Egzamin gimnazjalny 2013. Sprawdź swoją wiedzę historyczną i społeczną

TU ZOBACZ TEST ĆWICZENIOWY Z JĘZYKA POLSKIEGO

Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie mają wyłącznie formę zamkniętą. Mogą występować pojedynczo lub w wiązkach tematycznych.

TEST ĆWICZENIOWY Z HISTORII I WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

TEKST DO ZADAŃ 1 - 3

HOMER "ILIADA" (fragment)
Niepowstrzymana wesołość objęła błogosławionych
bogów na widok Hefajsta, jak po domostwie się krzątał.
Tak wiec bogowie dzień cały, dopóki słońce nie zaszło,
biesiadowali. Niczego nie brakowało dla duszy:
ani formingi* uroczej, którą miał w rękach Apollon,
ani pięknymi głosami pieśni przez Muzy śpiewanych.
Kiedy pogrążył się wreszcie w morzu promienny blask słońca,
wszyscy bogowie po uczcie spocząć do siebie odeszli,
gdzie dla każdego z biegłością kunsztowną dom wybudował
mistrz znakomity, kulawy na obie nogi Hefajstos.
Dzeus Olimpijczyk też poszedł do łoża, błyskawicowy,
tam, gdzie i przedtem spoczywał, gdy sen ogarniał go słodki -
poszedł, by spocząć przy Herze, o złotym tronie bogini.

* forminga - instrument muzyczny
/Homer, Iliada, przekład Kazimiera Jeżewska, Warszawa 1999./

ZADANIE 1
Miejscem przedstawionej przez Homera sceny jest
A. Olimpia
B. Hades
C. Akropol w Atenach
D. Olimp

ZADANIE 2
Według wyobrażeń religijnych starożytnych Greków wymienieni w tekście Homera Dzeus (Zeus) i Apollon (Apollo) to
A. bracia
B. synowie Hery
C. synowie muz
D. ojciec i syn

ZADANIE 3
Przeczytaj słownikowe wyjaśnienia haseł "zoomorfizm" i "antropomorfizm", a następnie zaznacz ten zestaw dwu terminów, który najpełniej opisuje wyobrażenia religijne starożytnych Greków przedstawione w cytowanym fragmencie Iliady.

zoomorfizm - przedstawienie człowieka lub bóstwa w kształcie zwierzęcia
antropomorfizm - uczłowieczenie, wyobrażenie Boga lub bóstwa w postaci ludzkiej

A. zoomorfizm i monoteizm
B. politeizm i antropomorfizm
C. antropomorfizm i monoteizm
D. politeizm i zoomorfizm

MATERIAŁY DO ZADAŃ 4 - 8

KRONIKA (fragment)
Gdy poczuł, że [los] żąda już od niego śmiertelnej powinności, poleca spisać dokumenty testamentowe. Przekazuje w nich w spadku czterem synom i to, co osiągnięte zasługami przodków, i następstwo w królestwie, wyznaczając stałe granice czterech dzielnic w ten sposób, że w ręku najstarszego miało pozostać i księstwo dzielnicy krakowskiej, i władza zwierzchnia.
/Mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem, Kronika polska, przeł. i oprac. Brygida Kürbis, Wrocław 1992./

ZADANIE 4
Testament, o którym mówi KRONIKA, został sporządzony
A. pod koniec XI w.
B. w 1. połowie XII w.
C. w 2. połowie XII w.
D. na początku XIII w.

ZADANIE 5
Wystawcą testamentu, o którym mówi KRONIKA, był
A. Mieszko I
B. Bolesław Krzywousty
C. Kazimierz Odnowiciel
D. Władysław Herman

ZADANIE 6
Na mocy testamentu, o którym mówi KRONIKA, księstwo dzielnicy krakowskiej i władzę zwierzchnią jako pierwszy objął
A. Władysław Wygnaniec
B. Mieszko Stary
C. Bolesław Kędzierzawy
D. Henryk Sandomierski

ZADANIE 7
W którym szeregu poprawnie przyporządkowano imiona książąt do numerów dzielnic, które odziedziczyli?
A. Władysław Wygnaniec - 1, Mieszko Stary - 4, Bolesław Kędzierzawy - 2.
B. Władysław Wygnaniec - 2, Mieszko Stary - 3, Bolesław Kędzierzawy - 5.
C. Władysław Wygnaniec - 4, Mieszko Stary - 5, Bolesław Kędzierzawy - 3.
D. Władysław Wygnaniec - 1, Mieszko Stary - 3, Bolesław Kędzierzawy - 3.

ZADANIE 8
Skutkiem testamentu, o którym mówi KRONIKA, było
A. utworzenie pierwszego arcybiskupstwa w Gnieźnie
B. rozbicie dzielnicowe państwa Piastów
C. wzmocnienie władzy centralnej w państwie Piastów
D. zawarcie unii polsko-litewskiej

ZADANIE 9
Kto sprowadził zakon krzyżacki do ziemi chełmińskiej?
A. Bolesław Krzywousty
B. Konrad Mazowiecki
C. Władysław Łokietek
D. Kazimierz Wielki

ZADANIE 10
Krzyżacy zajęli Pomorze Gdańskie za panowania
A. Konrada Mazowieckiego
B. Władysława Łokietka
C. Kazimierza Wielkiego
D. Władysława Jagiełły

ZADANIE 11
Pomorze Gdańskie zostało odzyskane przez Polskę za panowania
A. Władysława Jagiełły
B. Kazimierza Jagiellończyka
C. Zygmunta Starego
D. Zygmunta Augusta

ZADANIE 12
Pierwszy hołd lenny księcia pruskiego złożony w Krakowie przyjął
A. Władysław Jagiełło
B. Kazimierz Jagiellończyk
C. Zygmunt I Stary
D. Zygmunt II August

MAPA DO ZADAŃ 13 - 16

ZADANIE 13
Obszary oznaczone numerem 1 były w XVI w.
A. wyłącznie posiadłościami hiszpańskimi
B. posiadłościami hiszpańskimi i portugalskimi
C. wyłącznie posiadłościami portugalskimi
D. terenami wolnymi od kolonizacji hiszpańsko-portugalskiej.

ZADANIE 14
Którą literą zaznaczono trasę wyprawy Vasco da Gamy?
Odpowiedź:

ZADANIE 15
Jednym z następstw wielkich odkryć geograficznych było
A. zawężenie rynków zbytu na towary europejskie
B. poszukiwanie drogi morskiej do Indii
C. zniszczenie cywilizacji przedkolumbijskich
D. wyparcie Turków osmańskich z Europy

ZADANIE 16
Wydarzenie, które miało miejsce po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba, to
A. wynalazek druku
B. upadek Konstantynopola
C. wojna trzynastoletnia
D. wystąpienie Marcina Lutra

ZADANIE 17
Przeczytaj fragment hasła z encyklopedii oraz relacje dwóch cudzoziemców o życiu gospodarczym XVII-wiecznej Rzeczypospolitej.

MERKANTYLIZM - polityka ekonomiczna prowadzona przez państwo, również system poglądów ekonomicznych, odpowiadający tej polityce; zakładający, że źródłem bogactwa państwa jest rozwinięty eksport towarów, przewyższający import, w wyniku czego uzyskuje się dodatni bilans handlowy. Jednym z zadań państwa powinno być popieranie rozwoju rynku wewnętrznego i nakładanie ceł ochronnych.
/Na podstawie: Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 4./

RELACJA 1
W Polsce na tak wielkich przestrzeniach rozciągają się bagna, dzięki czemu jest tam dużo pastwisk. Polacy mogliby wytwarzać znaczną ilość środków żywnościowych. Byłoby to dla nich z wielką korzyścią, tym bardziej, że nie znam kraju, w którym by się jadało tak dużo mięsa, jak w Polsce i gdzie wskutek tego zabija się tyle zwierząt. Nie ma również kraju, w którym by używano tyle skóry, gdyż wszyscy noszą tu wysokie buty, prawie wszyscy mają karoce lub wozy kryte skórą [...]. Polacy, zamiast garbować i wyprawiać skóry wszystkich zwierząt, które biją, pozwalają zabierać je cudzoziemcom i wyprawiać za granicą, skąd przywozi się je z powrotem i sprzedaje Polakom za drogie pieniądze.
/Gaspard de Tende, Relation historique de la Pologne..., Paryż 1687, [w:] Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie, opr. i wyd. Jan Gintel, t. I, Kraków 1971./

RELACJA 2
W całej Polsce i na Litwie jest bardzo dużo młynów, lecz bardzo mało foluszów* czy papierni, chociaż mogłyby one tam być ze względu na dużą ilość wartkich rzek. Zarówno w tej dziedzinie, jak i innych, Polacy zupełnie nie dbają o swój interes, zadowalając się płaceniem dużych sum za sukna i papier, podczas gdy z łatwością mogliby mieć jedno i drugie własnego wyrobu.
/Bernard Connor, The History of Poland..., Londyn 1698, [w:] Jan Antoni Wilder, Okiem cudzoziemca. Ze wspomnień cudzoziemców o dawnej Polsce, Warszawa 1959/

* folusz - pilśniarka, służy do spilśniania tkanin wełnianych, czyli wiązania włókien osnowy i wątku tkanin wełnianych w zwartą masę

Zadanie
Co można powiedzieć o autorach tych relacji?
A. Obaj autorzy są zwolennikami merkantylizmu i krytykują życie gospodarcze Rzeczypospolitej.
B. Tylko autor relacji 1 jest zwolennikiem merkantylizmu i krytykuje życie gospodarcze Rzeczypospolitej.
C. Tylko autor relacji 2 jest zwolennikiem merkantylizmu i krytykuje życie gospodarcze Rzeczypospolitej.
D. Obaj autorzy, krytykując życie gospodarcze XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, nie odwołują się do zasad merkantylizmu.

TEKST DO ZADAŃ 18 - 21

SEWERYN GOSZCZYŃSKI O POCZĄTKU WALK W WARSZAWIE (fragment)
Dobrze się już ściemniło, kiedyśmy puścili się nareszcie ku Łazienkom. Obliczyliśmy się - było nas osiemnastu. Nabiliśmy karabiny i ruszyliśmy w pochód dwoma oddziałami, złożonymi każdy z dziewięciu ludzi. Jeden miał wpaść główną bramą do Belwederu [...]. "Śmierć tyranom" wykrzyknął mój oddział [...]. Po chwili i drugi oddział połączył się z naszym. Przebiegliśmy pędem, z łoskotem, którego łatwo można się domyślić, dół i pierwsze piętro - nigdzie w[ielkiego] księcia [...]. Przy moście Sobieskiego złączyliśmy się ze szkołą podchorążych, która po napadzie na koszary jazdy [rosyjskiej] cofnęła się na chwilę i zajęła to stanowisko. [...]
Wkroczyliśmy nareszcie na [ulicę] Nowy Świat, była to część miasta zamieszkana najwięcej przez wyższych oficerów i urzędników [...]. Weszliśmy jakby w pustkę, jakby w atmosferę grobu. [...] Na próżno wołamy "do broni!", bijemy we drzwi i okiennice kolbami karabinów. Żaden głos, żaden ruch życia nie odpowiada. [...] W kilka chwil byliśmy przy Arsenale.
/Seweryn Goszczyński, Dzieła zbiorowe. [w:] Wybór tekstów źródłowych do nauczania historii, oprac. Izabella Rusinowa, Warszawa 1986./

ZADANIE 18
Seweryn Goszczyński opisał wydarzenia z powstania
A. kościuszkowskiego
B. listopadowego
C. styczniowego
D. warszawskiego

ZADANIE 19
W tekście Seweryna Goszczyńskiego znajduje się informacja na temat
A. daty wybuchu powstania
B. przywódców walk powstańczych
C. przyczyn napadu na koszary jazdy rosyjskiej
D. przebiegu pierwszych godzin powstania

ZADANIE 20
Z tekstu Seweryna Goszczyńskiego wynika, że
A. powstanie początkowo nie spotkało się z powszechnym poparciem mieszkańców Warszawy
B. Rosjanie w popłochu uciekli z Warszawy
C. początek powstania był dobrze przygotowany
D. walki błyskawicznie przeniosły się poza granice miasta

ZADANIE 21
Powstanie, którego dotyczy tekst Seweryna Goszczyńskiego, zakończyło się
A. po tygodniu
B. po upływie niespełna miesiąca
C. w następnym roku
D. po upływie kilku lat

ZADANIE 22
Przeczytaj dialog. Przyporządkuj dwóm wskazanym wypowiedziom z tego dialogu odpowiednie nazwy etapów negocjacji z podanej listy: kompromis, kontroferta, oferta, porozumienie, ustępstwo.

[1] - Aniu, chodźmy dziś wieczorem do kina. Najlepiej na jakąś komedię.
[2] - Wolałabym iść do teatru. Skorzystajmy z tego, że akurat mamy festiwal.
[3] - Zgoda. Ale czy grają jakąś komedię?
[4] - Myślałam co prawda o przedstawieniu baletowym, ale możemy też iść na komedię Fredry.
[5] - Bardzo się cieszę, że wyjdziemy razem dzisiejszego wieczoru.

Wypowiedź [2] i wypowiedź [3] to odpowiednio
A. oferta i kompromis.
B. kontroferta i ustępstwo.
C. ustępstwo i porozumienie.
D. kontroferta i kompromis.

ZADANIE 23
W Rzeczypospolitej Polskiej władzę ustawodawczą sprawują
A. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów
B. Senat Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów
C. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Senat Rzeczypospolitej Polskiej
D. Sąd Najwyższy i Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

ZADANIE 24
Najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej jest
A. Marszałek Sejmu
B. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
C. Marszałek Senatu
D. Prezes Rady Ministrów

ZADANIE 25
W Rzeczypospolitej Polskiej władzę wykonawczą sprawują
A. Rada Ministrów i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
B. Marszałek Sejmu i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
C. Marszałek Sejmu i Rada Ministrów
D. Marszałek Sejmu i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

ZADANIE 26
Nadzór nad działalnością sądów powszechnych w Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje
A. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
B. Rada Ministrów
C. Sąd Najwyższy
D. Naczelny Sąd Administracyjny

MATERIAŁY DO ZADANIA 27

Polaków Dzieje Malowane, Warszawa 2007.

W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły
Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej sali
Zgodzonego z narodem króla fetowali;
Gdy przy tańcu śpiewano: "Wiwat Król kochany!
Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!"
Fragment Koncertu Jankiela z "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza

ZADANIE 27
Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Oba źródła nawiązują do
A. zawarcia unii polsko-litewskiej
B. uchwalenia reform Sejmu Wielkiego
C. powołania Komisji Edukacji Narodowej
D. obalenia Konstytucji 3 Maja

ZADANIE 28
Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadające mu pojęcie, wybierając pojęcia spośród oznaczonych literami A-D. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane pojęcia.

A. Monarchia stanowa.
B. Monarchia absolutna.
C. Monarchia patrymonialna.
D. Monarchia parlamentarna.

ZADANIE 29
Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Bezpośrednią przyczyną wybuchu pierwszej wojny światowej było
A. zawarcie przez Niemcy, Austro-Węgry i Włochy sojuszu, zwanego Trójprzymierzem
B. objęcie władzy przez bolszewików po rewolucji październikowej w Rosji
C. podpisanie traktatu na międzynarodowej konferencji w Wersalu
D. zabójstwo w Sarajewie następcy tronu Austro-Węgier Franciszka Ferdynanda

ZADANIE 30
Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Przedstawicielem Polonii jest
A. Maria Kowalska, zamieszkała w Szczecinie bibliotekarka, urodzona w Płocku.
B. Krzysztof Kwiatkowski, przedsiębiorca z Giżycka, przebywający na wakacjach w Egipcie.
C. Mai Phan, uczennica poznańskiego liceum, urodzona w Wietnamie.
D. John Paluch, zamieszkały w Chicago krawiec, którego rodzice pochodzą z Podhala.

TABELA DO ZADANIA 31
Wyniki badań sondażowych w Wielkiej Brytanii - odpowiedzi na pytanie: Na polityków której partii oddasz swój głos?

ZADANIE 31
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące wyników sondażów są prawdziwe, czy fałszywe.

1. Pomiędzy grudniem 2005 r. a styczniem 2011 r. poparcie wyborców dla Konserwatystów i Liberalnych Demokratów zmniejszyło się.
2. Pomiędzy grudniem 2005 r. a styczniem 2011 r. liczba zwolenników zarówno Partii Pracy, jak i Liberalnych Demokratów zwiększyła się.

ZADANIE 32
Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych.
Sejm i Senat zebrane na wspólnych obradach, to
A. Trybunał Stanu.
B. Zgromadzenie Narodowe.
C. Rada Najwyższa.
D. Komisja Konstytucyjna.

Rozwiązałeś? Sprawdź odpowiedzi.
TUTAJ ZNAJDZIESZ ODPOWIEDZI DO TESTU Z HISTORII I WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

JUTRO OPUBLIKUJEMY TEST ĆWICZENIOWY Z PRZEDMIOTÓW PRZYRODNICZYCH

Zadania pochodzą z testów i materiałów przygotowanych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną w latach 2002 - 2013