Historyczny napis odsłonięty podczas remontu szkoły Vetterów został zamalowany. Co o tym zdecydowało?

„Hart aber gerecht”, czyli „Twardy/surowy, ale sprawiedliwy/słuszny" – to napis odsłonięty podczas remontu siedziby Zespołu Szkół Ekonomicznych im. A. i J. Vetterów przy ulicy Bernardyńskiej w Lublinie. Wykonano go na ścianie w rejonie wejścia głównego.

- W budynku podczas II wojny światowej stacjonował garnizon litewskich policjantów - strażników obozu na Majdanku. Napis nie zachował się w całości – mówi Dariusz Kopciowski, wojewódzki konserwator zabytków w Lublinie.

Co oznaczają słowa? - W przemówieniu do SS na początku inwazji na Polskę, Heinrich Himmler mówił o tym, że trzeba być twardym, nawet jeśli trzeba będzie mordować kobiety i dzieci. Taki był kontekst tej sentencji, którą codziennie widzieli członkowie litewskich jednostek wartowniczych z Majdanka. Miała ona zapewne utwierdzać ich w przekonaniu, że czynią słusznie i sprawiedliwie, nawet jeśli są bezwzględni wobec więźniów – wyjaśniał Benon Bujnowski, wicedyrektor Młodzieżowego Domu Kultury nr 2.

Służby konserwatorskie proponowały przeniesienie napisu na teren muzeum na Majdanku lub wyeksponowanie go na terenie szkoły z informacją z jakiego okresu pochodzi i jaką pełnił rolę. Na to, aby napis pozostał odsłonięty, nie zgodzili się pracownicy szkoły.

- Eksponowanie napisu kolidowałoby z treściami, które przekazujemy uczniom i działaniami wychowawczymi szkoły. Historia szkół im. Vetterów to wiele pokoleń nauczycieli, uczniów, absolwentów, którzy utożsamiają się z historią i tradycjami placówki w kontekście patriotycznym, walki o niepodległość lat 1918-1920, okupacji lat 1939 – 1945. Propagandowy niemiecki napis z czasów II wojny światowej z historią jak i tradycją szkoły nie ma nic wspólnego – napisali we wspólnym stanowisku.

Napis został zamalowany. Wcześniej sporządzono jego pełną dokumentację, m.in. wykonano kopię w skali 1:1 i fotografie.

- Najważniejsze z naszego puntu widzenia jest to, że nie został zniszczony, jest zachowany – mówi Kopciowski.

Podobnie postąpiono kiedyś z napisem – również pochodzącym okresu niemieckiej okupacji – odkrytym na ścianach „Biskupiaka”, czyli XXI Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie.