Ks. Janusz Kozłowski o święcie Trzech Króli

Czy królów było trzech? I dlaczego nazywamy ich królami, skoro Pismo Święte wspomina o magach?
Magowie byli to inaczej ludzie uczeni, astrologowie, którzy umieli czytać znaki na niebie. Dopiero z czasem przyjęło się ich nazywać królami. Ich konkretna liczba rzeczywiście nie pada. Różne legendy i przesłania podawały, że królów było sześciu, dwóch, a nawet, że dwunastu. Przekonanie, że było ich trzech, wzięło się od ilości darów, które złożyli, a mianowicie złota, mirry i kadzidła.

* W Chełmie i Bełżycach Trzej Królowie przejdą ulicami

W ikonografii pojawiają się w barwnych, często perskich szatach, jeden z nich jest ciemnoskóry. Jak należy rozumieć taki sposób ich przedstawiania?
Jako symbol uniwersalności Kościoła, który jest otwarty dla wszystkich ludzi bez względu na rasę, język czy pochodzenie. Ofiarowane przez nich dary także mają swoją symbolikę, która przypomina o bogatych, ubogich i cierpiących, o radościach i smutkach. Złoto uosabia miłość dla Boga i bliźniego, a także królewską godność. Kadzidło to tęsknota, a jednocześnie zachwyt nad pięknem Bożego świata. Mirra symbolizuje ból, mękę, śmierć, grzech. To całokształt wszystkiego, co nas w życiu spotyka.

Czym jest Epifania?
To objawienie się Chrystusa, ukazanie wielkiego światła ludziom, którzy trwali pogrążeni w ciemnościach. Tradycja wschodnia przywiązuje do tego święta szczególną wagę i obchodzi je bardzo uroczyście. Co do ważności to drugie święto po Wielkanocy.

Mamy zwyczaj pisać kredą nad drzwiami litery K+M+B i umieszczać obok bieżący rok. Jak należy ten skrót rozwinąć?
Od XV-XVI wieku przyjął się zwyczaj święcenia złota i kadzidła. Natomiast od wieku XVIII święcono także kredę. Ta tradycja bardzo się rozpowszechniła, a szczególną popularnością cieszyła się w Polsce. Piszemy kredą K+M+B, choć właściwie powinniśmy pisać C+M+B od łacińskiego Christus Mansionem Benedicat (Chryste błogosław temu domowi). Tradycja liter K M B pochodzi ze średniowiecza, kiedy ludzie nie chcieli przyjąć łacińskiego alfabetu i przerobili uwzględniając popularną legendę o Trzech Królach.

Cieszy się ksiądz, że święto Trzech Króli po raz pierwszy od 1960 r. będzie dniem wolnym?
Cieszę. Pamiętam tamte czasy, bo byłem wtedy małym chłopcem. To był szczególny, głęboki dzień. To dobrze, że znowu go świętujemy. Nie jesteśmy jedyni - Trzech Króli w wielu krajach jest dniem wolnym od pracy, m.in. w Austrii, Grecji, Słowacji czy w Szwecji.