Lubelskie: mężczyźni niechętnie dzielą się władzą

Kazimiera Goławska, wójt (wcześniej - naczelnik) gminy Łuków od 1973 do 2010 r. podkreśla, że jako kobieta - samorządowiec nigdy nie czuła się dyskryminowana. Ale jednocześnie przyznaje, że do takiej roli trzeba wyrazistej osobowości i twardego charakteru. - Kobieta musi bardziej niż mężczyzna umieć się wyróżnić, ciężej pracować - zaznacza Goławska.

Agatę Fisz mieszkańcy wybrali w listopadzie na prezydenta po raz drugi. - Myślę, że płeć nie ma tu nic do rzeczy. Ludzie wybierają tych, którzy coś robią dla miasta, wypełniają obietnice- mówi. - Choć oczywiście przyzwyczailiśmy się do tego, że to panowie pełnią najważniejsze stanowiska. Rolą kobiet takich jak ja jest także zmiana tego sposobu myślenia - dodaje.

W województwie lubelskim podobnych kobiet nie ma zbyt wielu. Na 213 gmin panie rządzą tylko w w kilku - m.in. w Żmudzi, Uchaniach, Kraśniczynie, Jabłonnej, Zakrzewie, Sosnowicy, Hannie, Telatynie i Komarowie Osada. Pani burmistrz jest jedna - to Lilla Stefanek z Poniatowej. Kobiet nie ma też w zarządzie województwa ani w prezydium sejmiku. Jeśli już panie znajdują się we władzach gmin to pełnią funkcję zastępców - jak np. Monika Lipińska w Lublinie, Iwonna Stopczyńska w Zamościu czy Ewa Wójcik Puławach.

Często panie są też skarbniczkami lub sekretarzami. Ale w fotelach wójtów, burmistrzów i prezydentów zasiadają niezwykle rzadko. W porównaniu ze stanem sprzed czterech lat ta liczba zwiększyła się tylko o 1 proc.

Stereotypy i tradycyjnie większe obciążenie kobiet obowiązkami w sferze domowej a także szereg przeszkód o charakterze instytucjonalnym - to tylko niektóre z przyczyn takiej sytuacji wskazywane przez prof. Małgorzatę Fuszarę z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, ekspertka ISP. - Na poziomie lokalnym pewne mechanizmy są nam jednak jeszcze nieznane. Dlatego potrzebne są badania, które pokażą, jak to się dzieje, że w jednym powiecie udział kobiet i mężczyzn we władzach jest prawie równy, a w drugim, z nim sąsiadującym, kobiet we władzach niemal nie ma- dodaje.

Z Aleksandrą Niżyńską, koordynatorką projektów z Instytutu Spraw Publicznych, rozmawia Aleksandra Dunajska

W wyborach w 2010 r. wybraliśmy na wójtów, burmistrzów i prezydentów tylko o 1 proc. więcej pań niż 4 lata wcześniej. Dlaczego zmienia się to tak powoli?
Nadal nie jesteśmy przyzwyczajeni do tego, żeby wybierać kobiety do organów władzy wykonawczej. Wciąż niestety uważamy, że panie niekoniecznie dobrze wypełniają funkcje, które kojarzą się z konkretnym zarządzaniem.

Także w radach gmin czy powiatów kobiet jest tylko 25 proc. Czy 35 procentowy parytet na listach wyborczych, który zacznie obowiązywać już w kolejnych wyborach, coś zmieni?
Na pewno jest to ważne, umożliwi większej ilości kobiet wzięcie udziału w wyborach. Ale potrzeba też edukacji, żeby zmieniać myślenie o kobietach w polityce w ogóle.

Ciekawe, że najwięcej radnych - kobiet jest w małych gminach do 20 tys. mieszkańców.
W takich gminach ludzie dobrze się znają i głosują na konkretną osobę, płeć nie ma wtedy tak dużego znaczenia. W przypadku dużych miast czy sejmików województw to już jest "wielka polityka", w której kobiety mają mniejsze szanse.

Im się udało

Mimo, że nie jest łatwo, panie z naszego województwa piastują sporo wysokich stanowisk. Genowefa Tokarska i Henryka Strojnowska zajmują stanowiska wojewody i wicewojewody, Patrycja Wolińska - Bartkiewicz jest wiceministrem infrastruktury. Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej kieruje Elżbieta Starosławska. Wiele kobiet prowadzi także z powodzeniem działalność gospodarczą. Przykładem - Małgorzata Sławińska - Gargol, prezes Hurtowni Farmaceutycznej Slawex.