Świąteczny bon ton, czyli o zachowaniu się przy stole

Przygotowanie stołu

Istotnym elementem dobrze nakrytego stołu jest obrus. Powinien być czysty i idealnie wyprasowany, skrojony niemal na miarę - zwisający przynajmniej 20 centymetrów z każdej strony. Jego barwę dobieramy do koloru i wzoru serwisu. Obrus wzorzysty, kolorowy, pasuje do zastawy gładkiej, natomiast do zastawy w desenie - obrus jednolity. Gdy już dopasujemy nakrycie, należy dokładnie przemyśleć, jakie elementy zastawy będą niezbędne, a z których można zrezygnować. Jest to oczywiście zależne od zaplanowanego przez nas menu.

Przy obiedzie nakrycie stołu jest następujące: sztućce umieszcza się po bokach talerza płaskiego, na talerzu - talerze deserowe, a na nich talerz głęboki lub bulionówkę. Jeśli przy obiedzie są tzw. przystawki, kładzie się osobny talerzyk deserowy. Szklankę lub kieliszki ustawia się po prawej stronie. Natomiast złożoną w trójkąt serwetkę umieszczamy z lewej strony zastawy lub na talerzyku.

Kieliszki ustawia się rozpoczynając od kieliszka do wina czerwonego, poprzez kieliszek do wina białego, skończywszy na szklance do wody.

Warto dodać, że na stole nie stawiamy wysokich świec ani wysokich wazonów z kwiatami - goście muszą się widzieć. Tak przygotowany stół powinien być efektem wyczucia, harmonii i smaku. Opisane nakrycie jest standardowe, wykorzystywane na przyjęciach, gdzie serwowanych jest wiele dań, napojów i przekąsek.

Układanie sztućców

- Znawcy etykiety sugerują, że względy estetyczne są drugorzędne przy układaniu sztućców wokół talerzy, a ważniejsza jest funkcjonalność. To prawda, ale nie należy zapomnieć o tym, że dobrze ułożone, dopasowane sztućce to nie wszystko. Te powinny być wcześniej wypolerowane i pochodzić z jednego kompletu - mówi Małgorzata Otte, pełnomocnik zarządu ds. rozwoju w firmie Hefra. - Czyste i dobrze ułożone sztućce świadczą o naszej kulturze i znajomości zasad savoir-vivre. Od tego zależy również komfort gości, ponieważ zasady układania platerów są ściśle związane z etykietą. Sztućce układamy po obu stronach talerza w takiej kolejności, w jakiej są używane: najdalej od talerza te, którymi posłużymy się najpierw. Ogólne zasady nie są trudne - przy nakryciu nie powinno znajdować się więcej niż trzy pary sztućców, pozostałe podaje się przy serwowaniu kolejnych dań. Łyżki układa się miseczką do dołu, zęby widelca do góry, natomiast ostrza noży kieruje się w stronę talerza.

Po prawej stronie nakrycia powinien znaleźć się nóż obiadowo-deserowy, łyżka do zupy i nóż stołowy (jeżeli jest przystawka). Jeśli na obiad przygotowujemy rybę, to zamiast zwykłego noża i widelca podaje się specjalne sztućce do ryby. Natomiast po lewej stronie talerza powinny znaleźć się odpowiednio widelce do zakąsek i dania głównego. Sztućców obiadowo-deserowych używamy do przystawek i do obiadów. Sztućce stołowe wykorzystujemy tylko przy daniach głównych. Może się zdarzyć również tak, że zamiast łyżki do zupy po prawej stronie, znajduje się ona u góry talerza (w tym przypadku to łyżka do bulionu - okrągła i mniejsza od normalnej). O elegancji stołu decyduje również idealny ład i symetria. Wszystkie sztućce powinny mieć końce rękojeści oddalone 1 cm od siebie i od krawędzi stołu.

To warto wiedzieć

Goście siadają dopiero wtedy, gdy swoje miejsce zajmie najważniejszy gości gospodarz.

Gdy weźmiemy sztućce ze stołu, nie możemy ich już z powrotem odłożyć ani nawet oprzeć częściowo o stół (sztućce można odłożyć jedynie na talerz).

Talerz na zupę przechylamy w kierunku od siebie.

Bułki nie gryziemy, lecz odłamujemy po kawałku.

Podczas toastów nie stukamy się kieliszkami, a jedynie kierujemy kieliszek w stronę osoby honorowanej toastem lub w kierunku naszych sąsiadów.

Szklanka do wody jest jedynym naczyniem, które pozostaje przy naszym nakryciu do ostatniego posiłku, deseru. a Przerywając posiłek, krzyżujemy sztućce na talerzu, tak aby widelec leżał nad nożem.

Jeśli przerywamy jedzenie zupy, łyżka pozostaje w talerzu; jeśli kończymy, odkładamy łyżkę na talerzu, stanowiącym podstawę głębokiego talerza.

Łyżka do kawy i herbaty zawsze spoczywa na spodku, bez względu na to, czy napój znajduje się w naczyniu, czy nie.

Na zakończenie jedzenia dania głównego, widelec i nóż kładziemy równolegle, trzonkami skierowanymi w prawą stronę, na godzinę piątą.