Cukrzyca: przyczyny, objawy, leczenie, typy. Czym jest cukrzyca i jakie są jej objawy?

Cukrzyca to przewlekła, metaboliczna choroba, której przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Przyczyny cukrzycy to niedobór tego hormonu wydzielanego przez komórki beta trzustki, który prowadzi do zaburzeń wykorzystania glukozy przez komórki organizmu. To natomiast doprowadza do zwiększenia stężenia glukozy we krwi, czyli hiperglikemii. Przewlekła hiperglikemia (zbyt duży poziom cukru) może prowadzić do uszkodzenia czy niewydolności innych narządów, np. oczu, nerek czy serca.

Cukrzyca typu 1. Objawy, przyczyny, leczenie

Ten typ cukrzycy dotyka ludzi młodych, dlatego też nazywany jest często cukrzycą młodzieńczą, ale też insulinozależną. Choroba w tym przypadku rozwija się w dzieciństwie, a do jej leczenia konieczne są zastrzyki z insuliny. Cukrzyca typu 1 spowodowana jest brakiem insuliny na skutek procesu immunologicznego przez przeciwciała skierowane przeciwko antygenom wysp lub w sposób idiopatyczny. Komórki beta trzustki mogą produkować jej mniej, a w niektórych przypadkach wcale.

Cukrzyca typu 2. Objawy, przyczyny, leczenie

Cukrzyca typu 2 dotyczy około 90 proc. zachorowań. Teoretycznie nazywa się ją insulinoniezależną, ale nie jest to do końca prawda, gdyż na którymś etapie choroby podawanie insuliny może okazać się konieczne. Zazwyczaj cukrzyca typu 2 leczona jest jednak tabletkami. Jej występowanie wiąże się z wiekiem i trybem życia. Coraz częściej, z powodu otyłości, zapadają na nią osoby w coraz młodszym wieku.

Cukrzyca typu 2 oczywiście również wiąże się z tym, że chorujący na nią mają zbyt duży poziom glukozy w organizmie. Jej objawy mogą być łagodniejsze niż w przypadku cukrzycy typu 1, a co za tym idzie jest trudniejsza do zdiagnozowania. Często wykrywa się ją przy okazji innych badań. Główne symptomy cukrzycy typu 2 to jednak m.in. chroniczne zmęczenie, senność, napady głodu czy problemy z utratą wagi.

Cukrzyca ciążowa. Objawy, przyczyny, leczenie

Cukrzyca ciążowa może występować przejściowo u kobiet w ciąży. Jest ona rozpoznawana na podstawie podwyższonego stężenia glukozy we krwi (może mu towarzyszyć obecność glukozy w moczu). Cukrzyca ciążowa pojawiaja się u kobiet, które do tej pory były zdrowe. Ten typ cukrzycy ustępuje po urodzeniu dziecka, ale mimo to może stanowić zagrożenie dla zarówno dla płodu, jak i matki. U ok. 30-50% kobiet, które w trakcie ciąży chorowały na cukrzycę, istnieje prawdopodobieństwo, że w ciągu 15 lat rozwinie się u nich cukrzyca typu 2.

Jakie są objawy cukrzycy? Symptomy cukrzycy 1 i 2 typu są podobne. Należą do nich:

• Osłabienie
• Nagłe chudnięcie
• Nadmierna potliwość
• Duże pragnienie
• Częstsze oddawanie moczu
• Zwiększony apetyt
• Przewlekłe zmęczenie, senność
• Zaburzenia widzenia
• Ciężko gojące się rany

Żadnego z tych objawów nie powinniśmy lekceważyć. Jeżeli zauważyłeś, że w ostatnim czasie czujesz duże zmęczenie, częściej chodzisz do łazienki, nadmiernie się pocisz, odczuwając przy tym duże pragnienie i zwiększony apetyt, koniecznie zgłoś się do lekarza. Ten z pewnością pokieruje cię na badania i zbada ci poziom cukru we krwi, by sprawdzić czy rzeczywiście są to objawy cukrzycy.

Wiele słyszy się, że cukrzyca ma związek z jedzeniem słodyczy. Absolutnie tak jednak nie jest. Przyczyną cukrzycy typu 1 nie jest też u dzieci otyłość. Najczęściej cukrzyca u dzieci pojawia się pomiędzy 4 a 6, a także 10 a 14 rokiem życia.

Objawy cukrzycy u dzieci to:

• bardzo częste oddawanie moczu
• wstawanie do toalety w nocy kilkukrotnie
• moczenie łóżka
• zmęczenie
• senność w ciągu dnia
• niechęć do chodzenia
• szybka utrata wagi
• głód
• brak apetytu - w przypadku kwasicy ketonowej.

Kwasica ketonowa to, według definicji, stan organizmu, w którym w celu produkcji energii następuje spalanie tłuszczów zamiast glukozy w wyniku czego dochodzi do produkcji ketonów (ciał ketonowych) wywołujących kwasicę metaboliczną (nieoddechową).

Objawy kwasicy ketonowej to:

• utrata łaknienia, nudności, wymioty, bóle brzucha
• zapach acetonu z ust (zapach owoców/jabłek)
• odwodnienie
• osłabienie, senność, utrata przytomności
• zaburzenia świadomości
• zaczerwienienie policzków
• wysypka na ciele
• ból w klatce piersiowej

Cukrzycę typu 1 leczy się za pomocą insuliny. Chorzy na nią podają sobie zastrzyki z tego hormonu i jest to tak naprawdę, obok pomiarów stężenia glukozy we krwi (za pomocą glukometru) jedyna możliwość leczenia i kontrolowania choroby. Kluczowa jest też jednak właściwa dieta, w której muszą znajdować się owoce, warzywa, ograniczona natomiast musi być ilość węglowodanów.

W leczeniu cukrzycy typu 2 najczęściej stosowane są zaś leki doustne. Zdarzają się jednak przypadki, gdy wystarczy po prostu zmiany stylu życia chorego, ale niekiedy konieczne jest też przyjmowanie insuliny.

Cukrzyca niesie za sobą bardzo wiele, niebezpiecznych powikłań. Wśród nich są:

• Neuropatia - najczęstsze powikłanie. Jest to choroba nerwów obwodowych
• Nefropatia - uszkodzenie nerek
• Retinopatia - zaburzenia widzenia
• Zespół stopy cukrzycowej
• Zaburzenia hormonalne
• Miażdżyca

Przy cukrzycy bardzo ważne jest odpowiednie odżywianie, a dieta cukrzycowa wcale nie jest skomplikowana. Mówiąc o diecie trzeba pamiętać przede wszystkim o kontroli glikemii, a więc poziomu cukru we krwi. Chorzy na cukrzycę muszą stosować dietę bogatą w warzywa i produkty o niskim indeksie glikemicznym. Cukrzycy nie mogą też oczywiście spożywać zbyt wielu produktów, które podwyższają poziom cukru. Szczegóły jadłospisu na początek najlepiej skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.

W ostatnim czasie mówi się często o nowych typach cukrzycy. Są to: cukrzyca typu LADA, cukrzyca typu MODY czy cukrzyca typu 3. Pierwszy z nich, cukrzyca LADA to cukrzyca typu 1, która rozwija się jednak wolniej i dotyka dorosłych. W przypadku cukrzycy typu lada może minąć nawet kilka lat zanim pojawi się konieczność przyjmowania insuliny. Często jest też ona mylona z cukrzycą typu 2.

Cukrzyca typu MODY jest odmianą bardzo rzadką i dziedziczną. Z szacunków wynika, że choruje na nią około 1-2 proc. diabetyków. Jej objawy pojawiają się najczęściej u osób w wieku 15-35 lat, a przebieg jest podobny jak w przypadku cukrzycy typu 2. U chorych na cukrzycę MODY nie występuje otyłość.

Cukrzyca typu 3, to natomiast cukrzyca wtórna - jest efektem innej choroby. Może ją wywoływać np. nadczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników, mukowiscydoza, ostre zapalenie trzustki, nowotwory, zespół Cushinga, czy akromegalia.

Glukometr - urządzenie do mierzenia stężenia glukozy we krwi.

Hipoglikemia - zbyt mały poziom cukru we krwi.

Hiperglikemia - zbyt duży poziom cukru we krwi.