?

Tomasz Barszcz, prezes Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej

TAK. Ta regulacja to przemyślany i potrzebny krok, bo porządkuje rynek farmaceutyczny oraz przywraca właściwą rolę apteki, czyli placówki ochrony zdrowia, a nie sklepu z lekami.

Co ważne, zmiany w prawie dotyczą jedynie nowo powstałych aptek, które będą mogli otwierać jedynie farmaceuci. Natomiast dla dotychczas funkcjonujących aptek nic się nie zmieni. Zachowane zostaną więc zasady zdrowej konkurencji, przez co ceny leków pozostaną korzystne dla pacjentów.

Celem tej nowelizacji jest także przywrócenie dostępności do leków i usług farmaceutycznych dla pacjentów z terenów wiejskich i mniejszych miejscowości. Obecnie dochodzi do niepokojącego zjawiska, że część aptek sieciowych jest powiązana z niektórymi hurtowniami. Te hurtownie w pierwszej kolejności zaopatrują „własne” apteki, nie realizując przy tym zamówień aptek indywidualnych. W efekcie pacjenci mają ograniczony dostęp do leków. Sytuacja zmusza ich do tego, aby udać się po leki do apteki sieciowej zlokalizowanej najczęściej w dużym mieście. Dla pacjentów to duży kłopot, bo muszą znaleźć czas, a także dodatkowe środki na dojazd.

W mojej ocenie, apteka powinna być miejscem wolnym od zabiegów marketingowych, których celem jest jedynie zwiększanie sprzedaży, a więc tak naprawdę nakłanianie pacjenta do kupowania większej ilości medykamentów. Niestety, z takim zjawiskiem mamy dziś do czynienia w części aptek sieciowych, gdzie pacjentom „polecane” są produkty wysokomarżowe.

W efekcie pacjent opuszcza aptekę z siatką niepotrzebnych preparatów nabytych w tzw. promocji oraz pustym portfelem, co jest szczególnie bolesne dla osób starszych. Zmiany w prawie mają skutecznie przeciwdziałać tego rodzaju praktykom.

Marek Chmielewski, lekarz, członek NSZZ Solidarność w Lublinie

NIE. Zmiany na rynku aptecznym są na pewno koniecznie. Nie wiem tylko, czy w proponowanej formie. Istnieje ryzyko, że warunek jednej apteki na 3 tysiące mieszkańców osłabi konkurencję na rynku. Tym bardziej że nowe apteki nie będą mogły powstawać również bliżej niż 500 metrów od już istniejących, a jeden farmaceuta nie będzie mógł mieć więcej niż 4 apteki. Wydaje się, że może to osłabić pozycję negocjacyjną mniejszych aptek w kontaktach z hurtowniami. Niewykluczone, że to wszystko przełoży się na wzrost cen leków.

Sama nowelizacja ustawy nie odnosi się bezpośrednio do pacjentów. Chorych ludzi mniej interesuje, kto jest właścicielem apteki, a raczej jaką pomoc mogą uzyskać u aptekarza i ile zapłacą za leki.

Rozumiem, że ograniczenia, które chce wprowadzić Ministerstwo Zdrowia, mają na celu ograniczenie dominacji aptek sieciowych. To słuszny cel, ale dla mnie jako lekarza istotniejsze jest, żeby pacjent nie wrócił za jakiś czas do gabinetu z pogarszającymi się wynikami tylko dlatego, że leku nie było w „jego” aptece lub był za drogi.

Z kolei uważam, że to farmaceuci powinni być właścicielami aptek. Wolę, żeby to doświadczony aptekarz udzielał też porad pacjentom, dbał o ilość, rodzaj i cenę leków. Teraz niejednokrotnie przedsiębiorca prowadzący działalność w różnych branżach otwiera aptekę. Pamiętajmy - apteka to nie jest zwykły rynkowy biznes.

Jako lekarza i związkowca interesuje mnie także, na jakich warunkach pracują farmaceuci w aptekach. Jakie mają umowy, ile zarabiają, jakie mają warunki pracy, to wszystko przekłada się bowiem na jakość ich pracy i kontakt z pacjentami. Chciałbym, żeby pacjent otrzymał leki i porady, jak je zażywać, od uśmiechniętego, docenionego i wykształconego farmaceuty.