„Sztuka przed epoką sztuki”. Wspaniałe dzieła romańskie i gotyckie w Barcelonie

W czasach rzymskich znajdowała się w tym zakątku dzisiejszej Barcelony świątynia Jowisza. W średniowieczu działał tam natomiast m.in. cmentarz żydowski (istnieje do dziś). Obecnie jednak najważniejszą, najbardziej renomowaną budowlą na Żydowskim Wzgórzu w Barcelonie jest monumentalne muzeum, mieszczące się w imponującym Pałacu Narodowym. Warto się tam wybrać.

Zobaczymy tam wspaniały zbiór sztuki głównie Katalonii i Hiszpanii. Dzieła tam prezentowane stworzyli m.in. dzieła El Greco, Velazquez, ale także Gaudi, Dali, Picasso czy Miro. Wyjątkowo bogata jest w tym muzeum kolekcja sztuki romańskiej i gotyckiej.

Jej bogactwo i jakość zrobiła na nas ogromne wrażenie. Z wielu względów. Czym sztuka średniowiecza różni się od tej z innych epok? Pisała o tym Zofia Herman-Templewicz w tekście pt. „Status obrazu i kult wizerunków” (w książce pt. Galeria sztuki średniowiecznej).

„Twórczość artystyczną wieków średnich nazywa się często sztuką przed epoką sztuki. Podstawowa funkcja obiektów artystycznych wiązała się bowiem przede wszystkim z religią bądź reprezentacją władzy, a nie z estetycznymi walorami dzieł, nie istniało pojęcie sztuki w jego dzisiejszym znaczeniu” – pisała Zofia Herman-Templewicz. „Jednocześnie rola obrazu w chrześcijaństwie była bardzo ważna i od początku stała się przedmiotem dyskusji i sprzecznych sądów (chodzi np. o spory ikonoklastów z ikonofilami).

A jednak te działa (także m.in. rzeźby) zachwycają, skrzą się barwami, fascynują. Nie dają spokoju. Dlaczego? Bo to tak jakbyśmy bezpośrednio zetknęli się z ludźmi średniowiecza, ich wierzeniami, wyobrażeniami świata, troskami i lękami. Jakbyśmy za pośrednictwem starych malowideł… spojrzeli im w oczy.

Wspaniałą kolekcję takiej sztuki można oglądać w Barcelonie. Jednak znakomity zbiór (oczywiście głównie z dawnych terenów naszego kraju) zobaczymy również m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie.