Przed nami święta Wielkiejnocy. Święta wyjątkowe, bo łączące śmierć i męczeństwo ze zmartwychwstaniem i zbawieniem. Jak te motywy funkcjonują w muzyce?
Okres Wielkiejnocy, który jest najważniejszym okresem liturgicznym w Kościele, spowodował, że wielu kompozytorów pisało muzykę i na okres przed świętem Zmartwychwstania, czyli okres Wielkiego Postu, Wielkiego Tygodnia, ale także i na okres paschalny. To właśnie od niego wywodzi się nazwa naszego festiwalu, czyli Tempus Paschale.
Z jednej strony mamy więc muzykę pasyjną. W pierwszym rzędzie "Pasje" Jana Sebastiana Bacha, które wyrastają z tradycji religijności luterańskiej. W tamtej społeczności w Wielki Piątek wykonuje się pasje. U nas byłoby nie do pomyślenia, żeby ktoś w tym dniu organizował jakiekolwiek koncerty.
Jeżeli chodzi natomiast o muzykę wyrażającą radość zmartwychwstania, to na pewno trzeba wymienić oratorium Haendla "Zmartwychwstanie Pana Naszego Jezusa Chrystusa" w tłumaczeniu.
Warto też wspomnieć oczywiście o "Stabat Mater" i "Lamentacjach Jeremiasza".
Bach stworzył dramatyczną interpretację tematu Męki Pańskiej właśnie poprzez swoje pasje, gdzie narracja ewangelisty jest przeplatana fragmentami chóralnymi, ariami, daje wyraz najwyższego przeżycia męki Zbawiciela. Z drugiej zaś strony "Stabat Mater", tekst napisany w średniowieczu i opracowany wielokrotnie przez kompozytorów. Temat Matki Boskiej cierpiącej pod krzyżem, to jest z kolei liryczna interpretacja Męki Pańskiej podobnie jak "Lamentacja Jeremiasza".
W tym roku rozpoczęliśmy nasz festiwal właśnie od "Lamentacji Jeremiasza". Opracowanie Françoisa Couperina jest opracowaniem wirtuozowskim, bardzo trudnym. Po koncercie w kościele Świętej Rodziny powiedziałem, że wykonawcy wpisali się na bardzo krótką listę artystów, którzy to wykonują w sposób mistrzowski.
Skoro mówimy już o festiwalu, to przyjrzyjmy się tegorocznemu programowi Tempus Paschale.
Od dziewiętnastu lat, od kiedy mam przyjemność prowadzić ten festiwal, staram się zawsze, aby były wykonywane rzeczy nowe. Nie interesują mnie utwory proponowane wielokrotnie w różnych miejscach, przy różnych okazjach. Inaczej ten festiwal można byłoby porównać z "obiadem ogrzewanym w mikrofalówce".
6 kwietnia usłyszymy "Wariacje Goldbergowskie" Jana Sebastiana Bacha. Utwór powstał na zamówienie hrabiego Hermana Karla von Keyserlinga. Anegdota biograficzna głosi, że arystokrata cierpiał na bezsenność. Dlatego Bach skomponował mu właśnie taki utwór.
Podczas festiwalu muzyka ta będzie przeplatana poezją Cypriana Norwida, Karola Wojtyły, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i Mirona Białoszewskiego.
Jakie utwory szczególnie poleciłby Pan naszym Czytelnikom na czas świąt wielkanocnych?
Na pewno "Pasję" wg św. Mateusza Jana Sebastiana Bacha. "Pasja Mateusza" jest, moim zdaniem, najwybitniejszym utworem w całej muzyce Zachodu, opowiadającym o Męce Pańskiej. To trzygodzinne monumentalne oratorium, bardzo głębokie i dramatyczne.
"Stabat Mater" Pergolesiego, który osobiście bardzo lubię. To liryczna interpretacja, utrzymana w najczystszym stylu muzyki neapolitańskiej.
Następnie wymieniłbym "Lamentacje Jeremiasza" Couperina. To jest jedyne dzieło barokowej muzyki europejskiej, które śmiałbym porównać z "Pasją św. Mateusza".
I jeszcze "Oratorium na zmartwychwstanie" Jerzego Haendla, które napisał w Rzymie jako bardzo młody człowiek.
Jako piąty poleciłbym utwór współczesny, czyli "Stabat Mater" Krzysztofa Pendereckiego. Wstrząsający utwór, pełen głębokiej wiary, a jednocześnie nowoczesny w warstwie muzycznej i trafiający do wyobraźni współczesnego odbiorcy.
Rozmawiał Damian Stępień
Tegoroczny program Tempus Paschale
24.03.2013 godz. 10.00 Garbów Kościół Św. Wojciecha
Pasja Pana Naszego Jezusa Chrystusa Soliści i Chór Iubilaeum, dyr. Tomasz Orkiszewski
24.03.2013 godz. 19.00 Kościół Św. Rodziny
Oficjum Ciemnej Jutrzni Wielkiego Czwartku Couperin: Leçons de Ténebres Ewa Lalka, sopran/Piotr Olech, alt/Maria Błaszczak-Szost, wiolonczela/Jolanta Münch, organy/Schola Gregoriańska MSD/ks. Tomasz Lisiecki
6.04.2012 Aula klasztoru oo. Dominikanów godz. 19.00
Bach Goldberg-Variationen Bogmiła Gizbert-Studnicka, klawesyn/Monika Rasiewicz, aktorka
7.04.2013 Aula klasztoru oo. Dominikanów godz. 15.00
Poezja hiszpańska (Calderon, Lorca, Zafon) Studenci PWST im. L. Solskiego w Krakowie
16.04.2013 Kaplica Św. Trójcy godz. 18.00
Oktet Wokalny, Jolanta Münch, klawesyn
20.04.2013 Trybunał Koronny godz. 18.00
Współczesna muzyka kameralna ToGether Duo Maciej Frąckiewicz, akordeon/Magdalena Bojanowicz, wiolonczela
21.04.2013 godz. 16.30 Garbów kościół Św. Wojciecha
Chilcott: A Little Jazz Mass, Rutter: Magnificat Soliści, Akademicki Chór KUL/Jolanta Münch, organy/Grzegorz Pecka
23.04.2013 godz. 18 Zamek Galeria Malarstwa godz. 18.00
Haendel: Rodelinda Studenci Akademii Muzycznej w Krakowie/Paul Eswood - dyrygent
Bohaterka Senatorium Miłości tańczy 3
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
